15 Haziran 2007 tarihinde başlayan Yeni Sağlık Uygulama Tebliği gereği sağlık kurulu raporlarında kullanılması gereken ICD10 kodlarına ulaşmak için aşağıda ki LİNKE tıklayınız...

Aşağıdaki resimde ICD10 GEZGINI versiyon 1.0 yazısı üzerine tıklayın

 

ICD-10 TANI BİLGİ SİSTEMİ

 

ÖNSÖZ

Hastalıkların sınıflandırılması, mevcut hastalıkları kabul edilmiş kriterlere göre belirleyen bir kategoriler sistemi olarak tanımlanabilir. Sınıflandırmanın muhtemel pek çok yolu vardır ve ancak burada istatistiksel verilerin toplanmasına bağlı yapılacak olanı seçilmiştir. Hastalıkların istatistiksel

sınıflandırılması belirli kategoriler altında hastalıkların tümünü kapsamalıdır.

 

Hastalıkların ve İlgili Sağlık Problemlerinin Uluslararası İstatistiksel Sınıflandırılması Onuncu Gözden Geçirilmesi, 1893'de yapılmış olan Bertillon Sınıflandırması veya Ölüm Nedenlerinin Uluslararası Listesi

olarak adlandırılan bir seri resmi çalışmanın en sonuncusudur. Sınıflandırmanın tarihsel gelişimi geniş bir şekilde cilt 2'de verilmiştir. Kitabın başlığı, hastalık ve yaralanmaların sınıflandırılmasından başka içerik,

amaç ve sürekli genişlemeyi gösteren daha açık şekle dönüştürülmüş, bilinen kısaltma ICD ise aynen bırakılmıştır. Güncelleştirilmiş sınıflandırmada gruplandırmalar genel epidemiyolojik amaçlar ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesine daha uygun tarzda yapılmıştır.

 

ICD-10 Hazırlama Toplantısı için Cenevrede 1983 yılı eylül ayında ICD Onuncu Gözden Geçirilmesi çalışması başladı. Çalışma programı DSÖ Hastalıkların Sınıflandırılması İşbirliği Merkezleri başkanlarının

düzenli toplantılarıyla yönlendirildi. Hastalıkların Uluslararası Sınıflandırılması-Uzmanlar komitesinin 1984 ve 1987 yıllarında yaptığı çalışmalar dahil olmak üzere çok sayıdaki özel toplantı ile Onuncu Gözden Geçirme için yol gösterici politikalar oluşturuldu.

 

Uzman grup ve kişilerden elde edilen teknik katkıların yanında 1984 ve 1986 gözden geçirmelerinde DSÖ üyelerinden de çok sayıda yorum ve öneriler de sağlanmıştır. Sağlanan yorumlardan kullanıcıların çoğunluğunun ICD'nin her zamanki şeklinden farklı olarak tanısal bilginin dışındaki verilerden oluşmasını

istediği anlaşıldı. Kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılamak için ICD'nin bilinen şekil ve yapısı üzerine kurulan sınıflandırma ailesi kavramı oluştu.

 

PROGRAM GENEL GÖRÜNTÜ:

 

Ana Tanı Grupları


1 - Göz hastalıkları
2 - KBB hastalıkları
3 - Dolaşım sistemi hastalıkları
4 - Hepatobiliyer sistem ve pankreas hastalıkları
5 - Cilt, cilt altı doku ve meme hastalıkları
6 - Erkek üreme sistemi
7 - Gebelik, doğum ve lohusalık
8 - Hematolojik ve solid neoplazmlar
9 - Sinir sistemi
10 - Kadın üreme sistemi
11 - Böbrek ve üriner sistem hastalıkları
12 - Endokrin, beslenme ve metabolik hastalıklar
13 - Kan ve kan yapıcı hastalıklar,immunolojik bozukluklar
14 - Sindirim sistemi
15 - Solunum sistemi hastalıkları
16 - Yenidoğan ve hastalıkları
17 - Enfeksiyöz ve parazitik hastalıklar  

 

1. Tanı ağacı, Arama, Mortalite ve Morbidite başlıklarını görüntülüyebilirsiniz.

2. ICD10 ana başlıklarını  oluşturan 1. ve 2. basamak verilerine buradan

ulaşabilirsiniz. Ayrıca bu ağaç yapısı olarak düzenlenmiş basamaklar arasında

gezdikçe basamaklar aşağıya doğru açılacak ve sayfanın ortasında da  ilgili

basamağın 3,4,5,6. basamakları gelecektir.

3. Sık Kullanılanlar bölümünde branşa özel olarak en çok kullanılan kodlar

özetlenmiştir.  Burada sizin için seçilen  kodları ICD10 gezgini içerisinde aramadan

hızlıca seçebilirsiniz.

4. Navigasyon Butonları

5. Görünüm penceresi

6. Seçilen Kodlar

7. Seçilen kodları seçme, silme ve aktarma butonları

8. Aktarılacak kod veya kodların listesi

 

Tanı Ağacı, Arama, Mortalite ve Morbidite

Tanı Ağacı, Arama, Mortalite ve Morbidite Listelerine erişim için kullanılmaktadır.

1. Tanı ağacı, Arama, Mortalite ve Morbidite başlıklarını görüntülüyebilirsiniz.

2. ICD10 ana başlıklarını  oluşturan 1. ve 2. basamak verilerine buradan ulaşabilirsiniz.

Ayrıca bu ağaç yapısı olarak düzenlenmiş basamaklar arasında gezdikçe basamaklar aşağıya doğru açılacak ve sayfanın ortasında da ilgili basamağın 3,4,5,6. basamakları gelecektir.

3. Sık Kullanılanlar bölümünde branşa özel olarak en çok kullanılan kodlar özetlenmiştir.

Burada sizin için seçilen kodları ICD10 gezgini içerisinde aramadan hızlıca seçebilirsiniz.

4. Navigasyon Butonları

Giriş butonu : Programın herhangi bir yerinde iken hızlıca giriş ekranına dönmek için

kullanabilirsiniz.

Arama         : ICD Kodları içerisinde belirli kelimeleri arayabilir ve Alfabetik Indexi kullarak kodlara ulaşabilirsiniz.

Mortalite ve Morbidite Listeleri : Mortalite ve Morbidite kodlarının bulunduğu listelere ulaşabilirsiniz.

Yardım         : Yardım sayfası

Kapat          : Programdan çıkış

5. Görünüm penceresi

ICD 10 programı giriş ekranı

6. Seçilen Kodlar

Programın kullanımı esnasında aktif seçili olan kod bu kutuda gözükmektedir.

7. Seçilen kodları seçme, silme ve aktarma butonları

Seç butonu ile aktif seçili ICD kodunu aktarılacak kodlar listesine ekleyebilirsiniz.

Sil butonu ile aktarılacak kodlar listesinden seçili olan kodu çıkartabilirsiniz.

Aktar butonu ile aktarılacak kodlar listesinde bulunan kodları programınıza aktarabilirsiniz.

8. Aktarılacak kod veya kodların listesi

Hastalıkla ilgili seçilen tanıların aktarma işlemi yapılmadan önceki son listesi.

 

PROGRAM KULLANIMI

Basamak ağacı

Tanı ağacı

Tanı Ağacında ICD10 kodlarının ilk iki basamağı bulunmaktadır, Bu kodlar seçim yapmak için kullanılmakla beraber, kod aktarma işlemi yapılamamaktadır. İlgili bölümlerden kod seçiliğinde ekranın ortasında 3.basamak kodları açılacaktır. İstenilen koda tıklanıldığında sırasıyla 4-5-6. kodlar seçilen kodun içerisinde görüntülenecektir.

 

SIK KULLANILANLAR

 

En çok kullanılan kayıtlar tespit edilerek bölüm bölüm sık kullanılanlar listeleri

programa eklennmiştir, İstenilen Servis seçilerek aşağıdaki listede sık kullanılan ağacının oluşması sağlanır, istenilen kod buradan seçilerek aktarma işlemi daha çabuk gerçekleştirilebilir.

 

Mortalite ve Morbidite

 

Mortalite ve Morbidite durumlarında kullanılacak olan ekran farklıdır, bu kodları aktarabilmek için Mortalite ve Morbidite butonuna basılarak

 

Genel Mortalite Yoğunlaştırılmış Liste

Genel Mortalite Seçilmiş Liste

Bebek ve Çocuk Ölümü Yoğunlaştırılmış Liste

Bebek ve Çocuk Ölümü Seçilmiş Liste

Morbidite Listesi

 

bölümlerinden bir tanesi seçilir. Bölüm seçildikten sonra bu bölüme ait kod listesi açılır. Kod listesinde her kodun yanında aktarılabilecek kodlar bulunmaktadır. Bu kodlara tıklanarak açılan pencereden ilgili kod seçilerek aktar butonuna basılır.

 

ICD 10 HAKKINDA

 

1-GİRİŞ

Hastalıklar ve İlgili Sağlık Problemlerinin Uluslar Arası İstatistiksel Sınıflandırmasının Onuncu Revizyonu'nun (UHS - 10) bu cildi, kaydetme ve kodlamayla ilgili ana hatlarla birlikte sınıflandırmanın kullanımının pratik özellikleri hakkında yeni materyallerin yanı sıra, sınıflandırmanın tarihi geçmişinin bir taslağını da içerir. Bu materyal, sınıflandırmayla (1. Cilt) bu sınıflandırmanın kullanımı hakkındaki talimatlara aynı anda başvuru yapılması gerektiğinde, kullanım kolaylığı sağlamak için ayrı bir cilt olarak sunulmuştur. Alfabetik İndeks'in kullanımındaki ayrıntılı talimatlar 3. Cilt'in girişinde bulunmaktadır.

Bu el kitabı, UHS'nin temel bir tanımıyla birlikte, mortalite ve morbidite kodlayıcıları için pratik talimatlar ve verilerin sunumuyla yorumlanması için de ana hatlar sağlar. UHS'nin kullanımı için ayrıntılı bir eğitim sağlanması düşünülmemiştir. Burada bulunan materyalin, örnek kayıtlar ve sorunların tartışmaları üzerine kapsamlı uygulamalara izin verilerek, resmi eğitim dersleriyle güçlendirilmesi gerekir.

UHS'nin kullanımından çıkan sorunlar bölgesel olarak ya da ulusal istatistik dairelerinin yardımlarıyla çözülemezse, Hastalıkların Sınıflandırılması Amacıyla İşbirliği Yapan DSÖ Merkezleri'nden (1. Cilt, sayfa 7 - 8'e bakınız) tavsiye alınabilir.

2. Hastalıkların ve İlgili Sağlık Problemlerinin Uluslar Arası İstatistiksel Sınıflandırmasının Tanımı

2.1 Amaç ve uygulanabilirlik
2.2 Bir hastalık ve sağlıkla ilişkili sınıflandırma "ailesi" kavram
2.3 Hastalık sınıflandırmasının genel ilkeleri
2.4 UHS'nin temel yapısı ve sınıflandırma ilkeleri
2.1 Amaç ve uygulanabilirlik

Hastalıkların sınıflandırması, hastalıkların oluşturulmuş kriterlere göre atandığı bir kategoriler sistemi olarak tanımlanabilir. UHS'nin amacı, farklı ülke ya da bölgelerde ve farklı zamanlarda toplanan mortalite ve morbidite verilerinin sistematik olarak kaydedilmesine, incelenmesine, yorumlanmasına ve karşılaştırılmasına olanak sağlamaktır. UHS, hastalık ve diğer sağlık sorunları tanılarının, sözcüklerden, verilerin kolay saklanmasına, geri çağrılmasına ve incelenmesine olanak tanıyan bir alfanumerik koda çevrilmesi için kullanılır.

Uygulamada UHS, tüm genel epidemiolojik amaçlar ve birçok sağlık düzenlemesi amacı için uluslar arası standartta bir tanı sınıflandırması haline gelmiştir. Bunlar, popülasyon gruplarının genel sağlık durumlarının incelenmesini ve etkilenen bireylerin özellikleri ve koşulları gibi diğer değişkenlere bağlı hastalıkların ve diğer sağlık problemlerinin tekrar oranı ve yaygınlığının izlenmesini içerir. UHS, belli klinik konuların indekslenmesi için tasarlanmamıştır ve buna uygun değildir. UHS'nin faturalama ya da kaynak ayırma gibi mali konuların çalışmaları için kullanımında da bazı kısıtlamalar vardır.

UHS, birçok türdeki sağlık kayıtları ve hayati kayıtlarda, kaydedilen hastalıkları ve diğer sağlık sorunlarını sınıflandırmak için kullanılabilir. Asıl kullanımı, ölüm kaydı sırasında kaydedilen mortalite nedenini sınıflandırmaktı. Daha sonra, hastalık tanılarını da içerecek şekilde kapsamı genişletildi. UHS, temel olarak resmi bir tanıya sahip hastalıkların ve yaralanmaların sınıflandırması için tasarlanmış olmasına karşın, sağlık hizmetlerinin karşılaştığı her sorun ya da nedenin bu şekilde sınıflandırılamayacağının belirtilmesi önemlidir. Sonuç olarak UHS, sağlıkla ilişkili kayıtlardaki bir tanının yerine konulabilecek çok çeşitli işaretler, belirtiler, anormal bulgular, şikayetler ve sosyal durumlar sağlar (1. Cilt, XVIII. ve XXI. Bölüm'lere bakın). Bu nedenle, istatistiklerin ve diğer sağlık durumu bilgilerinin alındığı çeşitli sağlık kayıtlarında görülen "tanı", "kabul nedeni", "tedavi edilen durumlar" ve "konsültasyon nedeni" gibi başlıkların altında kaydedilen verileri sınıflandırmak için kullanılabilir.


2.2 Bir hastalık ve sağlıkla ilişkili sınıflandırma "ailesi" kavramı
UHS birçok farklı uygulama için uygun olmasına karşın, bazı uzmanlıklar için yeterli ayrıntıyı her zaman içermez ve bazen sınıflanan koşulların farklı nitelikleri hakkındaki bilgiler de gerekebilir. Aynı zamanda, UHS'nin sağlık durumu ya da sağlık hizmetleriyle ilgili ek bilgilerin sınıflandırmalarını da içermesi gerektiği önerilmiştir.

UHS - 10'un üç cildini kapsayan ana UHS'nin (üç ve dört - karakter sınıflandırması) tüm bu ek bilgileri içermediği; geleneksel kullanıcılar için erişilebilir ve bu kullanıcılara hitap eder şekilde kaldığı anlaşılmıştır. Bu nedenle, ana UHS'den ayrı olarak yayınlanmış ciltleri de içerecek şekilde, gerektiğinde hastalık ve sağlıkla ilişkili sınıflandırma "ailesi"nin kullanılması fikri ortaya atılmıştır.

UHS - 10'un "çekirdek" sınıflandırması, DSÖ mortalite veritabanı için uluslar arası raporlama ve genel uluslar arası karşılaştırmalar için zorunlu bir kodlama düzeyi olan üç karakterli koddur. Uluslar Arası düzeyde raporlama için zorunlu olmayan dört - karakter alt kategorileri, özel tabulasyon listeleri gibi birçok amaç için önerilir ve bunlar, UHS'nin önemli bir parçasını oluşturur.

İki ana sınıflandırma türü vardır. İlk gruptakiler, tanı ve sağlık durumuyla ilgili verileri kapsar ve tabulasyon listesinin kısaltılması ya da genişletilmesiyle, doğrudan UHS'den elde edilir. Kısaltılmış listeler, birçok veri sunum türü, özet istatistiksel tabulsyonlar ve potansiyel olarak temel sağlık hizmetleri gelişiminde destek bilgiler için (sayfa 9'a bakınız) kullanılırken; genişletilmiş listeler, uzmanlık tabanlı uyarlamalarda (sayfa 5'e bakınız) olduğu gibi, daha çok klinik ayrıntı elde etmek için kullanılır. Bu grup, aynı zamanda tümörlerin morfolojisi gibi farklı bir sınıflandırma ekseni kullanan tanıların ayrılmasına izin veren tabulasyon listelerine tamamlayıcı sınıflandırmaları da içerir.

İkinci grup sınıflandırmalar, genellikle geçerli koşulların resmi tanılarının dışındaki sağlık sorunlarıyla ilişkili hususların yanı sıra, sağlık hizmetleri ilişkili diğer sınıflandırmaları da kapsar. Bu grup, sakatlıkların, tıbbi ve cerrahi prosedürlerin ve sağlık hizmetleri sağlayıcılarıyla temas kurulma nedenlerinin sınıflandırmalarını içerir.

UHS ailesi, aynı zamanda kendi içlerinde sınıflandırmalar olmasa da, uzun zamandır UHS'ye yakın şekilde bağlanmış tanımların, standartların ve yöntemlerin kavramsal bir çerçevesini de kapsar. Bu kavramlardan biri, temel sağlık hizmetleri için bilgilerin bölgesel olarak toplanması ve bunların kullanımını destekleyen yöntemlerin gelişimidir.

UHS'den elde edilmeyen, ancak onunla ilişkili başka bir yayın ise, Hastalıkların Uluslar Arası Adlandırılması'dır (IND). Bir sınıflandırmayla bir adlandırılma arasındaki fark, sayfa 12'de ele alınmıştır.

2.2.1 Tanıyla ilişkili sınıflandırmalar
2.2.2 Tanıyla ilişkili olmayan sınıflandırmalar
2.2.3 Temel sağlık hizmetleri için bilgi desteği

2.2.4 Hastalıkların Uluslar Arası Adlandırılması
2.2.5 DSÖ'nün rolü

2.2.1 Tanıyla ilişkili sınıflandırmalar

Özel tabulasyon listeleri

Özel tabulasyon listeleri, veri sunumunda kullanılmak üzere ve sağlık durumuyla eğilimin uluslar arası, ulusal ve ulus altı düzeyde incelenmesini kolaylaştırmak için, doğrudan çekirdek sınıflandırmadan elde edilmiştir. Uluslar Arası karşılaştırmalar ve yayınlar için önerilen özel tabulasyon listeleri, 1. Cilt'e (1205 ' 1231 arasındaki sayfalar) eklenmiştir. Dördü mortalite, biriyse morbidite için olmak üzere, toplam beş liste vardır (daha çok ayrıntı için, 125 ' 127. sayfalar arasında 5.4 ve 5.5'inci bölümlere bakın).

Uzmanlık tabanlı uyarlamalar

Uzmanlık tabanlı uyarlamalar, UHS'nin belirli bir uzmanlıkla ilgili bölümlerini ya da kategorilerini tek bir kısa ciltte birleştirir. UHS'nin dört - karakter alt kategorileri korunurken, sık sık beş karakterli ya da bazen altı karakterli alt bölümler halinde daha çok ayrıntı verilmiştir ve ilgili terimlerin bir alfabetik indeksi de bulunur. Diğer uyarlamalar, uzmanlık içindeki kategorilerin ve alt kategorilerin sözlük tanımlarını verebilir.

Uyarlamalar genellikle uluslar arası uzmanlık gruplarına göre geliştirilmiştir, ancak ulusal gruplar da, bazen daha sonra diğer ülkelerde kullanılan uyarlamalar yayınlamıştır. Aşağıdaki liste, bugünün ana uzmanlık uyarlamalarından bazılarını içerir.

Onkoloji

DSÖ tarafından 1990'da yayınlanan Onkoloji İçin Hastalıkların Uluslar Arası Sınıflandırması'nın (UHS - O) ikinci basımı, kanser kayıtlarında ve kanserde uzmanlaşan patolojiyle, diğer departmanlarda kullanılmak üzere tasarlanmıştır (1). UHS-O hem topografi, hem de morfoloji için kodlama sistemlerine sahip çift eksenli bir sınıflandırmadır. Birçok neoplazm için topografi kodu, UHS - 10'da kötü huylu neoplazmlar için kullanılan üç - karakterli ve dört - karakter kategorilerinin aynısını kullanır (C00 - C80 kategorileri). Böylece UHS - O, kötü huylu olmayan neoplazmlar için UHS - 10'da mümkün olduğundan daha çok bölge kesinliğine olanak tanır.

Neoplazmların morfoloji kodu, Tümör adlandırılma ve kodlama kılavuzu (MOTNAC) (3) ve Patolojinin sistematize adlandırılması'nın (SNOP) (4) 1968 basımından elde edilen Tıbbın sistematize adlandırılması'ndakilerle (SNOMED) (2) aynıdır. Morfoloji kodu beş basamaktan oluşur; ilk dört basamak histolojik türü ve beşinci basamak, neoplazmın davranışını (kötü huylu, in situ, iyi huylu gibi) belirtir.

UHS-O morfoloji kodları, aynı zamanda UHS-10'un 1. Cilt'inde bulunur ve Alfabetik İndeks'te (3. Cilt) ilgili girdilere eklenmiştir. UHS-O ikinci basım kodlarının UHS-10'a dönüştürülmesi için tabulasyonlar mevcuttur.

Dermatoloji

İngiliz Dermatologlar Birliği, 1978'de UHS'nin Dokuzuncu Revizyonu'yla uyumlu, Dermatoloji İçin Uluslar Arası Kodlama İndexi'ni yayınlamıştır. Şu anki cilt baskıya giderken, Birlik, Dermatolojik Topluluklar Uluslar Arası Cemiyeti'nin himayesinde UHS-10'un dermatoloji için bir uyarlaması üzerinde çalışıyordu.

