Ayça Koşma
İstinye Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
2. Sınıf Öğrencisi
Cilt kanseri neden olur?
Cilt kanserini tetikleyen faktörler nelerdir?
Korunmak için neler yapılabilir?
BCC NEDİR?
En çok görülen kanser tipi olup, cilt kanseri hastalarının %80'i bu gruptadır. Bu kanser türü epidermisin en alt tabakası olan Bazal hücrelerde oluşur. Her ne kadar tedavi edilebilen bir tür olsa da yeniden nüksetme ihtimali vardır. Genellikle vücudun kafatası ve yüz bölgelerinde kırmızı noktalar halinde kendi i gösterir ve zamanla vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir fakat bu kanser türünün ilerleme hızı diğer cilt kanseri türlerine göre daha düşüktür [1].
BCC'NİN OLUŞUM NEDENLERİ NELERDİR?
SCC NEDİR?
Bu kanser türü BCC'ye kıyasla daha seyrek görülür ve Squamous hücrelerde gelişir. Bu tür genellikle vücudun daha sert ve az nemli bölgelerinde görülür. Ancak aşırı güneş ışığına maruz kalan bölgelerde de kolaylıkla oluşabilir. Kırmızısı veya siyahımsı sarı noktalar olarak kendini gösterir. Aynı BCC gibi vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir ancak bu yayılmaya engel olabilecek tedavi yöntemleri geliştirilmiştir [1].
SCC'NİN OLUŞUM NEDENLERİ NELERDİR?
Virüslerin bilim adamları tarafından keşfi ile birlikte virüslerin kansere neden olup olmayacağı sorgulanmaya başlanmıştır. 1908 yılında Peyton Rous kansere neden olabileceğini ifade etmesinden 3 yıl sonra Ellerman ve Bang'in bilimsel çalışması tavuklar üzerinde bulunan Rous Sarcoma virüsünün lösemiye neden olabileceğini kanıtlanmıştır. Bu çalışmanın sonuçlanması üzerine Rous'un teorisi hakkında şüphe duyan bir grup bilim adamı, tümörlerin enfeksiyon yoluyla olabileceğini kabul etmişlerdir [3]. Özetle İnsan Papilloma Virüsünün (HPV), SCC'ye neden olduğu bilimsel çevreler tarafından benimsenmiştir. SCC'ye neden olan diğer etmenler ise tümör oluşturan iltihaplaşma [4] ve tütün kullanımıdır [5].
MELANOMA NEDİR?
Bu cilt kanseri türü 3 tür arasından en nadir görülenidir ve adını gelişim gösterdiği melanosit hücrelerinden alır. Her ne kadar az görülen bir tür olsa da bu kanser türü lenfatik sistem yoluyla tüm vücuda yayılabilme potansiyeline sahip olduğundan en ölümcül cilt kanseri türü olarak bilinir. Bu tür her yaş grubunda görülebileceği gibi sıklıkla yaşlıları etkilemektedir. Ne kadar erken teşhis konulursa hastalar için o kadar iyi tedavi yapılabilmektedir [1].
MELANOMA'NIN OLUŞUM NEDENLERİ NELERDİR?
Melanoma genellikle genetik yatkınlığı bağlı olarak oluşur.
Özetlemek gerekirse, cilt kanserine neden olan etmenler;
şeklinde sıralanabilir [4].
Cilt kanserinden korunmak için neler yapabiliriz?
Daha önce de belirtildiği gibi cilt kanserine neden olan etmenler genetik yatkınlık ve çevresel faktörler olarak iki sınıfa ayrılmaktadır. Çevresel faktörleri iyileştirmek, cilt kanserinin oluşum ihtimalini en aza indirgeyecektir. Bu amaçla, UV ışınlarından korunmak adına güneş kremi sürmeden güneş ışınlarına maruz kalınmamalı, tütün ve alkol kullanımı azaltılması, hijyen koşulları iyileştirilmeli, bağışıklık sistemini güçlendirici besinler, besin takviyeleri ve antioksidan içerikli yiyecek/içecekler tüketilmelidir.
"Danışmanım İstinye Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi Doç.Dr. İnci Kayın'a destekleri için teşekkür ederim"
Referanslar;
[1] Qadir, M.I. (2016). Skin cancer: etiology and management. Pakistan Journal of Pharmaceutical Sciences. 29 (3) : 999-1003.
[2] Stanley, J., Miller, M.D. (1995). Etiology and pathogenesis of basal cell carcinoma. Clinics in Dermatology. 13 : 527-36.
[3] Meyers, J.M. & Munger, K. (2014). The viral etiology of skin cancer. J Invest Dermatol. 134 : E29-E32.
[4] Molho-Pessach, V. & Lotem, M. (2007). Viral carcinogenesis in skin cancer. Curr Probl Dermatol. 35 : 39-51.
[5] De Hertog, S.A.E., Wensveen, C.A.H., Bastiaens, M.T., Kielch, C.J., Berkhout, M.J.P., Westendorp, R.G.J., Vermeer, B.J. & Bavinck J.N.B. 2001. Relation between smoking and skin cancer. J Clin Oncol. 19(1) : 231-8.
