Ecz. Şeyma ŞAHİN
KOLAJEN
v Yapısal protein olup ekstraselülermatriks ve konnetiktif dokuda bulunur.
v Yaklaşık 28 çeşittir. En önemli olan ilk 5 tanesidir ve hepsi birbirine dönüşür.
v Tip 2 kolajenkodrositlerde üretilen kolajendir.
v Kaynak olarak büyükbaş hayvan, domuz ve balık kullanılabilir. Şu anda ağırlıklı olarak balık kullanılmaktadır.
Tip 1 kolajen (hidrolize kolajen):
v Kıkırdak dokuda anabolik etki ortaya çıkarır.
v Pensilyanya’ da PennState Üniversitesinde yapılan çift kör, randomize, plasebo kontrollü, prospektif 24 hafta süren bir çalışmada aktif spor yapan 147 kişiye günlük 10 g hidrolize kolajen verilmiştir. Ağrı, haraketlilik ve inflamasyonkriterleri ölçülmüştür. 24 haftanın sonunda atletlerde bu parametrelerde olumlu gelişmeler görülmüştür.
TİP 2 kolajen (UC-II; undenatüre tip 2 kolajen) :
v Tavuk göğüs kemiğinden elde edilmektedir.
v Eklemlerde haraket kabiliyetini artırdığı gibi ağrıyı azaltmada da yardımcı olur.
v Humoral ve hücresel immun cevabı; T düzenleyici hücre aracılı salgılanan sitokinler (örn; IL-10) ve tip 2 kolajeni eklem içinde azaltan transforminggrowth faktör beta üzerindendir.
BİOAKTİF KOLAJEN PEPTİDLER
v Süt, yumurta, soya, büyükbaşhayvanetiveyabalıktaneldeedilebilir.
v Genelolarak2 ila 9 aminoasitiçerir.
v Eklemsağlığıiçinkullanılanmorinabalığıkaynaklıbiyoaktifpeptitler %98 oranındakısazincirliyapıyasahipolduğuiçinkıkırdakyapısınıdestekleyebilir.
YUMURTA KABUĞU ZARI
v İçeriğindeki protein ve kolajen ana maddesi olması sebebi ile eklem fonksiyonlarının yerine getirilmesini sağlar.
OMEGA 3
v İn vitro ve in vivo çalışmalarda kıkırdak dokudaki inflamatuvarprosesleri doza bağlı olarak azalttığı gözlemlenmiştir. 2
v Antiinflamatuvar etkinlik EPA ve DHA’ dan gelen resolvinlere bağlıdır. Resolvinler bağlanma reseptörlerinde proinflamatuvar ajanlar ile yarışarak sitokinlerin gen ekspresyonunu indirger, COX-2 inhibe eder ve proteinazları azaltır. EPA ve DHA’den oluşan LİPOKSİN serilerine inflamasyonun çözülmesine neden oldukları için “resolvin’’de denir.
v İnflamasyonun bir yolağı olan lenfosit proliferasyonunu da azaltır.
v Omega 3; araşidonik asit yolağını bloke ederek kıkırdak yapısını bozan enzimleri bloke eder.
DEWİL’S CLAW (Harpagophytumprocumbens)
v İçeriğindeki saponinler ile antiinflamatuvar etkinliğe sahiptir.
v NFkBsupresyonu ile iNOs ve COx-2 inhibe eder.
v Analjezik etkinliği de vardır.
v Matalloproteinaz ve elastaz enzimlerini bloke eder.
v Araşidonik asit yolağını bloke eder.
v Yüksek dozlarda sitokrom p450 enzimini inhibe eder. Sürekli ve düzenli ilaç kullanan kişiler sağlık uzmanına danışmadan yüksek dozlarda kullanmamalıdır.
v Günlük 510 mg standardize ekstreleri önerilmektedir.