Diş Hekimliği ve Stomatoloji

UHS - 10'a dayanan Hastalıkların Uluslar Arası Sınıflandırmasının Diş Hekimliğine ve Stomatolojiye Uygulanması'nın (IDC - DA) üçüncü basımı, DSÖ tarafından yayınlanmak üzere hazırlanmaktadır. Oral kavite ve komşu yapılarda oluşan, buralarda belirtileri olan ya da buralarla ilgili hastalıklar veya koşullar için, UHS kategorilerini bir araya getirmek üzere tasarlanmıştır. Beşinci basamakla, UHS -10'dan daha çok ayrıntı sağlar; ancak numaralama sistemi, bir UHS - DA koduyla, onun elde edildiği UHS kodu arasındaki ilişkinin hemen belli olacağı ve UHS - DA kategorilerindeki verilerin, olduğu gibi UHS kategorileriyle bütünleştirilebileceği şekilde düzenlenmiştir.

Nöroloji

DSÖ, UHS - 10'un sınıflandırmasını ve kod sistemlerini koruyan, ancak beşinci karakter düzeyiyle daha da alt bölümlere ayrılan ve nörolojik hastalıkların daha büyük kesinlikle sınıflanmasını sağlayan, UHS - 10'un nörolojik bir uyarlamasını yayınlamayı tasarlamaktadır.

Romatizmal Hastalıklar ve Ortopedi

Romatizmaya Karşı Uluslar Arası Cemiyet, UHS - 10'la uyumlu olacak şekilde, Muskuloskeletal Bozuklukların Uluslar Arası Sınıflandırması'nı (ICMSD) içeren Romatizmal ve Ortopedik Hastalıkların Uluslar Arası Sınıflandırmasının Uygulaması'nın (UHS ' R & O) bir revizyonu üzerinde çalışmaktadır. UHS ' R & O, UHS - 10'la uyumluluğu korurken, daha çok ayrıntının yer almasına olanak tanıyan ek basamakların kullanımıyla, koşulların ayrıntılı spesifikasyonunu sağlar. ICMSD, terimlerin kullanımını netleştirmek ve standartlaştırmak için tasarlanmıştır ve inflamasyonlu poliartropatiler gibi koşul gruplarının genel tanımlayıcılarının sözlüğüyle desteklenir.


Pediatri

İngiliz Pediatri Birliği (BPA), Uluslar Arası Pediatri Birliği'nin himayesi altında, daha çok kesinlik sağlamak için beşinci basamak kullanan bir UHS - 10'un pediatriye uyarlaması üzerinde çalışmaktadır. Bu, BPA tarafından UHS - 8 ve UHS - 9 için hazırlanan benzer uygulamaları izler.

Zihinsel Bozukluklar

Zihinsel ve Davranışsal Bozuklukların UHS - 10 Sınıflandırması: klinik tanımlar ve tanı ana hatları. 1992'de yayınlanan bu cilt, UHS - 10'un V. Bölüm'deki (Zihinsel ve davranışsal bozukluklar) her kategori için, tanıyla ilgili genel bir tanımın ve ana hatların yanı sıra, farklılık gösteren tanılar hakkında açıklamalar ve eşanlamlılarla dışarıda bırakılan terimlerin listesini sağlar (5). Daha çok ayrıntı gereken yerlerde, ana hatlar beşinci ve altıncı basamak düzeylerinde daha çok alt bölüm verir. V. Bölüm'le ilişkili ikinci bir yayın olan Araştırma için tanı kriterleri de baskıdadır.

Ayrıca temel sağlık hizmetleri kullanılmak için sınıflandırmanın bir sürümüyle, çok eksenli bir sistemde çocukluk dönemi zihinsel bozukluklarının kategorilerinin yeniden düzenlemesini kullanacak olan başka bir sürümün, klinik durum, ilgili çevresel etmenler ve hastalığa bağlı yetersizlik derecesinin eşzamanlı olarak değerlendirilmesine izin verecek şekilde sınanması planlanmaktadır.



2.2.2 Tanıyla ilişkili olmayan sınıflandırmalar

Tıptaki prosedürler

Tıptaki Prosedürlerin Uluslar Arası Sınıflandırması (ICPM), DSÖ tarafından 1978'de iki cilt halinde yayınlanmıştır (6). Bu yayın, tıbbi tanı, önlem, terapi, radyoloji, ilaçlar ve cerrahi ve laboratuvar işlemleri için prosedürler içerir. Sınıflandırma, bazı ülkeler tarafından benimsenmiştir; diğerleri ise onu cerrahi operasyonlar için kendi ulusal sınıflandırmalarını geliştirmekte bir temel olarak kullanmıştır.

Hastalıkların Sınıflandırılması Amacıyla İşbirliği Yapan DSÖ Merkezleri Başları, sonlandırma ve yayınlamadan önce izlenecek olan konsültasyon işleminin, bu çok geniş ve hızla gelişen alan için uygun olmadığını fark etmişlerdir. Bu nedenle, UHS'nin Onuncu Revizyonu'yla birlikte ICPM'de revizyon yapılmamasını tavsiye etmişlerdir.

1987'de, Hastalıkların Uluslar Arası Sınıflandırması üzerinde çalışan Uzmanlar Komitesi,

ICPM'nin cerrahi prosedürlerinin (5. Bölüm) Onuncu Revizyon için en azından taslağını güncelleştirmeyi düşünmesini DSÖ'den istemiştir. Bu isteğe ve bir dizi ülkenin ortaya koyduğu gereklere yanıt olarak, Sekreterlik Heyeti, prosedürler için bir tabulasyon listesi hazırlamıştır.

1989'daki toplantılarında, İşbirliği Yapan Merkezlerin Başları, listenin cerrahi prosedürlerde ulusal istatistikler yayını için bir kılavuz olarak hizmet edebileceği ve aynı zamanda ülkelerarası karşılaştırmaları kolaylaştıracağı konusunda anlaşmışlardır. Liste, aynı zamanda cerrahi prosedürlerde, karşılaştırılabilir ulusal sınıflandırmaların geliştirilmesi için bir temel olarak da kullanılabilir.

Liste üzerindeki çalışmalar sürdürülecektir, ancak tüm yayınlar UHS-10 yayınını izleyecektir. Bu arada, bu konuyla ilgili diğer yaklaşımlar keşfedilecektir. Bunların bazıları, belirli öğeler için sabit alan (organ, yöntem, yaklaşım gibi), otomatik olarak güncelleştirilme olasılığı ve birden çok amaç için kullanılma esnekliği gibi ortak özelliklere sahiptir.

Bozukluklar, Sakatlıklar ve Özürlerin Uluslar Arası Sınıflandırması (ICIDH)

Hastalık sonuçlarıyla (sakatlıkları ve bozuklukları da içerecek şekilde) ilgili bu sınıflandırma kılavuzu, DSÖ tarafından 1980'de İngilizce olarak yayınlanmıştır (7). Daha sonra, bir düzineden fazla dile çevirisi yapılmıştır.

ICIDH, her biri hastalığın farklı bir sonucuyla ilgili üç belirgin sınıflandırma içerir.

Bozukluklar (I kodu), psikolojik, fizyolojik ya da anatomik yapı veya işlevin kaybı ya da anormalliğiyle ilgilenir. İlke olarak bozukluklar, organ düzeyindeki rahatsızlıkları temsil eder.

I kodunun temel yapısı, ondalık virgülünden önce iki basamağı ve sonrasında ise bir basamağı içerir. Bazı kısımlarda dördüncü bir basamak kullanılmıştır. Bu sınıflandırma için bir alfabetik indeks bulunur.

Sakatlıklar (D kodu), bir insan için normal anlamında ya da bu alanda olduğu düşünülen bir etkinliğin gerçekleştirilmesinde herhangi bir kısıtlama veya beceri yoksunluğu açısından bozuklukların sonuçlarını yansıtır; böylece sakatlıklar, kişi düzeyindeki rahatsızlıkları yansıtır.

Sakatlık kodunun temel yapısı, ondalık virgülünden sonra isteğe bağlı bir ek basamakla birlikte iki basamaktan oluşur. Bu sınıflandırma için alfabetik indeks yoktur.


Özürler (H kodu), bir birey için bir sakatlık ya da bozukluktan kaynaklanan, birey için normal olan (yaş, cinsiyet ve sosyal ve kültürel etmenlere bağlı olarak) bir rolün yerine getirilmesini sınırlandıran ya da engelleyen dezavantajlardır; böylece özürler bireyin performansıyla, bireyden ya da üyesi olduğu gruptan beklenenler arasındaki uyumsuzluğu yansıtır.

Özür sınıflandırmasının yedi boyutu vardır: 'yaşamı sürdürme rolleri' olarak tasarlanan altı anahtar boyut ve yaşamı sürdürme rollerine dahil edilmeyen sorunları barındıran bir 'diğer özürler' boyutu. Her boyuta bir basamaklı ölçek uygulanır. Bu sınıflandırma, bir bireyler sınıflandırması değildir. Toplum normlarıyla bakıldığında emsallerine göre dezavantajı bulunan bir sakatlığa sahip kişilerin durumlarının sınıflandırmasıdır. Bu sınıflandırma için alfabetik indeks yoktur.

ICIDH'nin kullanımı hakkındaki çalışmalar, çeşitli ülkelerde ilerlemektedir ve son yıllarda birkaç uluslar arası toplantıda gözden geçirilmiştir. ICIDH'nin Gelişimi ve Kullanımı için, İşbirliği Yapan DSÖ Merkezleri ICIDH'nin revizyon çalışmalarını oluşturacak ve bunlara katılacaklardır.


2.2.3 Temel sağlık hizmetleri için bilgi desteği

2000 Yılında Herkes İçin Sağlık Küresel Stratejisi'nin karşılaştığı güçlüklerden biri, temel sağlık hizmetlerine (TSH) bilgi desteği sağlamaktır. Tam bilgiye sahip olmayan ya da yalnızca düşük kalitede verilere sahip olan ülkelerde, UHS'nin geleneksel kullanımını desteklemek ya da değiştirmek için çeşitli yaklaşımların benimsenmesi gerekmektedir.

1970'lerin sonlarından bu yana çeşitli ülkeler, bilgilerin uzman olmayan personel tarafından toplanmasını denemiştir. Uzman olmayan raporlama, daha sonra 'geleneksel olmayan yöntemler' adıyla anılan daha geniş bir kavrama doğru genişlemiştir. Çeşitli yaklaşımları kapsayan bu yöntemler, geleneksel yöntemlerin (nüfus sayımları, anketler, hayati ya da kurumsal morbidite ve mortalite istatistikleri) uygunsuz bulunduğu yerlerde, sağlık durumu hakkında bilgi elde edilebilmesi için farklı ülkelerde gelişim göstermiştir.

Bu yaklaşımlardan biri olan 'toplum tabanlı bilgi', sağlıkla ilişkili verilerin tanımlanmasında, toplanmasında ve kullanımında toplum katılımını içerir. Toplum katılımının derecesi yalnızca veri toplamaya katılmaktan bilgilerin tasarlanmasına, incelenmesine ve kullanılmasına kadar uzanır. Birkaç ülkede yaşanan deneyimler göstermiştir ki, bu yaklaşım teorik bir çerçeveden çok daha fazlasını ifade eder. Hastalıkların Uluslar Arası Sınıflandırması'nın Onuncu Revizyonu için yapılan Uluslar Arası Konferans (1. Cilt, 9 ' 28. sayfalara bakınız), raporunda aşağıdakileri belirtmiştir:

Konferans, risk faktörleri ve kaynaklarıyla ilişkili sağlık sorunlarını ve gereksinimlerini kapsayan, toplum tabanlı sağlık bilgilerini geliştiren ve uygulayan ülkelerin deneyimleri hakkında bilgilendirilmiştir. Geleneksel olmayan yöntemlerin toplum düzeyinde geliştirilmesi kavramını, her ülkedeki bilgi boşluklarını doldurma ve bilgi sistemlerini güçlendirme yöntemi olarak desteklemiştir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için bu yöntemlerin ya da sistemlerin bölgesel olarak geliştirilmesi; hastalık seyrinin yanı sıra dil ve kültür farklılıkları gibi etmenlerden dolayı başka bölgelere ya da ülkelere aktarıma çalışılmaması vurgulanmıştır.

Birçok ülkede bu yaklaşımın cesaretlendirici sonuçlarını göz önünde tutarak konferans, DSÖ'nün, yerel şemaların geliştirilmesine kılavuzluk etmeyi ve metodolojinin ilerletilmesini desteklemeyi sürdürmesi gerektiği konusunda anlaşmaya varmıştır.


2.2.4 Hastalıkların Uluslar Arası Adlandırılması

1970'te Tıp Bilimlerinin Uluslar Arası Organizasyonu Konseyi (CIOMS), üye organizasyonlarının da yardımıyla, Hastalıkların Uluslar Arası Adlandırılması (IND) hazırlığına başlamış ve 1972 ' 1974 süresince beş geçici adlandırılma cildi yayınlanmıştır. Ancak kısa zaman sonra, tam anlamıyla uluslar arası olsa bile, böyle bir adlandırılmanın derlenmesinde yalnızca CIOMS'nin üyelerinin yapabileceğinden çok daha geniş bir konsültasyona gerek duyulacağı fark edilmiştir. 1975 yılında IND, her iki organizasyonun temsilcilerinin oluşturduğu bir Teknik Yönetim Komitesi tarafından yönlendirilerek, CIOMS ve DSÖ'nün birleşik projesi haline gelmiştir.

IND'nin temel amacı, her hastalık için tek bir önerilen ad sağlamaktır. Bu adın seçiminde ana kriterler, kesin olması (yalnızca tek bir hastalığa uygulanabilir), belirsiz olmaması, olabildiğince kendini açıklaması, olabildiğince basit olması ve (uygulanabilir olduğu yerlerde) bir nedene dayanmasıdır. Bununla birlikte, yukarıdaki kriterleri tam olarak karşılamayan, ancak yaygın olarak kullanılan birçok ad, uygunsuz, yanıltıcı ya da uluslar arası uzmanlık organizasyonlarının önerileriyle zıt olmadığı sürece, eşanlamlılar olarak korunmuştur. Kendi kendini açıklamadığı gerekçesiyle, bir şahsın adından oluşan terimlerden kaçınılmıştır; bununla birlikte, bu isimlerin çoğu çok yaygın şekilde kullanıldığı için (Hodgkin hastalığı, Parkinson hastalığı ve Addison hastalığı gibi) korunmalıdır.

Bir ad önerilen her hastalık ya da sendrom, belirsiz olmayacak şekilde ve olabildiğince kısa tanımlanmıştır. Her tanımdan sonra, bir eşanlamlılar listesi görünür.

Bu kapsamlı listeler, gerektiğinde belirli eşanlamlıların neden reddedildiği ya da iddia edilen bir eşanlamın neden gerçek bir eşanlam olmadığı hakkındaki açıklamalarla desteklenmiştir.

IND'nin, UHS'ye tamamlayıcı olması düşünülmüştür. Bir adlandırılma ve bir sınıflandırma arasındaki farklılıklar, sayfa 12'de ele alınmıştır. UHS'de, mümkün olduğunca IND terminolojisine öncelik verilmiştir.

IND'nin 1992'ye kadar yayınlanmış olan ciltleri (8) şunlardır: Bulaşıcı hastalıklar (bakteriyel hastalıklar (1985), mantar hastalıkları (1982), viral hastalıklar (1983), parazit hastalıkları (1987)); Alt solunum yolu hastalıkları (1979); Sindirim sistemi hastalıkları (1990); Kalp ve vasküler hastalıklar (1989); Metabolik, beslenme ve endokrin bozuklukları (1991); Böbrek, alt idrar sistemi ve erkek genital sistemi hastalıkları (1992) ve Kadın genital sistemi hastalıkları (1992).


2.2.5 DSÖ'nün rolü

 Yukarıda açıklanan sınıflandırmaların çoğu, sivil toplum örgütleri, diğer kuruluşlar ve DSÖ'nün bölümleriyle birimlerinin, UHS'nin eşgüdümleyici rolünü almasından ve rehberlikle, tavsiye sağlanmasından sorumlu birimle arasında kurulan çok yakın işbirliğinin sonucudur.

DSÖ, UHS'nin kullanışlılığıyla, sağlık istatistiklerinin karşılaştırılabilirliği konularında ilerleyen uygulamaların geliştirilmesini destekler. Yeni sınıflandırmaların, uyarlamaların ve sözlüklerin geliştirilmesinde DSÖ'nün rolü, işbirlikçi liderlik sağlamak ve gerektiğinde teknik tavsiye, rehberlik ve destek vererek, danışma odası gibi davranmaktır. UHS-10'un bir uyarlamasını hazırlamakla ilgilenen herkes, uyarlamanın hedeflerinin net bir ifadesi geliştirilir geliştirilmez, DSÖ'ye danışmalıdır. Böylece, ailenin çeşitli bileşenlerinin gelişimine birleştirici bir yaklaşımla, gereksiz yinelemeler engellenecektir.

 
2.3 Hastalık sınıflandırmasının genel ilkeleri

William Farr, 1856'da aşağıdaki noktaları belirtmiştir (9):

Sınıflandırma, genelleştirmenin bir yöntemidir. Bu nedenle, birkaç sınıflandırma yararlı şekilde kullanılabilir ve ister doktor, ister patolog, isterse hukukçu olsun, her biri kendi bakış açısından meşru bir şekilde hastalıkları ve ölüm nedenlerini, kendi araştırmalarını kolaylaştırmak için en iyi uyarlanacağını düşündüğü biçimde ve genel sonuçları almak için sınıflandırır.


Hastalıkların istatistiksel sınıflandırması, bütün hastalık koşullarını kapsayabilecek sınırlı sayıda ortak özel kategorilerle sınırlandırılmalıdır. Kategoriler, hastalık fenomeninin istatistiksel çalışmasını kolaylaştırmak için seçilmiştir. Özellikle halk sağlığı açısından önemli olan ya da sık görülen belirli bir hastalık, kendi kategorisine sahip olmalıdır. Aksi halde kategoriler ayrı gruplara, ancak ilişkili koşulların gruplarına atanacaktır. Her hastalık ya da hastalık koşulu, kategoriler listesinde iyi tanımlanmış bir yere sahip olmalıdır. Bununla birlikte, sınıflandırma boyunca çok daha özel kategorilere yerleştirilemeyecek diğer ve çok çeşitli koşullar için, fazladan kategoriler olacaktır. Bu fazla kategorilere, mümkün olduğunca az koşul sınıflandırması yapılmalıdır.

İstatistiksel bir sınıflandırmayı, bilinen her hastalık koşulu için ayrı bir başlığa sahip olması gereken bir adlandırılmadan ayıran; gruplama unsurudur. Sınıflandırma ve adlandırılma kavramları, yine de yakından ilişkilidir, çünkü bir adlandırılma genellikle sistematik olarak düzenlenir.

Bir istatistiksel sınıflandırma, alt bölümleriyle hiyerarşik bir yapıya sahipse, farklı ayrıntı düzeylerine izin verebilir. Hastalıkların istatistiksel bir sınıflandırması, kullanışlı ve anlaşılabilir bilginin elde edilmesi için hem birtakım hastalık belirleme, hem de verilerin daha geniş gruplar için istatistiksel sunumuna izin verme becerisini korumalıdır.

Aynı genel ilkeler, yine UHS'de bulunan diğer sağlık problemlerinin ve sağlık hizmetleri servisleriyle bağlantı kurma nedenlerinin sınıflandırmasına da uygulanabilir.

UHS, etioloji, anatomik bölge, başlangıç koşulları vb.'ye dayanan sınıflandırmalar arasında bir dizi uzlaşmanın sağlandığı, tamamen teorik bir sınıflandırma yerine pratik bir sınıflandırma olarak geliştirilmiştir. Ayrıca mortalite, morbidite, sosyal güvenlik ve diğer sağlık istatistik ve anket türleri gibi, UHS'nin tasarlandığı çeşitli istatistiksel uygulamaları karşılayacak ayarlamalar da yapılmıştır.


2.4 UHS'nin temel yapısı ve sınıflandırma ilkeleri

UHS değişken eksenli bir sınıflandırmadır. Yapısı, sınıflandırma yapısı hakkında uluslar arası tartışmaların ilk zamanlarında William Farr tarafından önerilen yapıdan geliştirilmiştir. Farr'ın önerdiği yapı, tüm pratik, epidemiolojik amaçlar için hastalıklar hakkındaki istatistiksel verinin aşağıdaki şekilde gruplanmasını içeriyordu:

- salgın hastalıklar
- yapısal ya da genel hastalıklar
- bölgeye göre düzenlenen yerel hastalıklar
- gelişimsel hastalıklar
- yaralanmalar

Bu düzen, UHS - 0'un bölümlerinde bulunabilir. Zamanın sınavını geçmiş ve bazı şekillerde keyfi olmasına karşın, hala genel epidemiolojik amaçlar için, sınanan diğer alternatiflerin tümünden daha kullanışlı bir yapı olduğu düşünülmüştür.

Yukarıda listelenen gruplardan ilk ikisi ve son ikisi, örneğin temel olarak anatomik bölgeye göre düzenlenen bir sınıflandırmada olduğu gibi, epidemiolojik çalışma için uygunsuz şekilde düzenlenen koşulları bir araya getiren 'özel gruplar' oluşturur. Kalan grup, yani 'bölgeye göre düzenlenen yerel hastalıklar', ana beden sistemlerinin her biri için olan UHS bölümlerini içerir.

