Avrupa’daki büyük zincirlerin “eczane planları” Avrupa Birliği Mahkemesi tarafından bozuldu
Mahkeme (European Court of Justice), “eczane sahipliği ve işletilmesinin” yalnızca eczacılar tarafından yapılabileceğini düzenleyen, İtalyan ve Alman ulusal yasalarının, Birlik yasalarını ihlal ettiği hakkındaki, iki davada, birleştirilmiş kararını açıkladı.
(European Court of Justice: Ownership and operation of pharmacies can be restricted to pharmacists alone -19 May 2009 http://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/application/pdf/200905/cp090044en.pdf )
İki, davanın en çok bilineni DocMorris’in dâhil olduğudur. DocMorris Hollanda merkezli indirim ve Avrupa’nın ilk internet (mail-order) eczaneleridir. Bölge eczacıları ile tartışma başlatan Saarbrucken’de indirim eczanesi açma girişimi ardından, Saarland’daki Alman İdare Mahkemesinin kararı üzerine davayı Avrupa Adalet Divanı’na taşımıştır. DocMorris eczane zincirlerinin sahibi Alman Celesio (İngiltere’de Lloydspharmacy) firmasının, alt kuruluşudur. İnternet eczacılığındaki en büyük pazarı da Almanya’dır.
İkinci dava ise, İtalya’nın eczane sahipliği ve işletmesi hakkının yalnızca eczacılara ait olduğunu düzenleyen ulusal yasası nedeniyle, Birlik yasalarından kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediğini iddia eden Avrupa Komisyonu tarafından açılmıştır.
Mahkeme, kararında, Eczane sahipliği kısıtlayan Alman ve İtalyan yasalarının, Sermayenin Serbest Dolaşımı ve Yerleşme Serbestliği kurallarına engel oluşturduğunu kabul ediyor. Ancak bu engellemenin, topluma güvenli ve kaliteli ilaç tedarik etme amacı nedeniyle haklı görülebileceğini belirtiyor.
Kararda, belirsizlik içeren durumlarda, Birliğe üye ülkeler risk gerçeğinin bütünüyle görünür hale gelmesini beklemeden koruyucu önlemleri alabilmelidir. Yine üye ülkeler, mümkün olabildiği kadar halk sağlığı risklerini düşürücü önlemleri alabilmelidir, denildi.
Mahkeme kararında, “diğer ürünlerden terapötik etkileri nedeniyle büyük oranda farklı olan, ve bu özel yapılarıyla ilaçların”, hasta ancak kullanacağı zaman fark edebileceğinden, gereksiz veya doğru kullanılmadığında, ciddi sağlık zararları oluşturabileceğine vurgu yapıldı.
İlaçların aşırı veya yanlış kullanımının, aynı zamanda “ Farmasötik sektörün yüksek maliyet oluşturması ve sağlık bütçelerinin sınırlı olması nedeniyle, daha büyük zarara yol açacak, mali kaynak israfına neden olabileceği” kararda belirtildi.
Daha ileri giderek, kararda; eczacı her ne kadar kar amacı taşısa da, işini,eğitiminden, deneyiminden ve sorumluluğundan alan profesyonel bakış açısıyla yürütmektedir.Bu tanımda gösterilen eksiklikleri nedeniyle, eczacı olmayan biri, aynı koruyucu önlemleri sağlayamaz denildi.
“Bir üye ülke bu bakış açısından…eczanenin eczacı olmayanlar tarafından işletilmesi, özellikle perakende düzeyde ilaç tedariki sırasında ihtiyaç olunan güvenilirlik ve kalitenin sağlanamaması nedeniyle, halk sağlığı riski oluşturabileceğini söyleyebilir” hükmü kararda ayrıca yer aldı.
Celesio CEO’su , Fritz Oesterle yaptığı açıklamada; Avrupa Mahkemesi kararının sağladığı “saydamlığı” memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, “bu karar Celesio’ya en azından,koşullara uygun planlama yapma güvenliliğini sağladı” dedi.
DocMorris’in şimdi marka ortaklığı ve internet eczacılığı faaliyetlerini yaygınlaştırmaya yoğunlaşacağı belirtildi.Celesio’nun ise eczanelere “ihtiyaçları olan her şeyi” sağlamak üzere çalışmalarını genişleteceğini , eczaneye yalnızca ilaç değil, eczane yazılımından , reklam gereçlerine kadar geniş bir ürün yelpazesinde hizmet götüreceklerini açıklamalarına ekledi.