BOSWELLIA SERRATA (Akgünlük ağacı)
v İçeriğindeki triterpenler ile 5- lipooksijenaz, 5-HETE ve lökotrien B4 inhibe eder. (Lökotrienlersinoviyal sıvıda proinflamatuvar ajanlardır. )
ZERDEÇAL (turmeric)
v NFkBinhibe eder. (inflamasyon başlatıcıdır )
v İçeriğindeki kurkuminler (bisiklopentadion bileşik) ve ferulik asit ile etkinlik gösterir.
v Oral yoldan emilim çok düşüktür. Oral alımından sonra kanda en yüksek pik konsantrasyonunun kalış süresi yaklaşık 1 saniyedir. Bu yüzden aktardan alınan ve baharat olarak kullanılan hiçbir form maalesef işe yaramamaktadır.
v Piperin (karabiber) ya da EGCG ( yeşil çay) ile alkaloidlenmiş özel ekstrelerin en yağlı öğünle beraber alınması gerekmektedir. Liposomal ya da fosfolipidkompleks haline getirilmiş özel ürünlerin kullanılması gerekmektedir.
v Antiinflamatuvar ve antiromatizmal etkinliği bulunmaktadır.
v COX-2 ve 5-LOX enzimlerini baskılayarak IL-1 beta gibi kondrositlere negatif etkide bulunan sitokinlere karşı korur
GİNGER
v COX ve lipooksijenazinhibe eder.
v TNF ve inflamatuvarprostaglandin sentezini inhibe eder.
v İçeriğindeki gingerol ve shogaoller ile antiinfmatuvar ve antiromatizmal etkinlik gösterir.
Diğer
v Bromelainananastan elde edilen bir enzim olup ödem boşaltıcı ve iltihap giderci olarak osteoartitteinflamasyonun azaltılmasına yardımcı olur.
v SOD (süperoksiddismutaz) enjeksiyon olarak kullanılan formunun tedavide etkinliği görülmüştür. (Son dönem çalışmaları yoktur. Bu bilgiler 1975-1982 arasındadır. )
v E vitamininin antioksidan etkinliği ile kıkırdak yıkımlarının baskıladığı görülmektedir. (günde 600 mg)
v C vitamininin kıkırdak oluşumunu güçlendirdiği görülmüştür. Aggregan sentezini arttırır.
v Antioksidanların sülfatlı proteoglikanları güçlendirdiği görülmüştür.
v A, B5, B6, D vitamini çinko, bakır ve bor kıkırdak yapı oluşması için gerekli diğer vitamin ve minerallerdir.
v Yucca; eklem üzerine direkt etkisi olmasa da sindirim sistemindeki akteriyelendotoksinlerin emilimini bloke eder. Bu sayede kıkırdak sentezini bozan yapıları bloke eder.
v Zeytinyağı içeriğindeki fenolik bileşikler ve tekli doymamış yağ asitleri ile antiinflamatuvar özellik gösterir.
v Flavonoidler; güçlü antioksidan etkinlikleri vardır. Eklem hasarları aynı zamanda serbest radikal kaynaklıdır ve sitokinler, nitrik oksit sentaz enzimleri v.b. birçok proinflamatuvar ajanlara etki ederek eklem sağlığının korunmasında yardımcı olur.
v ASU (avokado ve soya karışımı)içeriğindeki beta-sitosterol, kampesterol ve stigmasterol ile antioksidan ve analjezik aktiviteleri ile antiinflamatuvar etkinlik ortaya çıkarmıştır.
v Polisakkaritler;glukozamin, hyaluronik asit gibi çok iyi bilenen polisakkaritlerin yanı sıra eklem sağlığını desteklemek için chitosan, düşük molekül ağırlıklı heparin, xanthangum, aljinat gibi ürünler de kullanılır.
Sadece yaşlanmaya bağlı değildi belki eklem sorunları ama ağırlıklı olarak ilerleyen yaşlarda görülürdü. Eski Antik Mısır hikayelerinde bile yaşlı tapınak rahiplerinin eklemlerine söğüt kabuğundan yapılan bir krem sürüldüğünden bahsedilir.