'Özel gruplar' bölümleriyle 'beden sistemleri' bölümlerinin arasındaki fark, sınıflandırmanın yapısının anlaşılması, ona kodlama yapılması ve ona dayanan istatistiklerin yorumlanması için pratik anlamlara sahiptir. Unutulmaması gerekir ki, genelde, koşullar temel olarak 'özel grup' bölümlerinden biriyle sınıflanmıştır. Bir koşulun yerleştiği konum hakkında herhangi bir şüphe olduğunda, 'özel gruplar' bölümleri önceliği almalıdır.

2.4.1 Ciltler
2.4.2 Bölümler
2.4.3 Kategori blokları
2.4.4 Üç-karakter kategorileri
2.4.5 Dört-karakter alt kategorileri
2.4.6 Beşinci ya da daha sonra gelen karakter düzeyinde kullanılmak üzere ek alt bölümler
2.4.7 Kullanılmayan 'U' kodları
2.4.1 Ciltler

UHS-10, üç ciltten oluşur: 1. Cilt ana sınıflandırmaları içerir; 2. Cilt UHS'nin kullanıcılarına rehberlik sağlar ve 3. Cilt sınıflandırmanın Alfabetik İndeksi'dir.


1. Cilt'in büyük kısmı, üç - karakter kategorileriyle eklerin tabulasyon listelerinden ve dört - karakter alt kategorilerinden oluşan, ana sınıflandırmaya ayrılmıştır. 'Çekirdek' sınıflandırma (üç - karakter kategorilerinin listesi (1. Cilt, 29 ' 104. sayfalar)), DSÖ mortalite veritabanına raporlama ve genel uluslar arası karşılaştırmalar için zorunlu düzeydir. Bu çekirdek sınıflandırma, aynı zamanda bölüm ve blok başlıklarını da listeler. Dört karakter düzenin tam ayrıntılarını veren tabulasyon listesi, 21 bölüme bölünmüştür (105 ' 1175. sayfalar).

1. Cilt, aynı zamanda aşağıdakileri içerir:

' Neoplazmların morfolojisi. Neoplazmların morfolojisi sınıflandırması (1177 ' 1204. sayfalar), istenirse, birkaç istisna dışında II. Bölüm'de yalnızca davranışa ve bölgeye (topografi) göre sınıflanan neoplazmların morfolojik türünü sınıflandırmak için ek bir kod olarak kullanılabilir. Morfoloji kodları, UHS'nin onkoloji için özel adaptasyonunda (UHS - O) kullanılanlarla aynıdır (1).
' Özel tabulasyon listeleri. UHS'nin dört karakterli tam listeleri ve hatta üç- karakter listesi bile, her istatistiksel çizelgede sunulamayacak kadar uzun olduğu için, birçok rutin istatistik belirli bir koşulu vurgulayan ve diğerlerini gruplayan bir tabulasyon listesi kullanır. Mortalite çizelgesi oluşturulması için bulunan dört özel liste, UHS'nin bir parçasıdır. 1. ve 2. Liste'ler genel mortalite için, 3. ve 4. Liste'ler infant ve çocuk mortaliteleri (0 ' 4 yaş arası) içindir. Hastalık için de özel bir tabulasyon listesi vardır. Bunlar, 1. Cilt'in 1205 ' 1231. sayfalarında ortaya konmuştur. Bu cildin 5. kısmında, sınıflandırmanın ve tabulasyon listelerinin çeşitli düzeylerdeki uygun kullanımı hakkında rehberlik verilmiştir.
' Tanımlar. 1. Cilt'in 1233 ' 1238. sayfalarındaki tanımlar, Dünya Sağlık Asamblesi'nden alınmış ve verilerin uluslar arası karşılaştırmasını kolaylaştırmak için dahil edilmiştir.
' Adlandırılma düzenlemeleri. Dünya Sağlık Topluluğu'ndan alınan düzenlemeler, hastalıklarla ölüm nedenlerinin sınıflandırması ve istatistiklerin derlenmesiyle yayınlanmasına ilişkin DSÖ Üye Ülkeler'in resmi sorumluluklarını ortaya koyar. Bunlar 1. Cilt'te 1239 ' 1243. sayfalarda bulunur.

2.4.2 Bölümler

Sınıflandırma 21 bölüme ayrılmıştır. UHS kodunun ilk karakteri bir harftir; hem II. Bölüm'de Neoplazmlar, hem de III. Bölüm'de Kan ve kan oluşturan organ hastalıklarıyla immün mekanizmasını içeren belirli bozukluklarda kullanılan D harfi ve hem VII. Bölüm'de, Göz ve ek kısım hastalıkları, hem de VIII. Bölüm'de, Kulak ve mastoid işlem hastalıklarında geçen H harfi dışında her harf, belirli bir bölümle eşleştirilmiştir.

Dört bölüm (I, II, XIX ve XX. Bölümler) kodlarının ilk konumunda birden çok harf kullanır.

Her bölüm, içeriğini kapsamaya yetecek üç - karakter kategorilerini içerir; daha ilerideki revizyonlara ve genişletmelere alan bırakmak için, geçerli kodların tümü kullanılmaz.

I.Bölüm'den XVII. Bölüm'e kadar olan bölümler, hastalıklar ve diğer hastalık koşullarıyla ilgilenirken, XIX. Bölüm yaralanmalar, zehirlenme ve dış nedenlerin diğer belirli sonuçlarıyla ilgilidir. Kalan bölümler, bugünlerde tanı verilerine eklenen konu materyallerini tamamlar. XVIII. Bölüm, başka bir yerde sınıflanmayan Semptomlar, işaretler ve anormal klinik ve laboratuvar bulgularını kapsar. XX. Bölüm, Morbidite ve mortalitenin dış nedenleri, geleneksel olarak yaralanma ve zehirlenme nedenleri altında sınıflanmak için kullanılmıştır, ancak Dokuzuncu Revizyon'dan beri hastalıkları ve diğer hastalık koşullarının kayıtlı tüm dış nedenleri için sağlanmıştır. Son olarak, XXI. Bölüm, Sağlık durumunu ve sağlık hizmetleriyle teması etkileyen etmenler, halihazırda hasta olmayan bir kişinin sağlık hizmetleriyle temas kurma nedenini ya da hastanın belirli bir zamanda bakım gördüğü koşullar veya aksi durumda o kişinin bakımıyla ilgili koşulları açıklayan verilerin sınıflanması için tasarlanmıştır.

2.4.3 Kategori blokları

Bölümler, homojen üç - karakter kategorileri 'bloklarına' bölünmüştür. I. Bölüm'de blok başlıkları, sınıflandırmanın iki eksenini yansıtır: geçiş modu ve bulaşan organizmaların geniş grubu. II. Bölüm'de ilk eksen, neoplazmın davranışıdır; davranış içinde eksen, önemli morfolojik türler için (lösemiler, lenfomalar, melanomlar, mezotalyomlar, Kaposi sarkomu gibi) birkaç üç - karakter kategorisi sağlanmış olmasına karşın, çoğunlukla bölgeye göredir. Kategorilerin aralığı, her blok başlığından sonra parantez içinde verilmiştir.

2.4.4 Üç-karakter kategorileri

Her blokta üç - karakter kategorilerinin bazıları sıklığı, şiddeti ya da halk sağlığı müdahalesine karşı dirençliliğinden dolayı seçili tek bir koşul için bulunurken, diğerleri bazı ortak özelliklere sahip hastalık grupları içindir. Birçok farklı, ancak nadir koşula izin verecek şekilde, 'diğer' koşulların sınıflanması için hazırlıkların yanı sıra, eklenecek 'belirlenmemiş' koşullar da vardır.

2.4.5 Dört-karakter alt kategorileri

Uluslar Arası düzeyde raporlama için zorunlu olmamasına karşın, üç - karakter kategorilerinin çoğu, bir ondalık virgülün ardından gelen sayısal karakterle, ona kadar kategori oluşturulmasına izin veren dördüncü bir karakterle bölünmüştür. Üç - karakter kategorisinin bölünmediği yerlerde, veri işleme açısından kodların standart bir uzunlukta olması için dördüncü konumu doldurmak amacıyla, 'X' harfinin kullanılması önerilmiştir.

Dört - karakter alt kategorileri, örneğin, üç - karakter kategorisi tek bir hastalığı belirttiğinde farklı bölgeleri ya da türleri belirlemek veya üç - karakter kategorisi bir grup koşulu belirttiğinde her bir hastalığı belirlemek için, en uygun olduğu şekilde kullanılmıştır.

.8 dördüncü karakteri, genellikle üç - karakter kategorisine ait olan 'diğer' koşullar için kullanılırken; .9 çoğunlukla herhangi bir ek bilgi getirmeden, üç - karakter kategorisi başlığının aynısını bildirmek için kullanılmıştır.

Aynı dört - karakter alt kategorileri, bir üç - karakter kategorisi aralığına uygulandığında, aralığın başında yalnızca bir kez listelenir. İlgili kategorilerin her birindeki bir not, ayrıntıların nerede bulunacağını belirtir. Örneğin, kürtajın farklı türleri için O03 - O06 kategorileri, ilgili komplikasyonlar için ortak dördüncü karakterlere sahiptir (1. Cilt, 724. sayfaya bakınız).

 2.4.6 Beşinci ya da daha sonra gelen karakter düzeyinde kullanılmak üzere ek alt bölümler

Beşinci ya da daha sonra gelen karakter düzeyleri, genellikle dördüncü karakterden farklı bir eksen boyunca alt sınıflandırmalar için kullanılmıştır. Aşağıdaki yerlerde bulunur:

XIII. Bölüm ' Anatomik bölgelere göre alt bölümler
XIX. Bölüm ' Açık ve kapalı kırıklarla açık yara olan ve olmayan kafatası içi,
göğüs içi ve karın içi yaralanmalarını belirten alt bölümler
XX. Bölüm ' Olay zamanında girişilen etkinliğin türünü belirten alt bölümler.

2.4.7 Kullanılmayan 'U' kodları

U00 - U49 kodları, belirsiz bir etiolojinin yeni hastalıklarına geçici olarak atanırken kullanılması içindir. U50 - U99 kodları, örneğin özel bir proje için farklı bir alt sınıflandırma sınanırken, olduğu gibi araştırmada kullanılabilir.

3. UHS'nin kullanılması

Bu kısım, tüm kullanıcıların sınıflandırmayı tam olarak kullanabilmesi için bilmesi gereken pratik bilgileri içerir. UHS'nin amacının ve yapısının bilinip anlaşılması, kodlayıcılar için olduğu kadar sağlık bilgiler istatistikçileri ve analizcileri için de hayati derecede önemlidir. UHS'nin kesin ve tutarlı kullanımı, üç cildin tamamının doğru uygulanmasına bağlıdır.

3.1 1. Cilt'in kullanılması
3.2 3. Cilt'in kullanılması
3.3 Temel kodlama ana hatları

3.1 1. Cilt'in kullanılması

3.1.1 Giriş
3.1.2 Dahil edilenlerin ve dört - karakter alt kategorilerin çizelge biçiminde listesinin kullanımı
3.1.3 Belirli durumlar için iki kod
3.1.4 Çizelge biçimindeki listede kullanılan kurallar
3.1.5 Ortak özelliklere sahip kategoriler
3.1.1 Giriş

UHS'nin 1. Cilt'i, sınıflandırmanın kendisini içerir. Tanıların yerleştireceği kategorileri belirtirken, istatistiksel amaçlar için sıralanmasını ve sayılmasını kolaylaştırır. Aynı zamanda istatistik kullananlara, istatistiksel çizelgelerde eklenmiş olarak bulabilecekleri kategorilerin, alt kategorilerin ve tabulasyon listesi öğelerinin içeriğinin bir tanımını sağlar.

Bir kodlayıcının tek başına 1. Cilt'i kullanarak doğru kodlamayı yapabilmesi teorik olarak olanaklı olmasına karşın, bu zaman alacaktır ve atamalarda hatalara neden olabilir. 3. Cilt'te, sınıflandırmaya kılavuz olarak bir Alfabetik İndeks bulunur. İndeks'in Giriş'i 1. Cilt'le ilişkisi hakkında önemli bilgiler sağlar.

UHS'nin en rutin istatistiksel kullanımları, birden çok koşulun girildiği bir belge ya da kayıttan tek bir koşulun seçilmesini içerir. Mortalite ve morbiditeyle ilişkili olarak bu seçimin kuralları, bu Cilt'in 4. Kısım'ında bulunur.

Tabulasyon listelerinin ayrıntılı bir açıklaması 2.4. Kısım'da verilmiştir.

3.1.2 Dahil edilenlerin ve dört - karakter alt kategorilerin çizelge biçiminde listesinin kullanımı

Dahil edilen terimler

Üç ve dört karakterli özel başlıklarda1 genellikle bir dizi başka tanı terimi listelenmiştir.

1 UHS bağlamında "özel başlık" bir üç - karakter kategoriyi ya da bir dört - karakter alt kategorisini belirtir.

Bunlar, "dahil edilen terimler" olarak bilinir ve başlığa ek olarak, o özel başlıkta sınıflandırılacak tanı ifadelerinin örnekleri olarak verilmiştir. Farklı koşullara karşılık geliyor olabilirler ya da eşanlamlı olabilirler. Özel başlığın bir alt sınıflandırması değillerdir.

Dahil edilen terimler, özel başlıkların içeriği hakkında bir kılavuz olacak şekilde listelenmez. Listelenen öğelerin çoğu, o özel başlığa ait önemli ya da ortak terimlerle ilişkilidir. Diğerleri, bir alt kategoriyle bir başkası arasındaki sınırı belirlemek için listelenen sınırdaki koşullar ya da bölgelerdir. Dahil edilen terimler listesi, bir tanı ifadesini kodlarken ilk başvurulacak yer olan Alfabetik İndeks'te bulunan tanıların ayrıntılı ya da farklı isimleri değildir.

Bazen dahil edilen terimleri başlıklarla birlikte okumak gereklidir. Bu, genellikle başlıkta uygun sözcüklerin (".'nın kötü huylu neoplazmı", ". yaralanması", ". ile zehirlenme" gibi) anlaşılması gerektiği yerlerde, dahil edilen terimlerin karmaşık bölge ya da eczacılığa ait ürün listeleri olduğunda meydana gelir.

Bir kategori aralığında ortak olan ya da bir üç - karakter kategorinin tüm alt kategorilerde ortak olan genel tanı tanımları, bir bölüm, blok ya da kategori başlığını izleyen "Dahil" başlıklı notlarda bulunur.

Hariç tutulan terimler

Belirli özel başlıklar, önünde "Hariç" sözcüğü gelen koşulları listeler. Özel başlıktan burada sınıflandığı anlaşılmasına karşın, bu terimler başka bir yerde sınıflanır. Bunun bir örneği, postpartum ya da lohusa erizipellerinin hariç tutulduğu A46, "Erizipeller" kategorisinde bulunur. Hariç tutulan her terimin ardından, parantez içinde o dışarıda bırakılan terimin bulunduğu sınıflandırmanın kategori ya da alt kategori kodu gelir.

Bir kategori aralığı ya da bir üç - karakter kategorisinin tüm kategoriler için, genel olarak, hariç tutulanlar bir bölüm, blok ya da kategori başlığını izleyen "Hariç" başlıklı notta bulunur.

Sözlük tanımları

Dahil edilen ve hariç tutulan terimlere ek olarak, Zihinsel ve davranışsal bozukluklar (V. Bölüm), özel başlıkların içeriğini belirtmek için sözlük tanımları kullanır. Bu aracın kullanılmasının nedeni, zihinsel bozuklukların terminolojisinin özellikle farklı ülkelerde çok fazla değişkenlik göstermesi ve aynı adın epey farklı koşulları açıklamak için kullanılabilmesidir. Sözlük, kodlama ekibi tarafından kullanılmak üzere tasarlanmamıştır.

Benzer tanım türleri, UHS'de, örneğin XXI. Bölüm gibi, başka yerlerde bir özel başlığın içeriğini netleştirmek için verilmiştir.

3.1.3 Belirli durumlar için iki kod

'Haç ve asterisk" sistemi

UHS - 9, UHS - 10'da da sürdürülen, hem altta yatan yaygın hastalık, hem de kendi içinde bir klinik sorun olan belirli bir organ ya da bölgedeki dışavurum hakkında bilgileri içeren iki tanı ifadesi kodu bulunan bir sistemi tanıtmıştır.

Birinci kod, altta yatan hastalık içindir ve bir haçla belirtilir ('); dışavurum için isteğe bağlı ek bir kod asterisk ile belirtilmiştir (*). Bu kural sağlandı çünkü; tıbbi bakımın nedeni olduğunda, dışavurum ile ilgili bölümle sınıflandırılan durumun görülmek istendiği özel uzmanlıklarla ilişkili istatistikleri derlemek için, altta yatan hastalığın tek başına kodlanması genellikle yetersizdi.

Haç ve asterisk sistemi istatistiklerin sunumu için farklı sınıflandırmalar sağlarken, haç kodunun birincil kod olması ve her zaman kullanılması gereği, UHS'nin bir ilkesidir. Farklı bir sunum yöntemi gerektiğinde, asterisk kodunun ek olarak kullanılması için hazırlık yapılmalıdır. Kodlama için asterisk kodu asla tek başına kullanılmamalıdır. Haç kodlarını içeren istatistikler, mortalite ve morbidite hakkındaki verilerle tıbbi bakımın diğer özelliklerini sunmak için, geleneksel sınıflandırmalara uyar.

Asterisk kodları, üç - karakter kategorileri olarak görünür. Belirli bir hastalık altta yatan neden olarak belirlenmediğinde oluşan aynı durumlar için, farklı kategoriler mevcuttur. Örneğin G20 ve G21 kategorileri, başka bir yerde atanmış diğer hastalıkların dışavurumları olmayan Parkinsonizm biçimleri için kullanılırken; G22* kategorisi, 'Parkinsonizm, başka yerde sınıflanan hastalıklarda' başlığı içindir. Karşılık gelen haç kodları, asterisk kategorilerinde belirtilen durumlar için verilmiştir; örneğin, G22* kategorisindeki Sifilitik parkinsonizm için haç kodu, A52.1' olur.

Bazı haç kodları, özel haç kategorilerinde görünür. Bununla birlikte, daha sık olmak üzere, çift - öğeli tanılar için haç kodu ve tek - öğeli durumlar için işaretlenmemiş kodlar, aynı kategoriden ya da alt kategoriden türetilebilir.


Haç ve asterisk sisteminin işlediği sınıflandırma alanları sınırlıdır; sınıflandırma boyunca, ilgili bölümlerin başında listelenmiş biçimde 83 özel asterisk kategorisi bulunur.

Haç - işaretli terimlerin göründüğü özel başlıklar, aşağıdaki üç farklı biçimden birini alabilir:

(i) (') simgesi ve alternatif asterisk kodunun her ikisi de özel başlıkta görünürse, o özel başlıkta sınıflandırılabilen tüm terimler çift sınıflamaya tabidir ve hepsi de aynı alternatifi koda sahiptir. Örneğin,

A17.0' Tüberküloz menenjit (G01*)
Meninks tüberkülozu (serebral) (spinal)
Tüberküloz leptomenenjit

(ii) Simge özel başlıkta görünür. Ancak alternatif asterisk kodu görünmezse, o başlıkta sınıflandırılabilecek tüm terimler çift sınıflamaya tabidir, fakat farklı alternatif kodlara sahip olurlar (bu kodlar her terim için listelenmiştir). Örneğin,

A18.1' Ürogenital sistem tüberkülozu
Tüberküloz:
' mesane (N33.0*)
' serviks (N74.0*)
' böbrek (N29.1*)
' erkek cinsel organları (N51.-*)
' üreter (N29.1*)
Tüberküloz kadın pelvik enflamatuvar hastalığı (N74.1*)

(iii) Başlıkta ne simge, ne de alternatif asterisk kodu görünmezse, özel başlık bir bütün olarak çift sınıflandırmaya tabi değildir, ancak bireysel ilave terimler olabilir. Bu durumda, bu terimler simgeyle işaretlenecektir ve alternatif kodları verilecektir. Örneğin,

A54.8 Gonokok enfeksiyonları, diğer
Gonokoksik:
'
' peritonit' (K67.1*)
' pnömoni' (J17.0*)
' septisemi
' deri lezyonları


Diğer isteğe bağlı çift kodlama

Bir kişinin durumunu tam olarak açıklamak için kullanılmak üzere, haç ve asterisk sisteminin dışında, iki UHS koduna izin veren belirli durumlar vardır. Tabulasyon listesindeki 'İstenirse,'ek kod kullanınız.' notu, bu durumların çoğunu belirler. Ek kodlar, yalnızca özel çizelgelerde kullanılacaktır.

Bunlar:

(i)bu bilginin özel başlıkta görünmediği enfeksiyona neden olan organizmaları belirlemek için, I. Bölüm'den eklenebilen kodlar olan 'vücut sistemleri' bölümlerinde sınıflandırılabilen yerel enfeksiyonlar içindir. Bu amaçla, I. Bölüm'de B95 - B97 arasında bir blok kategori sağlanmıştır.
(ii) işlevsel etkinliğe sahip neoplazmlar içindir. İşlevsel etkinlik türünü belirtmek için, IV. Bölüm'deki uygun kod, II. Bölüm'den gelen koda eklenebilir.
(iii) neoplazmlar içindir; morfoloji kodu 1. Cilt 1181 - 1204. sayfalar arasında, ana UHS'nin bir parçası olmamasına karşın, tümörün morfolojik türünü belirlemek için II. Bölüm koduna eklenebilir.
(iv) V. Bölüm'deki F00 - F09 (Semptomatik ve organik mental bozukluklar) olarak sınıflandırılan durumlar içindir; burada altta yatan hastalık, yaralanma ya da beynin uğradığı başka bir hasar gibi bir nedeni belirtmek için, başka bir bölümden bir kod eklenebilir.
(v) durumun nedeninin bir toksik etki olduğu yerlerdir; o etkiyi belirlemek için XX. Bölüm'den bir kod eklenebilir.
(vi) bir yaralanma, zehirlenme ya da diğer ters etkiyi açıklamak için iki kodun kullanılabildiği yerlerdir: yaralanmanın doğasını açıklayan XIX. Bölüm'den bir kod ve nedeni açıklayan XX. Bölüm'den bir kod. Kodun ek kod olarak seçilip seçilmemesi, toplanan verinin amacına bağlıdır. (1. Cilt, sayfa 1011'de, XX. Bölüm'ün girişine bakınız.)

3.1.4 Çizelge biçimindeki listede kullanılan kurallar

UHS, tabulasyon listesinde dahil edilen ve hariç tutulan terimler listesinde, parantezlerin, köşeli parantezlerin, iki nokta üst üstelerin, küme parantezlerinin, 'NOS' kısaltmasının, 'başka yerde sınıflandırılmamış' (NEC) tabirinin ve 've' sözcüğünün başlıklarda kullanımıyla ilişkili olarak bazı özel kuralları uygular.

Gerek kodlayıcılar, gerekse UHS'yi temel alan istatistikleri yorumlamayı isteyen herhangi bir kimse tarafından, bunların net bir biçimde anlaşılması gerekir.

Parantezler ( )

Parantezler, 1. Cilt'te dört önemli durumda kullanılmıştır.

(a) Parantezler, parantezlerin dışındaki sözcüklerin atanacağı kod numarasını etkilemeyen bir tanı teriminin ardından gelen ek sözcükleri içerecek şekilde kullanılmıştır. Örneğin, I10'da ek terim 'Hipertansiyon (arteriyel) (benign) (esansiyel) (malign) (primer) (sistemik)', I10'un, tek başına 'Hipertansiyon' sözcüğünün ya da parantez içindeki sözcüklerden herhangi biriyle veya bu sözcüklerin herhangi bir bileşimiyle tanımlandığı şeklinin kod numarası olduğunu belirtir.
(b) Parantezler, aynı zamanda bir hariç terimin başvurduğu kodu içerecek şekilde kullanılmıştır. Örneğin,
H01.0 Blefarit Hariç: blefarokonjuktivit (H10.5)
(c) Parantezlerin başka bir kullanımı da, blok başlıklarında kategorilerin o blokta bulunan üç - karakter kodlarını içerecek şekildedir.
(d) Parantezlerin son kullanımı, Dokuzuncu Revizyon'da ele alınmıştır ve haç ve asterisk sistemiyle ilişkilidir. Parantezler, bir asterisk kategorisindeki haç kodunu ya da bir haç terimini izleyen asterisk kodunu içerecek şekilde kullanılmıştır.

Köşeli parantezler [ ]

Köşeli parantezler, aşağıdaki yerlerde kullanılmıştır:

(a) Eşanlamlıları, alternatif sözcükleri ya da açıklayıcı cümleleri içerecek şekilde; örneğin,
A30 Lepra [Hansen hastalığı];

(b) Önceki notlara başvuru için; örneğin,
C00.8 Dudak overlapping lezyonu [Bak not 5, sayfa 182];

(c) Bir dizi kategori için ortak olan, daha önceden belirtilmiş dört karakterli alt bölümlere başvuru için; örneğin,
K27 Peptik ülser, yeri tanımlanmamış 'Alt bölümler için sayfa 566'ya bakınız'

İki nokta üst üste :

İki nokta üst üste, dahil ve hariç terimlerin listelenmesinde, önce gelen sözcükler o özel başlığa atanan terimleri tamamlamadığında kullanılmıştır. Özel başlığa atanmadan önce, bu sözcüklerin altlarında bir ya da daha çok değiştiren veya tanımlayan sözcük olması gerekmektedir. Örneğin, K36 'Apandisit, diğer' maddesinde, 'apandisit' yalnızca 'kronik' ve 'tekrarlayan' sözcükleriyle tanımlanmışsa burada sınıflanabilir.

Küme parantezi }

Küme parantezi, dahil ve hariç terimlerde, önce gelen sözcüklerle sonra gelen sözcüklerin terimleri tamamlamadığını belirtmek için kullanılmıştır. Küme parantezinden önceki tüm terimler, onu izleyen bir ya da daha çok terimle tanımlanmalıdır. Örneğin:

O71.6 Obstetrik zedelenmesi, pelvik eklem ve ligamentlerin
İç simfizis kıkırdağının ayrılması
Koksiksin hasarı obstetrik
Simfizis (pubis)in travmatik ayrılması

'NOS'

NOS harfleri, 'belirtilmemiş' ya da 'tanımlanmamış'ı belirtecek şekilde, 'başka türlü belirtilmemiş' için bir kısaltmadır.

Bazen, tanımlanmamış bir terim yine de durumun daha kesin bir türünün özel başlığında sınıflandırılmıştır. Bunun nedeni, tıbbi terminolojide bir durumun en yaygın biçiminin genelde durumun kendi adıyla bilinmesi ve yalnızca daha az yaygın türlerin tanımlanmasıdır. Örneğin 'mitral stenoz', genellikle 'romatizmal mitral stenoz' anlamına gelecek şekilde kullanılır. Bu yerleşik varsayımlar, yanlış sınıflandırmadan kaçınmak için göz önünde bulundurulmalıdır. Dahil edilen terimleri dikkatle incelemek, bir neden varsayımının yapıldığı yerleri ortaya çıkaracaktır; kodlayıcılar, herhangi bir yerde daha kesin bir atamaya izin verecek bilgi olmadığından hayli emin olana kadar, bir terimi tanımlanmamış olarak kodlamamaya dikkat etmelidirler. Benzer şekilde, UHS'ye dayanan istatistikleri yorumlarken, net olarak belirlenmiş bir kategoriye atanan bazı durumlar, kodlanan kayıtta bu şekilde belirtilmemiş olacaktır. Zaman içindeki eğilimleri karşılaştırırken ve istatistikleri yorumlarken, varsayımların UHS'nin bir revizyonundan diğerine değişiklikler göstereceğinin farkında olmak önemlidir. Örneğin, Sekizinci Revizyon'dan önce, tanımlanmamış bir aort anevrizmasının sifilise bağlı olduğu varsayılıyordu.

'Başka yerde sınıflandırılmamış'

'Başka yerde sınıflandırılmamış' ifadesi üç - karakter kategorisi başlığında kullanıldığında, listelenen durumların belirli çeşitlemelerinin sınıflandırmanın başka kısımlarında da görünebileceği konusunda bir uyarıdır. Örneğin:

J16 Pnömoni, diğer enfeksiyöz organizmalara bağlı, başka yerde sınıflanmamış

Bu kategori, J16.0 Klamidyal pnömoni ve J16.8 Pnömoni, diğer tanımlanmış enfeksiyöz organizmalara bağlı maddelerini içerir. Diğer tanımlanmış enfeksiyöz organizmalara bağlı pnömoniler için, X. Bölüm'de (örneğin, J10 - J15) ve diğer bölümlerde (örneğin, P23.- Konjenital pnömoni) birçok diğer kategori sağlanmıştır. J18 Pnömoni, tanımlanmamış organizmalar; enfeksiyöz ajanın belirtilmediği pnömonileri barındırır.

Başlıklardaki 've'

'Ve', 've / veya' yerine geçer. Örneğin, A18.0, Kemik ve eklem tüberkülozu özel başlığında 'kemik tüberkülozu', 'eklem tüberkülozu' ve 'kemik ve eklem tüberkülozu' durumları olarak sınıflandırılmıştır.

Nokta tire .-

Bazı durumlarda, bir alt kategori kodunun dördüncü karakteri bir tireyle değiştirilmiştir; örneğin,

G03 Menenjit, diğer ve tanımlanmamış etkenlere bağlı
Hariç: meningoensefalit (G04.-)

Bu, kodlayıcıya bir dördüncü karakterin bulunduğunu ve onun, uygun kategoride aranması gerektiğini belirtir. Bu kural hem tabulasyon listesinde, hem de alfabetik indekste kullanılmıştır.

3.1.5 Ortak özelliklere sahip kategoriler

Kalite kontrolü için programlanmış denetimlerin bilgisayar sistemine uygulanması kullanışlıdır. Aşağıdaki kategori grupları iç tutarlılık üzerinde yapılacak bu tür denetimler için bir temel olarak sağlanmış, onları birleştiren özel karakteristiklere göre gruplanmıştır.

Asterisk kategorileri

Aşağıdaki asterisk kategorileri tek başlarına kullanılmaz; her zaman bir haç koduna ek olarak kullanılmalıdır:

D63*, D77*, E35*, E90*, F00*, F02*, G01*, G02*, G05*, G07*, G13*, G22*, G26*, G32*, G46*, G53*, G55*, G59*, G63*, G73*, G94*, G99*, H03*, H06*, H13*,H19*, H22*, H28*, H32*, H36*, H42*, H45*, H48*, H58*, H62*, H67*, H75*, H82*, H94*, I32*, I39*, I41*, I43*, I52*, I68*, I79*, I98*, J17*, J91*, J99*, K23*, K67*, K77*, K87*, K93*, L14*, L45*, L54*, L62*, L86*, L99*, M01*, M03*, M07*, M09*, M14*, M36*, M49*, M63*, M68*, M73*, M82*, M90*, N08*, N16*, N22*, N29*, N33*, N37*, N51*, N74*, N77*, P75*

Tek cinsiyetle sınırlandırılmış kategoriler

Aşağıdaki kategoriler yalnızca erkeklere uygulanır:

B26.0, C60 - C63, D07.4 - D07.6, D17.6, D29.-, D40.-, E29.-, E89.5, F52.4, I86.1, L29.1, N40 - N51, Q53 - Q55, R86, S31.2 - S31.3, Z12.5.

Aşağıdaki kategoriler yalnızca kadınlara uygulanır:

A34, B37.3, C51 - C58, C79.6, D06.-, D07.0 - D07.3, D25 - D28, D39.-, E28.-, E89.4, F52.5, F53.-, I86.3, L29.2, L70.5, M80.0 - M80.1, M81.0 - M81.1, M83.0, N70 - N98, N99.2 - N99.3, O00 - O99, P54.6, Q50 - Q52, R87, S31.4, S37.4 -S37.6, T19.2 -T19.3, T83.3, Y76.-, Z01.4, Z12.4, Z30.1, Z30.3, Z30.5, Z31.1, Z32.2, Z32-Z36, Z39, Z43.7, Z87.5, Z97.5.

Durumlarla cinsiyet arasındaki tutarsızlıklar için kılavuz, sayfa 71'de verilmiştir.

Sekel kategorileri

Aşağıdaki kategoriler, artık etkin bir aşamada olmayan durumların sekelleri için sağlanmıştır:

B90 - B94, E64.-, E68, G09, I69.-, O97, T90 - T98, Y85 - Y89.

Mortalite ve morbidite amacıyla sekelleri kodlama kılavuzu, 70 - 71. sayfalarda ve 104. sayfada bulunabilir.

Girişim sonrası bozukluklar

Aşağıdaki kategoriler, altta yatan neden mortalite kodlaması için kullanılmaz. Bunların morbidite kodlamasında kullanımları için kılavuz, 105 - 106. sayfalarda bulunur.

E89.-, G97.-, H59.-, H95.-, I97.-, J95.-, K91.-, M96.-, N99.-.

3.2 3. Cilt'in kullanılması

3. Cilt'in (UHS - 10 Alfabetik İndeksi) Giriş kısmı, onun nasıl kullanılacağına dair talimatlar verir. Kodlamaya başlamadan önce, bu talimatlar dikkatle incelenmelidir. Yapının kısa bir açıklaması ve İndeks'in kullanımı aşağıda verilmiştir.

3.2.1 Alfabetik İndeks düzenlemesi
3.2.2 Yapı
3.2.3 Kod numaraları
3.2.4 Kurallar
3.2.1 Alfabetik İndeks düzenlemesi

3. Cilt, aşağıdaki şekilde üç kısma bölünmüştür:

. I. Kısım, ilaçlar ve diğer kimyasallar dışında I-XIX. Bölümler'de ve XXI. Bölüm'de sınıflanabilen tüm terimleri listeler.
. II. Kısım, morbidite ve mortalitenin dış nedenlerinin indeksidir ve ilaçlarlar diğer kimyasallar hariç, XX. Bölüm'de sınıflandırılabilen tüm terimleri içerir.
. III. Kısım (İlaçlar Ve Kimyasallar Çizelgesi), her madde için XIX. Bölüm'de sınıflandırılabilen ilaçların zehirlenmeleri ve ters etkilerinin kodlarını ve zehirlenmenin kazayla, kasıtlı (kendine zarar verme), belirlenmemiş ya da doğru maddenin uygun kullanımının ters etkisi nedenlerinden hangisinden kaynaklandığını belirten XX. Bölüm kodlarını listeler.

3.2.2 Yapı

İndeks, sütunun sol tarafına yerleştirilen "rehber terimler" ile birlikte, altlarında çeşitli girinti düzeylerinde bulunan diğer sözcükleri ("değiştiriciler" ya da "tanımlayıcılar") içerir. I. Kısım'da bu girintili değiştiriciler ya da tanımlayıcılar genellikle çeşitler, bölgeler ya da kodlamayı etkileyen durumlardır; II. Kısım'da kazanın ya da olayın farklı türlerini, olaya karışan araçları, vb. belirtir. Kodlamayı etkilemeyen değiştiriciler, durumdan sonra parantez içinde görünür.

3.2.3 Kod numaraları

Terimleri izleyen kod numaraları, terimlerin sınıflandırılacağı kategorilere ve alt kategorilere karşılık gelir. Kodda yalnızca üç karakter varsa, o kategorinin alt bölümlere ayrılmadığı varsayılabilir. Kategorinin alt bölümlere ayrıldığı birçok durumda, İndeks'teki kod numarası dört karakterli olacaktır. Dördüncü konumdaki tire (örneğin, O03.-), o kategorinin alt bölümlere ayrıldığı ve dördüncü karakterin tabulasyon listesine başvurularak bulunabileceği anlamına gelir. Terime haç ve asterisk sistemi uygulanırsa, her iki kod da verilir.

3.2.4 Kurallar

Parantezler

Parantezler, 1. Cilt'te olduğu gibi, İndeks'te de değiştiricileri içerecek şekilde kullanılmıştır.

"NEC"

NEC (başka yerde sınıflandırılmamış), listelenen durumun belirli çeşitlerinin başka yerde sınıflandırıldığını ve uygun olan yerde İndeks'ten daha kesin bir terimin aranması gerektiğini belirtir.

Çapraz başvurular

Çapraz başvurular, İndeks'te terimlerin gereksiz yere yinelenmesinden kaçınmak için kullanılmıştır. "Bak" sözcüğü, kodlayıcının başka bir terime başvurmasını gerektirir. "Ayrıca bak", kodlanan ifade "ayrıca bak" sözcüklerinin eklendiği terimin altında istenen bilgi bulunmadığında, kodlayıcıyı İndeks'te başka bir yere başvurmaya yönlendirir.

3.3 Temel kodlama ana hatları

Alfabetik İndeks, 1. Cilt'te bulunmayan birçok terim içerir ve bir kod atanmadan önce, kodlamada İndeks ve Tabulasyon Listesi'nin her ikisine de başvuru yapılması gerekir.

Kodlamaya girişmeden önce, kodlayıcının, sınıflandırmayla kodlama ilkelerini bilmesi ve alıştırmalar yapmış olması gerekir.

Aşağıda UHS'yi zaman zaman kullanan kişiye yardımcı olmak üzere basit bir rehber verilmiştir.

1. Kodlanacak ifadenin türünü belirleyin ve Alfabetik İndeks'in uygun kısmına başvurun. (İfade bir hastalık ya da yaralanma veya I - XIX. veya XXI. Bölüm'lerde sınıflandırılabilen başka bir durumsa, İndeks'in I. Kısım'ına başvurun. İfade bir yaralanma ya da XX. Bölüm'de sınıflandırılabilen başka bir olayın dış nedeniyse, II. Kısım'a başvurun.)
2. Rehber terimi bulun. Genellikle hastalıklar ve yaralanmalar için bu, patolojik durumda bir isimdir. Bununla birlikte, sıfat ya da bir şahsın adıyla ifade edilen bazı durumlar, İndeks'te rehber terim olarak bulunmaktadır.
3. Rehber terimin altında görünen tüm notları okuyun ve bu notlara uyun.
4. Rehber terimden sonra parantez içindeki tüm terimlerin (bu değiştiriciler kod numarasını etkilemez) yanı sıra, rehber terimin altında girintili olan tüm terimleri (bu değiştiriciler kod numarasını etkileyebilir) tanı ifadesindeki bütün sözcükler açıklanana kadar okuyun.
5. İndeks'te bulunan tüm çapraz başvuruları ("bak" ve "ayrıca bak") dikkatle izleyin.
6. Seçilen kod numarasının uygunluğunu doğrulamak için, tabulasyon listesine başvurun. İndeks'te dördüncü konumunda bir tire bulunan bir üç - karakter kodunun, 1. Cilt'te bir dördüncü karakter bulunabileceği anlamına geldiğine dikkat edin. Bir ilave karakter konumunda kullanılan daha sonraki alt bölümler indekslenmez ve kullanılırsa, 1. Cilt'te bulunmalıdır.
7. Seçili kodun ya da bölüm, blok veya kategori başlığının altındaki tüm dahil ve hariç terimleri yönlendirici olarak kullanın.
8. Kodu atayın.

Kodlanacak nedenin ya da durumun seçimindeki ve seçili durumun kodlanmasındaki belirli ana hatlar, 4. Kısım'da verilmiştir.

4. Mortalite ve morbidite kodlaması için kurallar ve ana hatlar

4.1 Mortalite: rapor için ana hatlar ve kodlama kuralları
4.2 Ölüm nedeni girdilerinin yorumlanması için notlar
4.3 Perinatal mortalite: raporun ana hatları ve kodlama kuralları
4.4 Morbidite

4.1 Mortalite: rapor için ana hatlar ve kodlama kuralları

Mortalite istatistikleri, sağlık bilgilerinin ana kaynaklarından biridir ve birçok ülkede en güvenilir sağlık verisi türüdür.

4.1.1 Ölüm nedenleri
4.1.2 Altta yatan ölüm nedeni
4.1.3 Ölüm nedeni tıbbi raporunun uluslar arası biçimi
4.1.4 Mortalite çizelgesi için altta yatan ölüm nedeni seçimi hakkındaki prosedürler
4.1.5 Kaynak olan öncel nedenin seçimi hakkındaki kurallar
4.1.6 Seçim kuralları hakkında bazı hususlar
4.1.7 Genel İlke örnekleri ve seçim kuralları
4.1.8 Seçili nedenin değiştirilmesi
4.1.9 Değiştirme kuralları
4.1.10 Değiştirme kurallarının örnekleri
4.1.11 Altta yatan neden mortalite kodlamasında kullanılacak notlar
4.1.12 Kod numarasıyla bağlantıların özeti
4.1.1 Ölüm nedenleri

1967 yılında gerçekleşen Yirminci Dünya Sağlık Asamblesi, ölüm nedenlerini, ölüm nedenleri tıbbi raporuna "ölüme katkıda bulunmuş ya da ölümle sonuçlanmış tüm hastalıklar, morbid durumlar ya da yaralanmalar ve bu tür yaralanmaları meydana getiren kaza veya şiddet durumları" olarak girecek şekilde tanımlamıştır. Tanımlamanın amacı, ilgili tüm bilgilerin kaydedilmesini garantilemek ve raporu hazırlayan kişinin girdi için bazı durumları seçerken, diğerlerinin reddetmemesini sağlamaktır. Tanım, kalp yetmezliği ya da solunum yetmezliği gibi ölüm semptomlarını ve şekillerini içermez.

Yalnızca tek bir ölüm nedeni kaydedildiğinde, bu neden çizelge oluşturma için seçilir. Birden çok ölüm nedeni kaydedildiğinde, seçim 4.1.5. kısımda verilen kurallara göre yapılmalıdır. Kurallar, ölümün altta yatan nedeni kavramına dayanır.

4.1.2 Altta yatan ölüm nedeni

Altıncı On Yıllık Uluslar Arası Revizyon Konferansı'nda, birincil çizelge oluşturma için ölüm nedeninin altta yatan ölüm nedeni olarak belirlenmesi konusunda fikir birliğine varılmıştır.

Ölümün önlenmesi açısından, bir noktada olaylar zincirinin kırılması ya da bir tedavi uygulanması gereklidir. En etkili toplumsal sağlık hedefi, ortaya çıkan nedeni önlemektir. Bu amaçla, "ölüme doğrudan yol açan olayları başlatan hastalık veya yaralanma (a) veya ölümcül yaralanmaya neden olan kaza veya şiddet vakaları (b)", ölümün altta yatan nedeni olarak kabul edilir.