Elbet yaşlanmakta gerekir. Bergman’ ın dediği gibi “YaşIanmak bir dağa tırmanmak gibidir. Çıktıkça yorgunIuğumuz artar, nefesimiz daraIır, ama görüş aIanımız genişIer.”
Görüş alanınız genişlerken bedeninize iyi bakmanız dileği ile…
Kaynaklar:
1. PaolaCastrogiovanni1 , Francesca Maria Trovato 2 , Carla Loreto 1 , HoudaNsir 3 , Marta AnnaSzychlinska 1 andGiuseppeMusumeci . NutraceuticalSupplements in the Management andPrevention of Osteoarthritis .Int. J. Mol. Sci. 2016, 17, 2042
2. (Hill, C.L.;March, L.M.; Aitken, D.; Lester, S.E.; Battersby, R.; Hynes, K.; Fedorova, T.; Proudman, S.M.; James, M.; Cleland, L.G.; et al. Fishoil in kneeosteoarthritis: A randomisedclinicaltrial of lowdoseversushighdose. Ann. Rheum. Dis. 2016, 75, 23–29.)
3. Michel, B.A.;Stucki, G.; Frey, D.; de Vathaire, F.; Vignon, E.; Bruehlmann, P.; Uebelhart, D. Chondroitins 4 and 6 sulfate in osteoarthritis of theknee: A randomized, controlledtrial. ArthritisRheum. 2005, 52, 779–786. [CrossRef] [PubMed]
4. Kahan, A.;Uebelhart, D.; de Vathaire, F.; Delmas, P.D.; Reginster, J.Y. Long-termeffects of chondroitinsulfate on kneeosteoarthritis: Thestudy on osteoarthritisprogressionprevention, a two-year, randomized, double- blind, placebo-controlledtrial. ArthritisRheum. 2009, 60, 524–533
5. Jorge A. Roman-Blas,1 SantosCastaneda, ~ 2 Olga Sanchez-Pernaute,1 Raquel Largo,1 Gabriel Herrero-Beaumont,1 andthe CS/GS CombinedTherapyStudyGroup.CombinedTreatmentWithChondroitinSulfateandGlucosamineSulfateShows No SuperiorityOverPlaceboforReduction of JointPainandFunctionalImpairment in PatientsWithKneeOsteoarthritis .ARTHRITIS & RHEUMATOLOGY Vol. 69, No. 1, January 2017, pp 77–85 DOI 10.1002/art.39819 VC 2016, AmericanCollege of Rheumatology
6. ManagingOsteoarthritisWithNutritionalSupplementsContainingGlucosamine, ChondroitinSulfate, andAvocado/SoybeanUnsaponifiables. U.S. PHARMACIST OCTOBER 2011
7. Kristine L. Clarka , WayneSebastianelli b , Klaus R. Flechsenhar c , Douglas F. Aukermann b , FelixMeza b , Roberta L. Millard b , John R. Deitch b , Paul S. Sherbondy b andAnn Albert a aDepartment of Nutritionand Sports NutritionforAthletics. 24-Week study on theuse of collagenhydrolysate as a dietarysupplement in athleteswithactivity-relatedjointpain. CurrentMedicalResearchandOpinion® Vol. 24, No. 5, 2008, 1485–1496
8. QixinChen a, b, 1 , XintianShao a, b, 1 , PeixueLing a, b, * , FeiLiu a, b, **, Guanying Han a, c, d , FengshanWang. Mini-reviewRecentadvances in polysaccharidesforosteoarthritistherapy. Q. Chen et al. / EuropeanJournal of MedicinalChemistry 139 (2017)
9. Xu-Ren Gao* , Ye-ShuaiChen, WeiDeng. Theeffect of vitamin D supplementation on kneeosteoarthritis: A meta-analysis of randomizedcontrolledtrials. X.-R. Gao et al. / International Journal of Surgery 46 (2017)
10. Dildar Konukoğlu. Omega-3 ve omega-6 yağ asitlerinin özellikleri, etkileri ve kardiyovasküler hastalıklar ile ilişlkileri Türk Aile HekDerg 2008; 12(3): 121-129