4.1.3 Ölüm nedeni tıbbi raporunun uluslar arası biçimi

Yukarıdaki ilke, Dünya Sağlık Asamblesi tarafından önerilen tıbbi raporun kullanımıyla, düzenli olarak uygulanabilir. Hangi morbid durumların doğrudan ölüme götürdüğünü ve bu nedeni ortaya çıkaran tüm önceki durumları belirtecek şekilde ölüm raporunu imzalamak, tıbbi hekimin sorumluluğundadır.

Aşağıda gösterilen tıbbi rapor, iki ya da daha çok neden kaydedildiğinde altta yatan ölüm nedeninin seçimini kolaylaştırmak için tasarlanmıştır. Formun I. Kısım'ı, doğrudan ölüme götüren olaylarla ilişkili hastalıklar için ve II. Kısım'ı, ilişkili olmayan ama katkıda bulunan durumlar için ayrılmıştır.

ULUSLARARASI ÖLÜM NEDENİ TIBBİ RAPOR FORMU

1990 yılında, Kırk Üçüncü Dünya Sağlık Asamblesi, ihtiyaç belirlendiği taktirde, ülkelerin raporun I. Kısım'ına ek bir satır, (d) satırını ekleme olasılığını düşünmeleri gerektiği önerisini benimsedi. Bununla birlikte, dördüncü satırın gereksiz olduğu yerlerde ya da sayfa 31'de gösterilen raporun benimsenmesinde yasal veya diğer engellerin bulunduğu yerlerde, ülkeler I. Kısım'da yalnızca üç satır olan bir raporu benimseyebilir ya da kullanmayı sürdürebilir.

Raporun I. Kısım'ın kullanılan en alt satırında, kaydedilen durum, genellikle çizelge oluşturmak için kullanılan altta yatan ölüm nedenidir. Bununla birlikte, 4.1.4 - 4.1.5. kısımlarda açıklanan prosedürler, başka bir durumun altta yatan ölüm nedeni olarak seçilmesiyle sonuçlanabilir. Bu iki olasılığı birbirinden ayırmak için, raporun I. Kısım'ının kullanılan son satırı için uygun duruma başvurmak amacıyla, kaynak olan öncel neden (kaynak olan neden) ifadesi kullanılacaktır ve çizelge oluşturmak için seçilen nedeni belirlemekte, altta yatan ölüm nedeni ifadesi kullanılacaktır.

Olaylar zincirinde yalnızca bir adım varsa, I(a) satırına yapılan bir girdi yeterli olacaktır. Birden çok adım varsa, doğrudan neden (a) satırına girilecek ve tüm ara nedenler (b) satırına ya da (b) ve (c) satırlarına girilecek şekilde, kaynak olan öncel neden son satıra girilecektir. Dört adımlı olaylar zinciriyle doğrudan ölüme neden olan bir ölüm raporu örneği, aşağıdaki gibidir:

(a) Pulmoner embolizm
(b) Patolojik kırık
(c) Femurun sekonder karsinomu
(d) Meme karsinoması

II. Kısım, ölümcül sonuca katılımda bulunan, ama doğrudan ölüme neden olan hastalıkla ya da durumla ilişkili olmayan diğer tüm önemli durumlar içindir.

Raporda görünen "bağlı (veya sonucu) olarak" sözcükleri, yalnızca doğrudan nedeni ya da patolojik süreci içermemeli, aynı zamanda uzun bir aradan sonra bile olsa, bir öncel durumun dokuya hasar vererek ya da işlevi bozarak doğrudan nedene yol açması örneğinde olduğu gibi, dolaylı nedenleri de içermelidir.

Her durumun başlangıcıyla ölüm tarihi arasındaki yaklaşık aralıkları (dakika, saat, gün, hafta, ay ya da yıl) not etmek, rapor eden doktora ölüme yol açan olaylar zincirini oluşturması konusunda yardımcı olur. Aynı zamanda bu, kodlayıcının uygun kodu seçmesinde de yardımcı olur.

1990 yılında Dünya Sağlık Asamblesi, gebelik dönemi ve ölüm tarihinden bir yıl önceki gebelikle ilgili ölüm raporlarının eklenmesinin düşünülmesi gerektiği hakkında bir öneri benimsemiştir.

4.1.4 Mortalite çizelgesi için altta yatan ölüm nedeni seçimi hakkındaki prosedürler

Yalnızca tek bir ölüm nedeni rapor edildiğinde, çizelge oluşturmak için bu neden kullanılır.

Birden çok ölüm nedeni rapor edildiğinde, altta yatan nedeni seçerken ilk adım, kaynak olan öncel nedeni Genel İlke'nin ya da 1, 2 ve 3. seçim kurallarının uygulanmasıyla raporun I. Kısım'ındaki kullanılan en alt satıra uygun olarak belirlemektir.

UHS, bazı durumlarda çizelge oluştururken altta yatan nedeni ifade etmek için daha uygun bir nedenin, kaynak olan nedenin önüne geçmesine izin verir. Örneğin, rapordaki diğer durumlara öncelik verilmesi için birleşik durum kategorileri vardır ya da öne geçen epidemiolojik nedenler olabilir.

Bu nedenle bir sonraki adım, yukarıdaki durumları ele alan A ile F arasındaki değişiklik kurallarından (4.1.9. kısma bakınız) bir ya da daha çoğunun uygulanıp uygulanmayacağına karar vermektir. Çizelge oluşturmak için sonuçta çıkan kod numarası, altta yatan nedenin numarasıdır.

Kaynak olan öncel nedenin bir yaralanma ya da XIX. Bölüm'e göre sınıflandırılan bir dış nedenin başka bir etkisi olması durumunda, o duruma neden olan durumlar çizelge oluşturmada altta yatan neden olarak seçilmelidir ve V01 - Y89 olarak kodlanmalıdır. Yaralanma ya da etkinin kodu, bir ek kod olarak kullanılabilir.

4.1.5 Kaynak olan öncel nedenin seçimi hakkındaki kurallar

Seri

"Seri" terimi, her durum üzerindeki satıra girilen durumun kabul edilebilir bir nedeni olacak şekilde, I. Kısım'ın birbirini izleyen satırlarına girilen iki ya da daha çok duruma karşılık gelir.

Örnek 1: I (a) Özefagus varisleri kanaması
(b) Portal hipertansiyon
(c) Karaciğer sirozu
(d) Hepatit B

Rapor satırlarının birinde birden çok ölüm nedeni varsa, birden çok rapor edilen seri olması mümkündür. Aşağıdaki örnekte, dört seri rapor edilmiştir:

Örnek 2: I (a) Koma
(b) Myokardial enfarktüs ve serebrovasküler olay
(c) Ateroskleroz hipertansiyon

Seriler aşağıdaki gibidir:
. Ateroskleroz (yol açar) miyokardial enfarktüs (yol açar) koma;
. Ateroskleroz (yol açar) serebrovasküler olay (yol açar) koma;
. Hipertansiyon (yol açar) miyokardial enfarktüs (yol açar) koma;
. Hipertansiyon (yol açar) serebrovasküler olay (yol açar) koma;

Genel İlke

Genel İlke, rapora birden çok durum girildiğinde, I. Kısım'ın kullanılan en alt satırına tek başına girilen durumun, yalnızca onun üzerine girilen tüm durumlara neden olmuşsa seçileceğini belirtir.

Seçim kuralları

Kural 1. Genel İlke uygulanmazsa ve rapora ilk girilen durumda sonlanan bir rapor edilmiş seri varsa, bu serinin kaynak olan nedenini seçin. İlk belirtilen durumda sonlanan birden çok seri varsa, ilk belirtilen serinin kaynak olan nedenini seçin.

Kural 2. Rapora ilk girilen durumda sonlanan hiçbir rapor edilmiş seri yoksa, ilk belirtilen durumu seçin.

Kural 3. Genel İlke, Kural 1 ya da Kural 2 tarafından seçilen durum, ister I. Kısım'da, ister II. Kısım'da olsun, başka bir rapor edilen durumun belirgin şekilde doğrudan bir sonucuysa, bu birincil durumu seçin.

4.1.6 Seçim kuralları hakkında bazı hususlar

Düzgün olarak tamamlanmış bir raporda, kaynak olan öncel neden, I. Kısım'ın kullanılan en alt satırına tek başına girilmiş olacaktır ve varsa, bu başlangıç nedeninin bir sonucu olarak ortaya çıkan durumlar, her bir satıra bir durum gelecek ve sonra olan durum üste yazılacak şekilde bir üstüne girilecektir.

Örnek 3: I (a) Üremi
(b) Hidronefroz
(c) İdrar retansiyonu
(d) Prostat hipertrofisi

Örnek 4: I (a) Bronkopnömoni
(b) Kronik bronşit
II Kronik miyokardit

Bu nedenle, düzgün olarak tamamlanmış bir raporda, Genel İlke geçerli olacaktır. Bununla birlikte, rapor düzgün olarak tamamlanmamışsa bile, I. Kısım'ın kullanılan en alttaki satırına tek başına girilen durum, üzerindeki durumlar düzgün sırada girilmiş olmasa bile, üzerindeki tüm durumlara neden olmuşsa; Genel İlke hala uygulanabilir.

Örnek 5: I (a) Genel metastaz
(b) Bronkopnömoni
(c) Akciğer kanseri

I. Kısım'ın kullanılan son satırına birden çok durum girildiğinde ya da girilen tek durum, üzerindeki tüm durumlara neden olmadığında; Genel İlke uygulanamaz. Kuralların sonunda farklı serilerin kabul edilebilmesi yönünde rehberlik verilmiştir, ancak tıbbi raporu hazırlayan kişinin ifadesinin, ölüme yol açan durumlar ve aralarındaki ilişki hakkında bilgilendirilmiş bir görüşü yansıttığı göz önünde bulundurulmalı ve önemsenmelidir.

Genel İlke'nin uygulanamadığı yerlerde, seçim kuralları bir şekilde keyfi olduğu ve her zaman altta yatan nedenin tatminkar bir şekilde seçilmesine yönlendiremeyeceği için, mümkün olduğu zaman raporun netliği, raporu hazırlayan kişiden araştırılmalıdır. Bununla birlikte, daha çok netleştirme elde edilemezse, seçim kuralları uygulanmalıdır. Kural 1, yalnızca raporda girilen ilk durumda sonlanan bir rapor edilmiş seri olduğunda uygulanabilir. Böyle bir seri yoksa, Kural 2 uygulanır ve ilk girilen durum seçilir.

Bununla birlikte, yukarıdaki kurallara göre seçilen durum, örneğin II. Kısım'da ya da I. Kısım'da aynı satırda doğru ilişkiyle rapor edilmemiş başka bir durumun belirgin sonucu olabilir. Böyle olduğunda, Kural 3 uygulanır ve kaynak olan birincil durum seçilir. Ancak bu, yalnızca iki durum arasındaki ilişki hakkında hiçbir kuşku olmadığında uygulanır. Bu durumlar arasındaki ilişkinin, kişi yalnızca raporladığı için kabul edilmesi yeterli değildir.

4.1.7 Genel İlke örnekleri ve seçim kuralları

Genel İlke

Rapora birden çok durum girildiğinde, I. Kısım'ın kullanılan en alt satırına tek başına girilen durumu, yalnızca onun üzerine girilen tüm durumlara neden olmuşsa seçin.

Örnek 6: I (a) Akciğer apsesi
(b) Lober pnömoni
Lober pnömoni (J18.1) seçin.

Örnek 7: I (a) Hepatik yetmezlik
(b) Safra kesesi obstrüksiyonu
(c) Pankreas başı karsinoması
Pankreas başı karsinoması (C25.0) seçin.

Örnek 8: I (a) Serebral hemoraji
(b) Hipertansiyon
(c) Kronik pyelonefrit
(d) Prostatik adenoma
Prostat hiperplazisi (N40) seçin.

Örnek 9: I (a) Travmatik şok
(b) Birden çok kırık
(c) Yaya yaralanması, ağır taşıma aracı veya otobüsle çarpışmada (trafik kazası)
Yaya yaralanması, ağır taşıma aracı veya otobüsle çarpışmada (V04.1) seçin.

Örnek 10: I (a) Bronkopnömoni
II Sekonder anemi ve kronik lenfatik lösemi
Bronkopnömoni seçin. Ancak Kural 3 de uygulanır; Örnek 26'ya
bakın.

Kural 1

Genel İlke uygulanmazsa ve rapora ilk girilen durumda sonlanan bir rapor edilmiş seri varsa, bu serinin kaynak olan nedenini seçin. İlk belirtilen durumda sonlanan birden çok seri varsa, ilk belirtilen serinin kaynak olan nedenini seçin.

Örnek 11: I (a) Bronkopnömoni
(b) Serebral enfarktüs ve hipertansif kalp hastalığı
Serebral enfarktüs (I63.9) seçin. Raporda ilk girilen durumda sonlanan iki rapor edilmiş seri vardır; serebral enfarktüse bağlı olarak bronkopnömoni ve hipertansif kalp hastalığına bağlı olarak bronkopnömoni. İlk belirtilen serinin kaynak olan nedeni seçilir.

Örnek 12: I (a) Özefagus varisleri ve konjestif kalp yetmezliği
(b) Kronik romatizmal kalp hastalığı ve karaciğer sirozu
Karaciğer sirozu (K74.6) seçin. Rapora ilk girilen durumda sonlanan seri, karaciğer sirozuna bağlı olarak özefagus varisidir.

Örnek 13: I (a) Akut miyokardial enfarktüs
(b) Aterosklerotik kalp hastalığı
(c) İnfluenza
Aterosklerotik kalp hastalığı seçin. Rapora girilen ilk durumda sonlanan rapor edilmiş seri, aterosklerotik kalp hastalığına bağlı olarak akut miyokardial enfarktüstür. Ancak Değiştirme Kuralı C de uygulanır; Örnek 45'e bakınız.

Örnek 14: I (a) Perikardit
(b) Üremi ve pnömoni
Üremi seçin. Rapora ilk girilen durumda sonlanan iki rapor edilmiş seri vardır; üremiye bağlı olarak perikardit ve pnömoniye bağlı olarak perikardit. İlk belirtilen serinin kaynak olan nedeni seçili. Ancak Değiştirme Kuralı D de uygulanır; Örnek 60'a bakınız.

Örnek 15: I (a) Serebral enfarktüs ve hipostatik pnömoni
(b) Hipertansiyon ve diyabetes
(c) Ateroskleroz
Ateroskleroz seçin. Raporda girilen ilk durumda sonlanan iki rapor edilmiş seri vardır; ateroskleroza bağlı hipertansiyona bağlı olarak, serebral enfarktüs ve diyabetese bağlı olarak serebral enfarktüs. İlk belirtilen serinin kaynak olan nedeni seçilir. Ancak Değiştirme Kuralı C de uygulanır; Örnek 46'ya bakınız.

Kural 2

Rapora ilk girilen durumda sonlanan hiçbir rapor edilmiş seri yoksa, ilk belirtilen durumu seçin.

Örnek 16: I (a) Pernisiöz anemi ve ayak gangreni
(b) Ateroskleroz
Pernisiöz anemi (D51.0) seçin. İlk girilen durumda sonlanan hiçbir rapor edilmiş seri yoktur.

Örnek 17: I (a) Romatizmal ve aterosklerotik kalp hastalığı
Romatizmal kalp hastalığı (I09.9) seçin. Hiçbir rapor edilmiş seri yoktur; her iki durum da aynı satırdadır.

Örnek 18: I (a) Pankreasın fibrokistik hastalığı
(b) Bronşit ve bronşiektazi
Pankreasın fibrokistik hastalığı (E84.9) seçin. Hiçbir rapor edilmiş seri yoktur.

Örnek 19: I (a) Senilite ve hipostatik pnömoni
(b) Romatoid artrit
Senilite seçin. Rapor edilmiş bir seri vardır (romatoid artrite bağlı olarak hipostatik pnömoni) ancak rapora ilk girilen durumda sonlanmıyor. Ancak Değiştirme Kuralı A da uygulanır; Örnek 33'e bakınız.

Örnek 20: I (a) Bursit ve ülseratif kolit
Bursit seçin. Hiçbir rapor edilmiş seri yoktur. Ancak Değiştirme Kuralı B de uygulanır; Örnek 41'e bakınız.

Örnek 21: I (a) Akut nefrit, kızıl.
Akut nefrit seçin. Hiçbir rapor edilmiş seri yoktur. Ancak Kural 3 de uygulanır; Örnek 28'e bakınız.

Kural 3

Genel İlke (Kural 1 ya da Kural 2 tarafından seçilen durum), ister I. Kısım'da, ister II. Kısım'da olsun, başka bir rapor edilen durumun belirgin şekilde doğrudan bir sonucuysa, bu birincil durumu seçin.

Başka bir durumun varsayılan doğrudan sonuçları

C46.- ya da C81 - C96'ya göre sınıflandırılabilen Kaposi sarkomu, Burkitt tümörü ve tüm diğer lenfoid, hematopoetik ve ilgili dokuların malign neoplazmları rapor edildiğinde, HIV hastalığının doğrudan bir sonucu olarak düşünülmelidir. Diğer malign neoplazm türleri için hiçbir varsayım yapılmamalıdır.

A00 - B19, B25 - B49, B58 - B64, B99 ya da J12 - J18 olarak sınıflandırılabilen tüm enfeksiyon hastalıklar, rapor edilen HIV hastalığının doğrudan bir sonucu olarak düşünülmelidir.

Belirli işlem sonrası komplikasyonlar (pnömoni (her tür), hemoraji, trombofilebit, embolizm, trombozis, septisemi, kardiyak arrest, renal yetmezlik (akut), aspirasyon, atelektazi ve enfarktüs), ameliyat ölümden dört hafta ya da daha uzun bir zaman önce gerçekleşmemişse, o işlemin doğrudan sonuçları olarak düşünülebilir.

Pnömoni ve bronkopnömoni, herhangi bir hastalığın komplikasyonları olarak kabul edilebilir. Özellikle bronkopnömoni, kaşeksi hastalıkları (malign neoplazm ve yetersiz beslenme gibi) ve paralize neden olan hastalıkların (beyin ya da omurilik yaralanmaları, serebral hemoraji ya da trombozis ve poliomyelit gibi) yanı sıra, bulaşıcı hastalıklar ve sıradan olmayan yaralanmaların belirgin bir sonucu olarak varsayılabilir.

"Emboli" olarak açıklanan ya da tanımlanan herhangi bir hastalık, venöz trombozis, filebit ya da trombofilebit, valvular kalp hastalığı, atrial fibrilasyon, doğum ya da herhangi bir işlemin doğrudan bir sonucu olarak varsayılabilir.

Sekonder olarak açıklanan herhangi bir hastalık, rapora girilen olası en primer nedenin bir doğrudan sonucu olarak varsayılabilir.

Sekonder ya da tanımlanmamış anemi, yetersiz beslenme, marasmus ya da kaşeksi, herhangi bir malign neoplazmın bir sonucu olarak varsayılabilir.

Herhangi bir pyelonefrit, prostat hiperplazisi ya da üreter stenozu gibi durumlardan kaynaklanan üriner obstrüksiyonun bir sonucu olarak varsayılabilir.

Neftirik sendrom, herhangi bir streptokokal enfeksiyonun (kızıl, streptokokal boğaz ağrısı, vb.) bir sonucu olduğu varsayılabilir.

Dehidrasyonun, herhangi bir barsak enfeksiyon hastalığının bir sonucu olduğu varsayılabilir.

Herhangi bir organ üzerindeki bir işlem, raporda herhangi bir yerde rapor edilmiş aynı organla ilgili herhangi bir cerrahi durumunun (malign tümör ya da yaralanma gibi) doğrudan bir sonucu olarak düşünülmelidir.

Örnek 22: I (a) Kaposi sarkomu
II AIDS
HIV hastalığı sonucu Kaposi sarkomu (B21.0) seçin.

Örnek 23: I (a) Over kanseri
II HIV hastalığı
Over malign neoplazmı (C56) seçin.

Örnek 24: I (a) Tüberküloz
II HIV hastalığı
HIV hastalığı sonucu mikobakteri enfeksiyonu (B20.0) seçin.

Örnek 25: I (a) Serebral toksoplazmoz ve herpes zoster
(b) Burkitt lenfoma, HIV hastalığı
HIV hastalığı sonucu başka yerde sınıflanmış birden fazla hastalıklar
(B22.7) seçin. Kural 2'ye göre seçilen serebral toksoplazmoz HIV hastalığının doğrudan bir sonucu olarak düşünülebilir.

Örnek 26: I (a) Bronkopnömoni
II Sekonder anemi ve kronik lenfatik lösemi
Kronik lenfatik lösemi (C91.1) seçin. Genel İlke (Örnek 10'a bakınız) ile seçilen bronkopnömoni ve sekonder aneminin her ikisi de kronik lenfatik lösemi doğrudan sekelleri olarak düşünülebilir.

Örnek 27: I (a) Serebral hemoraji
(b) Hipertansiyon
(c) Kronik pyelonefrit ve prostatik obstrüksiyon
Prostatik obstrüksiyon (N40) seçin. Kural 1'e göre seçilen kronik pyelonefrit, prostatik obstrüksiyonun doğrudan bir sekeli olarak düşünülebilir.

Örnek 28: I (a) Akut nefrit, kızıl
Kızıl (A38) seçin. Kural 2'ye göre seçilen akut nefrit (Örnek 21'e bakınız), kızılın doğrudan bir sekeli olarak düşünülebilir.

Örnek 29: I (a) Nefrektomi
II Böbrek malign neoplazmı, renal pelvis hariç
Böbrek malign neoplazmı, renal pelvis hariç (C64) seçin. Nefrektominin böbrek malign neoplazmı için gerçekleştirildiğine hiç kuşku yoktur.

Örnek 30: I (a) Akut anemi
(b) Hematemez
(c) Özefagus varisleri kanaması
(d) Portal hipertansiyon
II Karaciğer sirozu
Karaciğer sirozu (K74.6) seçin. Genel İlke'ye göre seçilen portal hipertansiyon, karaciğer sirozunun doğrudan bir sonucu olarak düşünülebilir.

Örnek 31: I (a) Hipostatik pnömoni, serebral
(b) Hemoraji ve meme kanseri
Serebral hemoraji (I61.9) seçin. Kural 2'ye göre seçilen hipostatik pnömoni rapor edilen diğer durumların herhangi birinin doğrudan bir sekeli olarak düşünülebilir; ilk belirtilen seçilir.

Örnek 32: I (a) Pulmoner enfarktüs
II 3 hafta önce akciğer karsinoması için sol pnömonektomi
Akciğer karsinoması (C34.9) seçin.

4.1.8 Seçili nedenin değiştirilmesi

Seçilen ölüm, nedeni çizelge oluşturmak için her zaman en kullanışlı ve bilgilendirici durum değildir. Örneğin, eğer senilite ya da hipertansiyon veya ateroskleroz gibi bazı yaygın hastalıklar seçilmişse, bu bir dışavurum ya da yaşlanma veya hastalık sonucunun seçilmiş olmasından daha az kullanışlıdır. Birleşik rapor edilen iki ya da daha çok neden için tek bir kod olsun veya belirli diğer durumlarla rapor edilmiş belirli bir nedenin tercihi olsun, bazen seçimi, sınıflandırma gerekliliklerine uyacak şekilde değiştirmek gerekir.

Aşağıdaki değiştirme kuralları, mortalite verilerinin kullanışlılığını ve kesinliğini artırmak için tasarlanmıştır ve kaynak olan öncel nedenin seçiminden sonra uygulanmalıdır. Seçim ve değiştirmenin birbiriyle ilişkili süreçleri, net olması için birbirinden ayrılmıştır.

Bazı değiştirme kuralları, deneyimli kodlayıcılar için zor olmayacak şekilde seçim kurallarının daha çok uygulanmasını gerektirir; ancak seçim, değiştirme ve gerekirse yeniden seçim süreçlerini izlemek önemlidir.

4.1.9 Değiştirme kuralları

Kural A. Senilite ve diğer yanlış tanımlanmış durumlar

Seçili nedenin, R95 (Ani çocuk ölüm sendromu) dışında XVIII. Bölüm'e göre (semptomlar, işaretler ve anormal klinik ve laboratuvar bulguları, başka yerde sınıflandırılmamış) sınıflandırılabilir olduğu yerde ve R00 - R94 ya da R96 - R99 dışında başka bir yerde sınıflanan bir durumun raporda belirtilmesi durumunda, XVIII. Bölüm'de sınıflandırılan durum rapor edilmemiş gibi, ölüm nedenini yeniden seçin; yalnızca kodlamayı değiştiriyorsa o durumu göz önünde bulundurun.

Kural B. Sıradan durumlar

Seçili nedenin ölüme neden olamayacak şekilde sıradan bir neden olduğu ve daha ciddi bir durumun rapor edildiği durumda, sıradan durum rapor edilmemiş gibi altta yatan nedeni yeniden seçin. Eğer ölüm sıradan duruma uygulanan tedaviye ters bir tepkinin sonucuysa, ters tepkiyi seçin.

Kural C. Bağlantı

Seçili neden, sınıflandırmada bir durumla ya da raporda altta yatan mortalite kodlamasında kullanılacak notlarla birlikte bir veya daha çok diğer durumla bağlantılıysa, birleşimi kodlayın.

Bağlantı durumu yalnızca bir başkasına bağlı olarak belirlenen bir durumun birleşimiyse, yalnızca doğru ilişki belirtildiğinde ya da seçim kurallarının uygulanmasından bu sonuç çıkarılabiliyorsa, birleşimi kodlayın.

Bağlantılarda bir çatışma olduğu zaman, başlangıçta seçilen neden rapor edilmediğinde seçilecek olan durumla bağlantı kurun. Uygulanabilir diğer bağlantıları da yapın.

Kural D. Kesinlik

Seçili neden bir durumu genel terimlerle tanımladığında ve bu durumun bölgesi ya da doğası hakkında daha kesin bilgiler sağlayan bir terim raporda belirtilmişse, daha bilgilendirici olan terimi seçin. Bu kural, genellikle genel terim daha kesin bir terimi tanımlayan bir sıfat olduğunda uygulanacaktır.

Kural E. Hastalığın erken ve geç aşamaları

Seçili neden bir hastalığın erken aşaması olduğunda ve raporda aynı hastalığın daha ilerlemiş bir aşaması belirtildiğinde, daha ilerlemiş aşamaya göre kodlayın. Bu kural, sınıflandırma o etkiye özel talimatlar vermedikçe, bir "akut" biçime bağlı olarak rapor edilmiş bir "kronik" biçime uygulanmaz.

Kural F. Sekeller

Seçili neden, sınıflandırmanın ayrı bir "...sekeli" kategorisi sağladığı bir durumun erken biçimi olduğunda ve ölümün bu durumun etkin aşaması yerine kalan etkilerinden meydana geldiği konusunda kanıt varsa, uygun "...sekeli" kategorisine göre kodlayın.

"...sekeli" kategorileri aşağıdaki gibidir: B90 - B94, E64.-, E68, G09, I69, O97 ve Y85-Y89.

4.1.10 Değiştirme kurallarının örnekleri

Kural A. Senilite ve diğer yanlış tanımlanmış durumlar

Seçili nedenin, R95 (Ani çocuk ölüm sendromu) dışında XVIII. Bölüm'e göre (semptomlar, işaretler ve anormal klinik ve laboratuvar bulguları, başka yerde sınıflandırılmamış) sınıflandırılabilir olduğu yerde ve R00 - R94 ya da R96 - R99 dışında başka bir yerde sınıflanan bir durumun raporda belirtilmesi durumunda, XVIII. Bölüm'de sınıflandırılan durum rapor edilmemiş gibi ölüm nedenini yeniden seçin, yalnızca kodlamayı değiştiriyorsa o durumu göz önünde bulundurun.

Örnek 33: I (a) Senilite ve hipostatik pnömoni
(b) Romatoid artrit
Romatoid artrit (M06.9) olarak kodlayın. Kural 2'ye göre seçilen senilite (Örnek 19'a bakınız) yok sayılır ve Genel İlke uygulanır.

Örnek 34: I (a) Anemi
(b) Splenomegali
Splenomegalik anemi (D64.8) olarak kodlayın. Genel İlke'ye göre seçilen splenomegali yok sayılır, ancak kodlamayı değiştirir.

Örnek 35: I (a) Myokardiyal dejenerasyon ve
(b) Amfizem
(c) Senilite
Myokardiyal dejenerasyon (I51.5) olarak kodlayın. Genel İlke'ye göre seçilen senilite, yok sayılır ve Kural 2 uygulanır.

Örnek 36: I (a) Öksürük ve hematemez
Hematemez (K92.0) olarak kodlayın. Kural 2'ye göre seçilen öksürük yok sayılır.

Örnek 37: I (a) Terminal pnömoni
(b) Yayılan gangren ve serebrovasküler
(c) Enfarktüs
Serebrovasküler enfarktüs (I63.9) olarak kodlayın. Kural 1'e göre seçilen gangren yok sayılır ve Genel İlke uygulanır.

Kural B. Sıradan durumlar

Seçili nedenin ölüme neden olamayacak şekilde sıradan bir neden olduğu ve daha ciddi bir durumun rapor edildiği durumda, sıradan durum rapor edilmemiş gibi altta yatan nedeni yeniden seçin. Eğer ölüm sıradan duruma uygulanan tedaviye ters bir tepkinin sonucuysa, ters tepkiyi seçin.

Örnek 38: I (a) Dental çürük
II Kardiyak arrest
Kardiyak arrest (I46.9) olarak kodlayın. Genel İlke'ye göre seçilen dental çürük yok sayılır.

Örnek 39: I (a) Tırnak batması ve akut böbrek yetmezliği
Akut böbrek yetmezliği (N17.9) olarak kodlayın. Kural 2'ye göre seçilen tırnak batması, yok sayılır.

Örnek 40: I (a) Cerrahi operasyon esnasında hemoraji
(b) Tonsillektomi
(c) Tonsil hipertrofisi
Cerrahi operasyon esnasında hemoraji (Y60.0) olarak kodlayın.

Örnek 41: I (a) Bursit ve ülseratif kolit
Ülseratif kolit (K51.9) olarak kodlayın. Kural 2'ye göre seçilen bursit (Örnek 20'ey bakınız) yok sayılır.

Örnek 42: I (a) Paronişi
II Tetanoz
Tetanoz (A35) olarak kodlayın. Genel İlke'ye göre seçilen paronişi yok sayılır.

Kural C. Bağlantı

Seçili neden sınıflandırmada bir durumla ya da raporda altta yatan mortalite kodlamasında kullanılacak notlarla birlikte bir ya da daha çok diğer durumla bağlantılıysa, birleşimi kodlayın.

Bağlantı durumu yalnızca bir başkasına bağlı olarak belirlenen bir durumun birleşimiyse, yalnızca doğru ilişki belirtildiğinde ya da seçim kurallarının uygulanmasından bu sonuç çıkarılabiliyorsa, birleşimi kodlayın.

Bağlantılarda bir çatışma olduğu zaman, başlangıçta seçilen neden rapor edilmediğinde seçilecek olan durumla bağlantı kurun. Uygulanabilir diğer bağlantıları da yapın.

Örnek 43: I (a) Barsak obstrüksiyonu
(b) Femoral herni
Femoral herni, obstrüksiyonlu (K41.3) olarak kodlayın.

Örnek 44: I (a) Sol dalcık bloğu ve Chagas hastalığı
Chagas hastalığı, kalp tutulumu ile birlikte (B57.2) olarak kodlayın. Kural 2'ye göre seçilen sol dalcık bloğu Chagas hastalığıyla bağlantı kurar.

Örnek 45: I (a) Akut miyokardial enfarktüs
(b) Aterosklerotik kalp hastalığı
(c) İnfluenza
Akut miyokardial enfarktüs (I21.9) olarak kodlayın. Kural 1'e göre seçilen aterosklerotik kalp hastalığı (Örnek 13'e bakın) akut miyokardial enfarktüs ile bağlantı kurar.

Örnek 46: I (a) Serebral enfarktüs ve hipostatik pnömoni
(b) Hipertansiyon ve diyabetes
(c) Ateroskleroz
Serebral enfarktüs (I63.9) olarak kodlayın. Kural 1'e göre seçilen ateroskleroz (Örnek 15'e bakın), kendisini serebral enfarktüsle bağlayan hipertansiyona bağlantı yapar.

Örnek 47: I (a) Kardiak dilatasyon ve renal skleroz
(b) Hipertansiyon
Hipertansif kalp ve böbrek hastalığı (I13.9) olarak kodlayın. Üç durumun hepsi birleşir.

Örnek 48: I (a) İnme
(b) Ateroskleroz ve hipertansif kalp hastalığı
Hipertansif kalp hastalığı (I11.9) olarak kodlayın. Kural 1'e göre seçilen ateroskleroz, ateroskleroz rapor edilmemiş olsaydı Genel İlke tarafından hipertansif kalp hastalığı seçileceği için, hipertansif kalp hastalığıyla bağlantı kurar.

Örnek 49: I (a) İnme ve hipertansif kalp hastalığı
(b) Ateroskleroz
İnme (I64) olarak kodlayın. Genel İlke'ye göre seçilen ateroskleroz, ateroskleroz rapor edilmeseydi Kural 2'ye göre bu durum seçileceği için, inmeyle bağlantı kurar.

Örnek 50: I (a) Sekonder polisitemi
(b) Pulmoner amfizem
(c) Kronik bronşit
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (J44.8) olarak kodlayın. Genel İlke'ye göre seçilen kronik bronşit, amfizemle bağlantı kurar.

Örnek 51: I (a) Kardiak dilatasyon
(b) Hipertansiyon
II Böbrek atrofisi
Hipertansif kalp ve böbrek hastalığı (I13.9) olarak kodlayın. Üç durumun hepsi birleşir.

Örnek 52: I (a) Bronkopnömoni (aspirasyon)
(b) Konvulziyon
(c) Tüberküloz menenjit
Akciğer tüberkülozu (A16.2) olarak kodlayın. Genel İlke'ye göre seçilen tüberküloz menenjit, akciğer tüberkülozu belirtildiğinde kullanılmaz.

Örnek 53: I (a) Oksipital kırık
(b) Epileptik konvulziyonları müteakip düşme
Epileptik konvulziyonlar (G40.9) olarak kodlayın. Kural 1'e göre seçilen düşme, epileptik konvulziyonlarla bağlanır.

Örnek 54: I (a) Kardiyak arrest
II Chagas hastalığı
Chagas hastalığı, kalp tutulumu ile birlikte (B57.2) olarak kodlayın. Genel İlke'ye göre seçilen kardiyak arrest, Chagas hastalığıyla bağlantı kurar.

Kural D. Kesinlik

Seçili neden, bir durumu genel terimlerle tanımladığında ve bu durumun bölgesi ya da doğası hakkında daha kesin bilgiler sağlayan bir terim raporda belirtilmişse, daha bilgilendirici olan terimi seçin. Bu kural, genellikle genel terim daha kesin bir terimi tanımlayan bir sıfat olduğunda uygulanacaktır.

Örnek 55: I (a) Serebral enfarktüs
(b) Serebrovasküler olay
Serebral enfarktüs (I63.9) olarak kodlayın.

Örnek 56: I (a) Romatizmal kalp hastalığı, mitral stenozu
Romatizmal mitral stenozu (I05.0) olarak kodlayın.

Örnek 57: I (a) Menenjit
(b) Tüberküloz
Tüberküloz menenjit (A17.0) olarak kodlayın. Durumlar doğru ilişkiyle belirtilmiştir.

Örnek 58: I (a) Gebelikte şiddetli hipertansiyon
II Eklamptik konvulziyonlar
Eklampsi, gebelikte (15.0) olarak kodlayın.

Örnek 59: I (a) Aort anevrizması
(b) Sifiliz
Aortanın sifilitik anevrizması (A52.0) olarak kodlayın. Durumlar doğru ilişkiyle belirtilmiştir.

Örnek 60: I (a) Perikardit
(b) Üremi ve pnömoni
Üremik perikardit (N18.8) olarak kodlayın. Kural 1'e göre seçilen üremi (Örnek 14'e bakınız) perikarditi değiştirir.

Kural E. Hastalığın erken ve geç aşamaları

Seçili neden, bir hastalığın erken aşaması olduğunda ve raporda aynı hastalığın daha ilerlemiş bir aşaması belirtildiğinde, daha ilerlemiş aşamaya göre kodlayın. Bu kural, sınıflandırma o etkiye özel talimatlar vermedikçe, bir "akut" biçime bağlı olarak rapor edilmiş bir "kronik" biçime uygulanmaz.

Örnek 61: I (a) Tersier sifiliz
(b) Primer sfiliz
Geç sifiliz (A52.9) olarak kodlayın.

Örnek 62: I (a) Eklampsi, gebelikte
(b) Pre - eklampsi
Eklampsi, gebelikte (O15.0) olarak kodlayın.

Örnek 63: I (a) Kronik miyokardit
(b) Akut miyokardit
Akut miyokardit (I40.9) olarak kodlayın.

Örnek 64: I (a) Kronik nefrit
(b) Akut nefrit
Kronik nefrit, tanımlanmamış (N03.9) olarak kodlayın, çünkü bu etki için özel bir talimat verilmiştir (sayfa 59'a bakınız).

Kural F. Sekeller

Seçili neden, sınıflandırmanın ayrı bir "...sekeli" kategorisi sağladığı bir durumun erken biçimi olduğunda ve ölümün bu durumun etkin aşaması yerine kalan etkilerinden meydana geldiği konusunda kanıt varsa, uygun "...sekeli" kategorisine göre kodlayın.

"...sekeli" kategorileri aşağıdaki gibidir: B90 - B94, E64.-, E68, G09, I69, O97 ve Y85-Y89.

Örnek 65: I (a) Pulmoner fibrozis
(b) Eski pulmoner tüberküloz
Tüberküloz sekelleri, solunum yolları (B90.9) olarak kodlayın.

Örnek 66: I (a) Bronkopnömoni
(b) Omurganın eğrilmesi
(c) Çocuklukta raşitizm
Raşitizm sekeli (E64.3) olarak kodlayın.

Örnek 67: I (a) Hidrosefalus
(b) Tüberküloz menenjit
Tüberküloz menenjit (B90.0) olarak kodlayın.

Örnek 68: I (a) Hipostatik pnömoni
(b) Hemipleji
(c) Serebrovasküler olay (10 yıl)
Serebrovasküler olay sekeli (I69.4) olarak kodlayın.

Örnek 69: I (a) Kronik nefrit
(b) Kızıl
Enfeksiyöz ve paraziter hastalıkların sekeli diğer, tanımlanmış (B94.8) olarak kodlayın. Nefritin kronik olarak tanımlanması kızılın artık etkin aşamada olmadığını belirtir.

4.1.11 Altta yatan neden mortalite kodlamasında kullanılacak notlar

Aşağıdaki notlar, genellikle geçici olarak seçilen kod sol taraftaki sütunda belirtildiği gibi altında listelenen durumlardan biriyle varsa, kullanılacak kod koyu yazılmış olandır. İki birleşim türü vardır:

"ile birlikte", diğer durumun raporda herhangi bir yerde görünebileceği anlamına gelir;

"...kaynak olan öncel nedeni olarak rapor edildiğinde", diğer durumun doğru bir ilişkide görünmesi gerektiği ya da aksi halde kaynak olan öncel nedene "bağlı olarak" belirtilmesi gerektiği anlamına gelir.

A00-B99 Bazı enfeksiyöz ve paraziter hastalıklar

İnsan immün yetmezlik virüsü 'HIV' hastalığı (B20-B24) dışında, bir malign neoplazmın kaynak olan öncel nedeni olarak rapor edildiğinde, C00 - C97 kodlayın.

A15.- Solunum yolları tüberkülozu, bakteriyolojik ve histolojik olarak onaylanmış

A16.- Solunum yolları tüberkülozu, bakteriyolojik ve histolojik olarak onaylanmamış
ile birlikte
J60-J64 (Pnömokonyoz), J65 kodlayın

A17.- Sinir sistemi tüberkülozu

A18.- Organların tüberkülozu, diğer
ile birlikte
A15 ya da A16 (Solunum yolları tüberkülozu), A15, A16 kodlayın, kaynak olan öncel nedeni olarak rapor edilmemişse ve A15.- ya da A16.- kodlarındaki durumu aşan bir süreyle birlikte değilse

A39.2 Akut meningokoksemi

A39.3 Kronik meningokoksemi

A39.4 Meningokoksemi, tanımlanmamış
ile birlikte
A39.0 (Meningokoksik menenjit), A39.0 kodlayın
A39.1 (Waterhouse - Friderichsen sendromu), A39.1 kodlayın

A40.- Streptokok septisemi

A41.- Septisemiler, diğer

A46 Erizipeller
Bir yüzeysel yaralanmayı (S00, S10, S20, S30, S40, S60, S70, S80, S90, T00, T09.0, T11.0'da belirtilen herhangi bir durum) ya da birinci derece yanığı izlediğinde bu hastalıkları kodlayın; daha ciddi bir yaralanmayı izlediğinde, yaralanmanın dış nedenini kodlayın.

B20-B24 İnsan immün yetmezlik virüsü [HIV] hastalığı
B20 - B23 arasındaki alt kategoriler, yalnızca UHS -10'un dört - karakter sürümünü kullanan ülkeler için isteğe bağlı dört - karakter kodlarıdır. Bu dört - karakter kodları, birden çok neden kodlamasının mümkün olmadığı ya da kullanılmak istenmediği durumlarda kullanılmak için sağlanmıştır.
Aynı kategorinin iki ya da daha çok alt kategorisine sınıflandırılabilen durumlar ilgili kategorinin (B20 ya da B21) .7 alt kategorisinde kodlanacaktır. İstenirse, B20 ¬- B24 bloğu içinden ilave kodlar listelenen her durumu tanımlamak için kullanılabilir.

B22.7 HIV hastalığı sonucu başka yerde sınıflanmış birden fazla hastalıklar
Bu alt kategori, B20 - B22'deki iki ya da daha çok alt kategoride sınıflandırılabilen durumlar raporda listelendiğinde kullanılır. İstenirse, B20 - B24 bloğu içinden ilave kodlar listelenen her durumu tanımlamak için kullanılabilir.

B95-B97 Bakteriyel, viral ve diğer enfeksiyöz ajanlar
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz.

E86 Hacim kaybı
ile birlikte
A00 - A09 (Barsak enfeksiyöz hastalıkları), A00 - A09 kodlayın

E89.- Endokrin ve metabolik girişim sonrası gelişen bozukluklar, başka yerde sınıflanmamış
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Sayfa 71'de Operasyonlar kısmına bakınız.

F01-F09 Semptomatik ve organik mental bozukluklar
Altta yatan fiziksel durum bilinmediğinde kullanılmaz.

F10-F19 Psikoaktif madde kullanımına bağlı zihin ve davranış bozuklukları
.0 (Akut zehirlenme) ve .5 (Psikotik bozukluk), ile birlikte Bağımlılık sendromu (.2), .2 dördüncü karakteriyle F10 - F19 kodlayın

F10.- Zihin ve davranış bozuklukları, alkol kullanımına bağlı
ile birlikte
K70.- (Alkolik karaciğer hastalığı), K70.- kodlayın

F10.2 Bağımlılık sendromu, alkol kullanımına bağlı
ile birlikte
F10.4, F10.6, F10.7 Deliryumla birlikte yoksunluk durumu, Amnezik sendrom, Reziduel ve geç başlayan psikotik bozukluk, F10.4, F10.6, F10.7 kodlayın

F17.- Zihin ve davranış bozuklukları, tütün kullanımına bağlı
kaynak olan öncel nedeni olarak rapor edildiğinde:
C34.- (Bronş ve akciğer malign neoplazmı), C34.- kodlayın
I20 - I25 (İskemik kalp hastalıkları), I20 - I25 kodlayın
J40 - J47 (Kronik alt solunum yolu hastalıkları), J40 - J47 kodlayın

F70-F79 Zeka geriliği
Altta yatan fiziksel durum bilinmediğinde kullanılmaz.

G25.5 Kore, diğer
ile birlikte:
I00-I02 (Akut eklem romatizması), I02.- kodlayın
I05-I09 (Kronik romatizmal kalp hastalığı), I02.- kodlayın

G81.- Hemipleji

G82.- Parapleji ve tetrapleji

G83.- Paralitik sendromlar, diğer
Paraliz nedeni biliniyorsa kullanılmaz.

G97.- Sinir sisteminin girişim sonrası bozuklukları, başka yerde sınıflanmamış
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Sayfa 71'de Operasyonlar kısmına bakınız.

H54.- Körlük ve az görme
Öncel durum biliniyorsa kullanılmaz.

H59.- Göz ve adnekslerin girişim sonrası bozuklukları, başka yerde sınıflanmamış
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Sayfa 71'de Operasyonlar kısmına bakınız.

I05.8 Mitral kapak hastalıkları, diğer

I05.9 Mitral kapak hastalığı, tanımlanmamış
Tanımlanmamış olduğunda ile birlikte:
I34.- (Mitral kapak bozuklukları, romatizmal olmayan), I34.- kodlayın

I09.1 Endokardin romatizmal hastalıkları, kapak tanımlanmamış

I09.9 Romatizmal kalp hastalığı, tanımlanmamış
ile birlikte:
I05 - I08 (Kronik romatizmal kalp hastalığı) I05 - I08 kodlayın

I10 Esansiyel (primer) hipertansiyon
ile birlikte:
I11.- (Hipertansif kalp hastalığı), I11.- kodlayın
I12.- (Hipertansif böbrek hastalığı), I12.- kodlayın
I13.- (Hipertansif kalp ve böbrek hastalığı), I13.- kodlayın
I20-I25 (İskemik kalp hastalıkları), I20 - I25 kodlayın
I60-I69 (Serebrovasküler hastalıklar), I60 - I69 kodlayın
N00.- (Akut nefritik sendrom), N00.- kodlayın
N01.- (Hızlı ilerleyen nefritik sendrom), N01.- kodlayın
N03.- (Kronik nefritik sendrom), N03.- kodlayın
N04.- (Nefrotik sendrom), N04.- kodlayın
N05.- (Nefritik sendrom, tanımlanmamış), N05.- kodlayın
N18.- (Kronik böbrek yetmezliği), I12.- kodlayın
N19 (Böbrek yetmezlikleri, tanımlanmamış), I12.- kodlayın
N26 (Kontrakte böbrek, tanımlanmamış), I12.- kodlayın
kaynak olan öncel nedeni olarak rapor edildiğinde:
H35.0 (Background retinopati ve retinal vasküler değişiklikler), H35.0 kodlayın
I05 - I09 (I05 - I09'a göre sınıflandırılabilen durumlar, ancak romatizmal olarak tanımlanmamış), I34 - I38 kodlayın
I34 - I38 (Kapak bozuklukları, romatizmal olmayan), I34 - I38 kodlayın
I50.- (Kalp yetmezliği), I11.0 kodlayın
I51.4- (Kalp hastalıklarının komplikasyonları ve sınırları belirsiz I51.9 tanımları), I11.- kodlayın

I11.- Hipertansif kalp hastalığı
ile birlikte:
I12.- (Hipertansif böbrek hastalığı), I13.- kodlayın
I13.- (Hipertansif kalp ve böbrek hastalığı), I13.- kodlayın
I20-I25 (İskemik kalp hastalıkları), I20 - I25 kodlayın
N18.- (Kronik böbrek yetmezliği), I13.- kodlayın
N19 (Böbrek yetmezlikleri, tanımlanmamış), I13.- kodlayın
N26 (Kontrakte böbrek, tanımlanmamış), I13.- kodlayın

I12.- Hipertansif böbrek hastalığı
ile birlikte:
I11.- (Hipertansif kalp hastalığı), I13.- kodlayın
I13.- (Hipertansif kalp ve böbrek hastalığı), I13.- kodlayın
I20 - I25 (İskemik kalp hastalıkları), I20¬ - I25 kodlayın
kaynak olan öncel nedeni olarak rapor edildiğinde:


I50.- (Kalp yetmezliği), I13.0 kodlayın
I51.4 (Kalp hastalıklarının komplikasyonları ve sınırları belirsiz I51.9 tanımları), I13.- kodlayın

I13.- Hipertansif kalp ve böbrek hastalığı
ile birlikte:
I20 - I25 (İskemik kalp hastalıkları), I20 - I25 kodlayın

I15.- Sekonder hipertansiyon
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Neden belirtilmemişse, Ölümün diğer sınırları belirsiz ve tanımlanmamış nedenleri (R99) kodlayın.

I20.- Angina pektoris

I24.- Akut iskemik kalp hastalıkları diğer

I25.- Kronik iskemik kalp hastalığı
ile birlikte:
I21.- (Akut miyokard enfarktüsü), I21.- kodlayın
I22.- (Tekrarlayan miyokard enfarktüsü), I22.- kodlayın

I21.- Akut miyokard enfarktüsü
ile birlikte:
I22.- (Tekrarlayan miyokard enfarktüsü), I22.- kodlayın

I23.- Akut miyokard enfarktüsü sonrası bazı komplikasyonlar
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Uygun olduğu şekilde I21.- ya da I22.- kodlarını kullanın.

I24.0 Koroner trombüs, miyokardiyal enfarktüs sonucu olmayan
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Mortalite için miyokard enfarktüsü oluşumu varsayılır ve uygun olduğu şekilde I21.- ya da I22.- kodlamalarına atama yapılır.

I27.9 Pulmoner kalp hastalığı, tanımlanmamış
ile birlikte:
M41.- (Skolyoz), I27.1 kodlayın

I44.- Atriyoventrikuler ve sol dalcık bloğu

I45.- İleti bozuklukları diğer

I46.- Kardiyak arrest

I47.- Paroksismal taşikardi

I48 Atrial fibrilasyon ve flutter

I49.- Kardiyak aritmiler diğer

I50.- Kalp yetmezliği

I51.4- Kalp hastalıklarının komplikasyonları ve sınırları belirsiz

I51.9 tanımları
ile birlikte:
B57.- (Chagas hastalığı), B57.- kodlayın
I20-I25 (İskemik kalp hastalıkları), I20 - I25 kodlayın

I50.- Kalp yetmezliği

I51.9 Kalp hastalığı, tanımlanmamış
ile birlikte:
M41.- (Skolyoz), I27.1 kodlayın

I50.9 Kalp yetmezliği, tanımlanmamış

I51.9 Kalp hastalığı, tanımlanmamış
ile birlikte:
J81 (Akciğer ödemi), I50.1 kodlayın

I65.- Preserebral arterlerin okluzyon ve stenozu, serebral enfarktüsle sonuçlanmayan

I66.- Serebral arterlerin oklüzyon ve stenozu, serebral enfarktüsle sonuçlanmayan
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Mortalite için serebral enfarktüs oluşumu varsayılır ve I63.- koduna atama yapılır.

I67.2 Serebral ateroskleroz
ile birlikte:
I60-I64 (Serebral hemoraji, serebral enfarktüs ya da inme), I60 - I64 kodlayın
kaynak olan öncel nedeni olarak rapor edildiğinde:
F03 (Bunama, tanımlanmamış), F01.- kodlayın
G20 (Parkinson hastalığı), G20 kodlayın

I70.- Ateroskleroz
ile birlikte:
I10-I13 (Hipertansif hastalıklar), I10 - I13 kodlayın
I20-I25 (İskemik kalp hastalıkları), I20 - I25 kodlayın
I51.4 (Myokardit, tanımlanmamış), I51.4 kodlayın
I51.5 (Myokardiyal dejenerasyon), I51.5 kodlayın
I51.6 (Kardiyovasküler hastalık, tanımlanmamış), I51.6 kodlayın
I51.8 (Kalp hastalıkları, diğer sınırları belirsiz), I51.8 kodlayın
I51.9 (Kalp hastalığı, tanımlanmamış), I51.9 kodlayın
I60 - I69 (Serebrovasküler hastalıklar), I60 - I69 kodlayın
kaynak olan öncel nedeni olarak rapor edildiğinde:
I05 - I09 (I05 - I09'a göre sınıflandırılabilen durumlar, ancak romatizmal olarak tanımlanmamış), I34 - I38 kodlayın
I71 - I78 (Arter, arteriol ve kapillerlerin diğer hastalıkları), I71 - I78 kodlayın
K55.- (Barsağın vasküler bozuklukları), K55.- kodlayın
N26 (Kontrakte böbrek, tanımlanmamış), I12.- kodlayın

I70.9 Yaygın ve tanımlanmamış ateroskleroz
ile birlikte:
R02 (Gangren, başka yerde sınıflanmamış), I70.2 kodlayın
kaynak olan öncel nedeni olarak rapor edildiğinde:
F03 (Bunama, tanımlanmamış), F01.- kodlayın
G20 (Parkinson hastalığı), G20 kodlayın

I97.- Dolaşım sisteminin girişim sonrası bozuklukları, başka yerde sınıflanmamış
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Sayfa 71'de Operasyonlar kısmına bakınız.

J00 Akut nazofarenjit [nezle]

J06.- Akut üst solunum yolu enfeksiyonları, birden fazla ve tanımlanmamış yerlerin
kaynak olan öncel nedeni olarak rapor edildiğinde:
G03.8 (Menenjit), G03.8 kodlayın
G06.0 (Kafa içi apse ve granulom), G06.0 kodlayın
H65-H66 (Otit media), HJ65 - H66 kodlayın
H70.- (Mastoidit ve ilgili durumlar), H70.- kodlayın


J10 - J18 (Influenza ve pnömoni), J10 - J18 kodlayın
J20 - J21 (Bronşit ve bronşiyolit), J20 - J21 kodlayın
J40 - J42 (Tanımlanmamış ve kronik bronşit), J40 - J42 kodlayın
J44.- (Kronik obstrüktif akciğer hastalığı diğer), J44.- kodlayın
N00.- (Akut nefritik sendrom), N00.- kodlayın

J20.- Akut bronşit
ile birlikte:
J41.- (Kronik bronşit, basit ve mukopürulan), J41.- kodlayın
J42 (Kronik bronşit, tanımlanmamış), J42 kodlayın
J44.- (Kronik obstrüktif akciğer hastalığı diğer), J44.- kodlayın

J40 Bronşit, akut veya kronik olarak tanımlanmamış

J41.- Kronik bronşit, basit ve mukopürulan

J42 Kronik bronşit, tanımlanmamış
ile birlikte:
J43.- (Anfizem), J44.- kodlayın
J44.- (Kronik obstrüktif akciğer hastalığı diğer), J44.- kodlayın
kaynak olan öncel nedeni olarak rapor edildiğinde:
J45.- (Astım), J44.- kodlayın (ancak aşağıda J45.-, J46'daki notlara ayrıca bakınız)

J43 Anfizem
ile birlikte:
J40 (Bronşit, akut veya kronik olarak tanımlanmamış), J44.- kodlayın
J41.- (Kronik bronşit, basit ve mukopürulan), J44.- kodlayın
J42 (Kronik bronşit, tanımlanmamış), J44.- kodlayın

J45.- Astım

J46 Status astmatikus
Astım ve bronşit (akut) (kronik) ya da diğer kronik obstruktif akciğer hastalığı, ölüm nedeni tıbbi raporunda birlikte belirtildiğinde, Genel İlke ya da Kural 1, 2 veya 3 uygulanarak altta yatan neden normal şekilde seçilir. Hiçbir terime bir diğerinin sıfat değiştiricisi olarak yaklaşılmamalıdır.

J60 - J64 Pnömokonyoz
ile birlikte:
A15-A16 (Solunum yolları tüberkülozu), J65 kodlayın

J81 Akciğer ödemi
ile birlikte:
I50.9 (Kalp yetmezliği, tanımlanmamış), I50.1 kodlayın
I51.9 (Kalp hastalığı, tanımlanmamış, I50.1 kodlayın

J95.- Solunum yolu girişim sonrası bozuklukları, başka yerde sınıflanmamış
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Sayfa 71'de Operasyonlar kısmına bakınız.

K91.- Sindirim sisteminin girişim sonrası bozuklukları, başka yerde sınıflanmamış
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Sayfa 71'de Operasyonlar kısmına bakınız.

M41.- Skolyoz
ile birlikte:
I27.9 (Pulmoner kalp hastalığı, tanımlanmamış), I27.1 kodlayın
I50.- (Kalp yetmezliği), I27.1 kodlayın
I51.9 (Kalp hastalığı, tanımlanmamış, I27.1 kodlayın

M96.- Kas iskelet sisteminin girişim sonrası bozuklukları, başka yerde sınıflanmamış
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Sayfa 71'de Operasyonlar kısmına bakınız.

N00.- Akut nefritik sendrom
kaynak olan öncel nedeni olarak rapor edildiğinde:
I10 (Esansiyel (primer) hipertansiyon), I12.- kodlayın
I11.- (Hipertansif kalp hastalığı), I13.- kodlayın
I12.- (Hipertansif böbrek hastalığı), I12.- kodlayın

N46 Erkek infertilitesi

N97.- Kadın infertilitesi
Neden olan durum biliniyorsa kullanılmaz.

N99.- Genito üriner sistem girişim sonrası bozuklukları, başka yerde sınıflanmamış
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Sayfa 71'de Operasyonlar kısmına bakınız.

O08.- Düşük ve ektopik ve molar gebelik sonrası komplikasyonlar
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. O00 - O07 kategorilerini kullanın.

O30.- Çoğul hamilelik
Daha kesin bir komplikasyon rapor edilmişse, altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz.

O32.- Anne bakımı, fetüsün bilinen veya şüpheli malprezentasyonu için
ile birlikte:
O33.- (Anne bakımı, bilinen veya şüpheli oransızlıklarda), O33.- kodlayın

O33.9 Fetopelvik oransızlık
ile birlikte:
O33.0 - O33.3 (Oransızlık, anne pelvik anormalliğine bağlı), O33.0 -O33.3 kodlayın

O64.- İlerlemeyen doğum, fetüsün yanlış pozisyon ve yanlış gelişine bağlı
İle birlikte:
O65.- (İlerlemeyen doğum, anne pelvik anormallikten dolayı), O65.- kodlayın

O80 - O84 Doğum
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Maternal mortalitenin başka bir nedeni rapor edilmemişse, Doğum süreci ve doğum komplikasyonu, tanımlanmamış (O75.9) kodlayın.

P07.- Kısa hamilelik ve düşük doğum ağırlığıyla ilgili bozukluklar, başka yerde sınıflanmamış

P08.- Uzun hamilelik ve yüksek doğum ağırlığıyla ilgili bozukluklar
Perinatal mortalitenin herhangi başka bir nedeni rapor edilmişse, kullanılmaz.

R69.- Bilinmeyen ve tanımlanmamış hastalık nedenleri
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz. Uygun şekilde R95 -R99 kodlarını kullanın.

S00 - T98 Yaralanma, zehirlenme ve dış nedenlerin bazı diğer sonuçları
V01 - Y89'da ilgili kategoriye göre bir ilave kod dışında altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz.

S02.- Kafa ve yüz kemikleri kırığı
Birden çok bölge belirtildiğinde, Kafa ve yüz kemiklerinin birden fazla kırıkları S02.7 kodlayın.

S06.- Kafa içi yaralanma
Kafa ve yüz kemikleri kırığı bir kafa içi yaralanmayla ilişkilendirildiğinde, öncelik kırığa verilmelidir.
ile birlikte:
S02.- (Kafa ve yüz kemikleri kırığı), S02.- kodlayın

T36 - T50 Uyuşturucu, ilaç ve biyolojik maddelerle zehirlenme (Alkol ya da bağımlılık üreten ilaçlar tarafından kazayla zehirlenme ve gerçekleşme şekli belirlenmemiş zehirlenme)
ile birlikte:
.2 (Alkol bağımlılığı ya da ilaç bağımlılığı) dördüncü karakteriyle birlikte F10 - F19, .2 dördüncü karakteriyle birlikte F10 - F19 kodlayın

T79.- Travmanın bazı erken komplikasyonları, başka yerde sınıflanmamış
Öncel yaralanmanın doğası biliniyorsa kullanılmaz.

V01 - X59 Kazalar
ile birlikte:
A35 (Tetanoz), A35 kodlayın

Kaynağı:
G40 - G41 (Epilepsi), G40 - G41 kodlayın

X40 - X49 Zehirli maddelere maruz kalma ve kazayla zehirlenme

Y10 - Y15 Zehirli maddelere maruz kalma ve bu maddelerden zehirlenme, gerçekleşme şekli belirlenmemiş (alkol ya da bağımlılık üreten ilaçlar tarafından zehirlenme)
ile birlikte:
.2 (Alkol bağımlılığı ya da ilaç bağımlılığı) dördüncü karakteriyle birlikte F10 - F19, .2 dördüncü karakteriyle birlikte F10 - F19 kodlayın

Y90 - Y98 Hastalık ve ölüm sebepleriyle ilgili ek faktörler, başka yerde sınıflanmış
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz.

Z00 - Z99 Sağlık servisleriyle temas ve sağlık durumunu etkileyen faktörler
Altta yatan ölüm nedeni kodlamasında kullanılmaz.

4.1.12 Kod numarasıyla bağlantıların özeti

Seçili neden Tablo 1'in ilk sütununda listelendiğinde ve ikinci sütunda listelenen bir ya da daha çok neden raporda herhangi bir yere girilmiş olduğunda, dördüncü sütunda belirtildiği gibi kodlayın.

Seçili neden ilk sütunda listelendiğinde ve raporda üçüncü sütunda listelenen hastalıklardan birinin bir nedeni olarak görüldüğünde, dördüncü sütunda belirtildiği gibi kodlayın.

Tablo 1. Kod numarasıyla bağlantıların özeti

Seçili neden İle birlikte: Nedeni olarak: Sonuçlanan
bağlantı kodu

A00 - B19
B25 - B99 C00 - C97 C00 - C97
A15.-, A16.- J60 - J64 J65
A17.-, A18.- A15.-, A16.- A15.-, A16.-
A39.2 - A39.4 A39.0, A39.1 A39.0, A39.1
E86 A00 - A09 A00 - A09
F10 - F19 (F1x.0) F10 - F19 (F1x.2) F10 - F19 (F1x.2)
(F1x.5)
F10 K70.- K70.-
F10.2 F10.4, F10.6, F10.4, F10.6,
F10.7 F10.7

Tablo 1. (devamı)
Seçili neden İle birlikte: Nedeni olarak: Sonuçlanan
bağlantı kodu

F17.- C34.- C34.-
I20 - I25 I20 - I25
J40 - J47 J40 - J47
G25.5 I00 - I02 I02.-
I05 - I09 I02.-
I05.8
I05.9
(tanımlanmamış
neden) I34.- I34.-
I09.1
I09.9 I05 - I08 I05 - I08
I10 I11.- I11.-
I12.- I12.-
I13.- I13.-
I20 - I25 I20 - I25
I60 - I69 I60 - I69
N00.- N00.-
N01.- N01.-
N03 - N05 N03 - N05
N18.- I12.-
N19 I12.-
N26 I12.-
H35.0 H35.0
I05 - I09
(romatizmal olarak
tanımlanmamış) I34 - I38
I34 - I38 I34 - I38
I50.- I11.0
I51.4 - I51.9 I11.-
I11.- I12.- I13.-
I13.- I13.-
I20 - I25 I20 - I25
N18.- I13.-
N19 I13.-
N26 I13.-
I12.- I11.- I13.-
I13.- I13.-
I20 - I25 I20 - I25
I50.- I13.0
I51.4 - I51.9 I13.-
I13.- I20 - I25 I20 - I25
I20.-
I24.- I21.- I21.-
I25.- I22.- I22.-

Tablo 1. (devamı)
Seçili neden İle birlikte: Nedeni olarak: Sonuçlanan
bağlantı kodu

I21.- I22.- I22.-
I27.9 M41.- I27.1
I44 - I50 B57.- B57.-
I51.4 - I51.9 I20 - I25 I20 - I25
I50.-
I51.9 M41.- I27.1
I50.9
I51.9 J81 I50.1
I67.2 I60 - I64 I60 - I64
F03 F01.-
G20 G20
I70.- I10 - I13 I10 - I13
I20 - I25 I20 - I25
I51.4 I51.4
I51.5 I51.5
I51.6 I51.6
I51.8 I51.8
I51.9 I51.9
I60 - I69 I60 - I69
I05 - I09
(romatizmal olarak
tanımlanmamış) I34 - I38
I34 - I38 I34 - I38
I71 - I78 I71 - I78
K55.- K55.-
N26 I12.-
I70.9 R02 I70.2
F03 F01.-
G20 G20
J00
J06.- G03.8 G03.8
G06.0 G06.0
H65 - H66 H65 - H66
H70.- H70.-
J10 - J18 J10 - J18
J20 - J21 J20 - J21
J40 - J42 J40 - J42
J44.- J44.-
N00.- N00.-
J20.- J41.- J41.-
J42 J42
J44.- J44.-
Tablo 1. (devamı)
Seçili neden İle birlikte: Nedeni olarak: Sonuçlanan
bağlantı kodu

J40
J41.- J43.- J44.-
J42 J44.- J44.-
J45.- J44.-
J43.- J40 J44.-
J41.- J44.-
J42 J44.-
J60 - J64 A15.- J65
A16.- J65
J81 I50.9 I50.1
I51.9 I50.1
M41.- I27.9 I27.1
I50.- I27.1
I51.9 I27.1
N00.- N03.- N03.-
N18.-
N19.-
N26 I10 I12.-
I11.- I13.-
I12.- I12.-
O32.- O33.- O33.-
O33.9 O33.0 - O33.3 O33.0 - O33.3
O64.- O65.- O65.-
S06.- S02.- S02.-
T36 - T50 F10 - F19 (FIx.2) F10 - F19 (FIx.2)
V01 - X59 A35 A35
X40 - X49
Y10 - Y15 F10 - F19 (FIx.2) F10 - F19 (FIx.2)

Tablo 2. Altta yatan neden mortalite kodlamasında kullanılmayacak kodların özetia

Altta yatan neden mortalite kodlamasında Altta yatan neden biliniyorsa
kullanılmayacak kodlar (parantez içindeki kullanılmaz
öğeyi kodlayın; kod belirtilmemişse, R99
kodlayın)

B95 - B97 F01 - F09
E89.- F70 - F79
G97.- G81.-
H59.- G82.-
H95.- G83.-
I15.- H54.-
I23.- (I21 veya I22 kodlayın) H90 - H91
I24.0 (I21 veya I22 kodlayın) N46
I65.- (I63 kodlayın) N97.-
I66.- (I63 kodlayın) O30.-
I97.- P07.-
J95.- P08.-
K91.- T79.-
M96.-
N99.-
O08.-
O80 - O84 (O75.9 kodlayın)
R69.- (R95 - R99 kodlayın)
S00 - T98 (V01 - Y89 kodlayın)
Y90 - Y98
Z00 - Z99

a Asterisk kodlarına ek olarak (Bölüm 3.1.3'e bakın).

4.2 Ölüm nedeni girdilerinin yorumlanması için notlar

Yukarıda sözü edilen kurallar, genellikle primer mortalite tabulasyonunda kullanılacak altta yatan ölüm nedenini belirler. Tıbbi raporun tamlığına ve kalitesine bağlı olarak, her ülkenin kuralları güçlendirmesi gerekecektir. Bu bölümdeki bilgiler, bu gibi ek talimatların formülleştirilmesine yardımcı olacaktır.

4.2.1 Müdahale eden neden varsayımı
4.2.2 "Yüksek oranda olanak dışı"nın yorumlanması
4.2.3 Sınıflandırmada sürenin etkisi
4.2.4 Sekeller
4.2.5 Hastanın cinsiyetiyle tanı arasındaki tutarlılık
4.2.6 Operasyonlar
4.2.7 Malign neoplazmlar
4.2.8 Kalbi içeren romatizmal ateş
4.2.9 Konjenital formasyon bozuklukları, deformasyonlar ve kromozom anormallikleri
4.2.10 Yaralanmanın doğası
4.2.11 İlaçlar ve biyolojik maddelerden kaynaklı zehirlenme
4.2.12 Dış nedenler
4.2.13 Şüpheli tanıları belirten ifadeler
4.2.1 Müdahale eden neden varsayımı

Tıbbi raporda genellikle bir koşul bir başkasına bağlı olarak belirtilir, ancak ilk koşul ikincisinin doğrudan bir sonucu değildir. Örneğin hematemez, karaciğer sirozu > portal hipertansiyon > yırtılmış özefagus varisleri > hematemez serisinin son olayı olarak raporlanacakken, karaciğer sirozuna bağlı olarak ifade edilmiş olabilir.

I. Kısım'da müdahale eden bir neden olduğu varsayımı, raporlandığı gibi bir serinin kabul edilmesinde izin verilebilirdir, ancak bu, kodlamayı değiştirmek için kullanılmamalıdır.

Örnek 1: I (a) Serebral hemoraji
(b) Kronik nefrit
Kronik nefrit (N03.9) olarak kodlayın. Hipertansiyonun, serebral hemoraji ile altta yatan neden olan kronik nefrit arasında müdahale eden bir koşul olduğunu varsaymak gerekir.

Örnek 2: I (a) Mental retardasyon
(b) Plasentanın erken ayrılması
Plasentanın erken ayrılmasından etkilenen fetüs ya da yeni doğan (P02.1) kodlayın. Doğum travması, anoksi veya hipoksinin mental retardasyon ile altta yatan neden olan plasentanın erken ayrılması arasında müdahale eden bir koşul olarak varsayılması gerekir.

4.2.2 "Yüksek oranda olanak dışı"nın yorumlanması

"Yüksek oranda olanak dışı" ifadesi, UHS'nin Altıncı Revizyonu'ndan beri kabul edilemeyen nedensel bir ilişkiyi belirtmek için kullanılmıştır. Genel İlke'nin ve seçim kurallarının uygulanmasındaki serilerin kabul edilebilirliğine rehber olarak, aşağıdaki ilişkiler "yüksek oranda olanak dışı" şeklinde ele alınmalıdır:

(a) Aşağıdakiler hariç, bu bölümün dışındaki herhangi bir hastalığa "bağlı olarak" raporlanan bir enfeksiyöz ya da parazitik hastalık (A00 - B99):
. Diyare ve gastroenterit, enfeksiyöz
kaynaklı olduğu tahmin edilen (A09)
. Septisemi (A40 - A40) Herhangi başka
. Erizipel (A46) bir hastalığa "bağlı
. Gazlı gangren (A48.0) olarak" kabul edilebilir
. Vincent anjini (A69.1)
. Mikozlar (B35 - B49)
. Herhangi bir enfeksiyöz hastalık, insan immün yetmezlik virüsü [HIV] hastalığı ya da AIDS gibi immün mekanizması bozukluklarına "bağlı olarak" kabul edilebilir; kimyasallar (kemoterapi) ve radyasyon tarafından immünosupresyon ve immün sistemi tehlikeye atan tümörler (örneğin, malign lenfomalar),
. Varisella ve zoster (B01 - B02) diyabet, tüberküloz ve lenfoproliferatif neoplazmlar;

(b) İnsan immün yetmezlik virüsü [HIV] hastalığı dışında herhangi başka bir hastalığa "bağlı olarak" raporlanan bir malign neoplazm;
(c) Herhangi başka bir hastalığa "bağlı olarak" raporlanan hemofili (D66, D67, D68.0 - D68.2);
(d) Aşağıdakiler dışında herhangi başka bir hastalığa "bağlı olarak" raporlanan diyabet (E10 - E14):
. Hemokromatozis (E83.1),
. Pankreas hastalıkları (K85 - K86),
. Pankreas neoplazmları (C25.-, D13.6, D13.7, D37.7),
. Malnütrisyon (E40 - E46);
(e) Kızıl (A38), streptokok septisemi (A40.-), streptokokkal boğaz ağrısı (J02.0) ve akut tonsillit (J03.-) dışında herhangi bir hastalığa "bağlı olarak" raporlanan romatizmal ateş (I00 - I02) ya da romatizmal kalp hastalığı (I05 - I09);
(f) Aşağıdakiler dışında herhangi bir neoplazma "bağlı olarak" raporlanan herhangi bir hipertansif durum;
. endokrin neoplazmları,
. renal neoplazmlar,
. karsinoid tümörler;
(g) Herhangi bir neoplazma "bağlı olarak" raporlanan kronik iskemik kalp hastalığı (I20, I25);
(h) I65 - I66'da serebral embolizm ya da kafa içi kanama (I60 - I62) dışında bir sindirim sistemi hastalığına (K00 - K92) veya endokardite (I05 - I08, I09.1, I33 - I38) "bağlı olarak" raporlanan herhangi bir serebrovasküler hastalık (I60 - I69);
(i) Herhangi bir neoplazma "bağlı olarak" raporlanan arteriosklerotik [aterosklerotik] olarak tanımlanan herhangi bir durum;
(j) Herhangi başka bir hastalığa "bağlı olarak" raporlanan influenza (J10 - J11);
(k) İmmaturite dahil bireyin herhangi başka bir hastalığına "bağlı olarak" raporlanan bir konjenital anomali (Q00 - Q99);
(l) "X", "Y"den önce geldiğinde, "Y"nin başlangıç tarihi olarak belirtilen bir duruma "bağlı olarak" raporlanan "X"in başlangıç tarihi olarak belirtilen bir durum;
(m) Epilepsi (G40 - G41) hariç bu bölümün dışındaki herhangi başka bir nedene "bağlı olarak" raporlanan herhangi bir kaza (V01 - X59).

Yukarıdaki liste, tüm "yüksek oranda olanak dışı" serileri kapsamaz, ancak diğer vakalarda aksi belirtilmedikçe Genel İlke izlenmelidir.

Malign neoplazm, diyabet ya da astıma bağlı olarak raporlanan akut veya terminal dolaşım hastalıkları, raporun I. Kısım'ında olası seriler olarak kabul edilmelidir. Aşağıdaki durumlar, akut ya da terminal dolaşım hastalıkları olarak ele alınmalıdır:


I21 - I22 Akut miyokard enfarktüsü
I24.- Diğer akut iskemik kalp hastalıkları
I26.- Pulmoner embolizm
I30.- Akut perikardit
I33.- Akut ve subakut endokardit
I40.- Akut miyokardit
I44.- Atriyoventrikuler ve sol dalcık bloğu
I45.- İleti bozuklukları diğer
I46.- Kardiyak arrest
I47.- Paroksismal taşikardi
I48 Atrial fibrilasyon ve flutter
I49.- Kardiyak aritmiler diğer
I50.- Kalp yetmezliği
I51.8 Kalp hastalıkları, diğer sınırları belirsiz
I60 - I68 Serebrovasküler hastalıklar, I67.0 - I67.5 ve I67.9 dışında

4.2.3 Sınıflandırmada sürenin etkisi

Raporlanan doğrudan ve öncel nedenler serisini değerlendirirken, hastalık ya da durumun başlangıcıyla ölüm zamanı arasındaki süre göz önünde bulundurulmalıdır. Bu, "yüksek oranda olanak dışı" ilişkilerin (yukarı bakın) ve Değişiklik Kuralı F'nin (sekel) yorumlanmasında uygulanacaktır.

O95 (Obstetrik ölüm, tanımlanmamış sebepten), O96 (Obstetrik ölüm, herhangi bir obstetrik sebepten dolayı doğumdan 42 gün sonra 1 yıldan az süre içinde meydana gelen) ve O97 (Obstetrik ölüm, direk obstetrik nedenlerin sekeline bağlı) kategorileri, obstetrik ölümleri obstetrik olayla kadının ölümü arasında geçen süreye göre sınıflandırır. Bir kadın hamilelik, doğum sancısı, doğum ya da puerperium sırasında ölürse ve sağlanan tek bilgi "maternal" veya "obstetrik" ölümse, O95 kategorisi kullanılır. Obstetrik ölüm nedeni belirlenirse, uygun kategoriye kodlama yapın. O96 kategorisi, hamileliğin sonlanmasından 42 gün sonra 1 yıldan az süre içinde meydana gelen direkt ya da indirekt obstetrik nedenlere sahip ölümleri sınıflandırmak için kullanılır. O97 kategorisi hamileliğin sonlanmasından bir yıl ya da daha uzun süre sonra meydana gelen herhangi bir direkt obstetrik nedenden kaynaklanan ölümleri sınıflandırmak için kullanılır.

Konjenital malformasyonlar, deformasyonlar ve kromozom anomalileri (Q00 - Q99), tıbbi raporda konjenital olarak belirlenmese bile, başlangıçla ölüm arasındaki süre ve ölünün yaşı durumun doğumdan beri var olduğunu gösteriyorsa, bu şekilde kodlanmalıdır.


Sınıflandırmada bazı hastalıkları ve yaralanmaları sekellerin ya da sonradan ortaya çıkan etkilerin nedeni olarak belirtmek için özel kategoriler vardır. Birçok durumda, bu sekeller, hastalık ya da yaralanmanın başlangıcından bir yıl veya daha uzun süre sonra var olan durumları içerir (ayrıca aşağıdaki Sekeller kısmına bakın).

4.2.4 Sekeller

Bazı kategoriler (B90 - B94, E64.-, E68, G09, I69.-, O97 ve Y85 - Y89), ölümün bir hastalık ya da yaralanmanın etkin aşaması sırasındaki etkileri yerine, sonraki (kalan) etkilerinden kaynaklandığını belirtmek için altta yatan neden mortalite kodlamasında kullanılır. Bu durumlarda Değişiklik Kuralı F uygulanır. Bir hastalık ya da yaralanmanın sekeli veya kalan etkileri olarak raporlanan durumlar, hastalık ya da yaralanmanın başlangıcıyla ölüm arasında geçen süreye bakılmaksızın, uygun sekel kategorisinde sınıflandırılmalıdır. Bazı durumlar için, hastalık ya da yaralanmanın başlangıcından bir yıl veya daha uzun süre sonra meydana gelen ölümlerin, hiçbir sekel açıkça belirtilmese de, durumun bir sekeline ya da kalan etkisine bağlı olarak ortaya çıktığı varsayılır. Sekelleri yorulmak için rehberlik, tabulasyon listesinde ".sekeli" kategorilerinin çoğunun altında verilmiştir.

B90.- Tüberküloz sekelleri

Sekeller, önceki bir tüberküloz hastalığının buna benzer ya da sonraki etkileri olarak belirlenen durumları ve aktif tüberküloz kanıtı olmadıkça durdurulmuş, tedavi edilmiş, iyileştirilmiş, inaktif, eski ya da etkisiz olarak belirlenen tüberküloz kalıntılarını içerir.

B94.0 Trahom sekelleri

Sekeller, iyileştirilmiş ya da inaktif olarak tanımlanan trahoma kalıntılarını ve aktif enfeksiyon kanıtı olmadıkça, körlük, sikatrisyel entropion ve konjunktival skar gibi bazı özel sekelleri içerir.

B94.1 Viral ensefalit sekelleri

Sekeller, nedensel durumun başlangıcından bir yıl ya da daha uzun süre sonra var olanları ve bu gibi veya sonraki etkiler olarak belirlenen durumları içerir.

B94.8 Diğer enfeksiyöz ve paraziter hastalıkların sekelleri

Sekeller, bu gibi ya da daha sonraki etkiler olarak belirlenen durumlarla aktif hastalık kanıtı bulunmadıkça durdurulmuş, tedavi edilmiş, iyileştirilmiş, inaktif, eski ya da etkisiz olarak tanımlanan bu hastalıkların kalıntılarını içerir. Sekeller ayrıca, A00 - B89 kategorilerine göre sınıflandırılabilen durumlara bağlı olarak raporlanan kronik durumları ya da bu durumların başlangıcından bir yıl veya daha uzun süre sonra var olan kalan durumları içerir.


E64.3 Raşitizm sekelleri

Sekeller, raşitik ya da raşitizme bağlı olarak tanımlanan ve başlangıçtan bir yıl veya daha uzun bir süre sonra var olan veya raşitizmin bir sekeli ya da sonraki etkisi olarak belirtilen herhangi bir durumu içerir.

G09 Merkezi sinir sisteminin enflamatuvar hastalıklarının sekelleri

Bu kategori, G00.-, G03 - G04, G06.- ve G08'e göre sınıflandırılabilen durumların sekellerini kodlamak için sağlanmıştır. İkili sınıflandırmaya tabi olan merkezi sinir sisteminin enflamatuvar hastalıklarının sekelleri (G01*-G02*, G05.-* ve G07*), altta yatan durumun sekelleri için tasarlanan kategorilere kodlanır (örneğin, B90.0 Tüberküloz sekelleri, merkezi sinir sistemi). Altta yatan durum için hiçbir sekel kategorisi yoksa, altta yatan durumun kendisine kodlama yapın.

4.2.5 Hastanın cinsiyetiyle tanı arasındaki tutarlılık

Bazı kategoriler, tek cinsiyetle sınırlandırılmıştır (3.1.5. kısma bakın). Doğrulamadan sonra rapordaki cinsiyet ve ölüm nedeni tutarlı değilse, ölüm, "Ölümün diğer sınırları belirsiz ve tanımlanmamış nedenleri" (R99) olarak kodlanır.

4.2.6 Operasyonlar

Bir operasyon, raporda hangi durum için yapıldığı ya da operasyondaki bulgular belirtilmeden ölüm nedeni olarak görünüyorsa ve alfabetik indeks operasyon için özel bir kod sağlamıyorsa, operasyonun adıyla belirtilen organ veya bölgenin kalan kategorisine kodlama yapın (örneğin, "nefrektomiyi" N28.9 olarak kodlayın). Operasyon "laparotomi" gibi bir organ ya da bölgeyi belirtmiyorsa ve Y60 - Y84'e göre sınıflandırılabilen bir terapötik istenmeyen olay belirtilmemişse, "Ölümün diğer sınırları belirsiz ve tanımlanmamış nedenleri" (R99) olarak kodlanır.

4.2.7 Malign neoplazmlar

Bir malign neoplazm ölümün altta yatan nedeni olarak düşünüldüğünde, en önemlisi primer bölgeyi belirlemektir.

Morfoloji ve davranış da göz önünde bulundurulmalıdır. Kanser genel bir terimdir ve lenfatik, hematopoetik ya da ilgili dokuların malign neoplazmlarına nadiren uygulanmasına karşın, herhangi bir morfolojik grup için kullanılabilir. Karsinoma bazen yanlış şekilde kanser için bir eşanlamlı olarak kullanılır. Raporda primer bölge hakkında şüphe ya da taslak oluşturmada özensizlik varsa, bazı ölüm raporları belirsiz olabilir. Bu durumlarda, mümkünse raporu yazan kişiden bilgi alınmalıdır. Bu yapılamazsa, aşağıdaki ana hatlar incelenmelidir.

1. Cilt'in 1179 - 1204. sayfalarında sınıflandırılan morfolojik tümör tipleri, Alfabetik İndeks'te morfoloji kodlarıyla ve bölgeye göre kodlama için bir belirtiyle birlikte bulunabilir.

A. Malign olma durumunun anlamı

Raporda bir neoplazmın metastazlar (sekonderler) üretmiş olduğunun belirtilmesi, bu neoplazmın metastazlar belirtilmeden II. Bölüm'ün başka bir kısmına göre sınıflandırılacak olmasına karşın, malign olarak kodlanması gerektiği anlamına gelir.

Örnek 1: I (a) Lenf nodlarının metastatik ilişkisi
(b) Karsinoma in situ, meme
Meme malign neoplazmı (C50.9) kodlayın.

B. Öneklere ya da kesin olmayan tanımlamalara sahip bölgeler

"Peri", "para", "pre", "supra", "infra" vb. gibi öneklere sahip ya da bir bölgenin "alanı" veya "yeri" olarak tanımlanan bölge neoplazmları, bu terimler özel olarak indekslenmedikçe, şöyle kodlanmalıdır: C40, C41 (kemik ve eklem kıkırdağı), C43 (deri malign melanomu), C44 (derinin diğer malign neoplazmları), C45 (mezotelyoma), C47 (periferik sinirler ve otonom sinir sistemi), C49 (bağ dokusu ve yumuşak doku), C70 (meninks), C71 (beyin) ve C72 (merkezi sinir sisteminin diğer kısımları) kategorilerinden birinde sınıflandırılabilen morfolojik türler için, o kategorinin uygun alt bölümünü kodlayın; aksi halde C76 (diğer ve sınırları belirsiz yerler) kategorisinin uygun alt bölümünü kodlayın.

Örnek 2: I (a) Bacak bölgesinde fibrosarkom
Alt ekstremite bağ ve yumuşak dokusu malign neoplazmı (C49.2) kodlayın.


C. Diğer raporlanan durumlarla birlikte belirtilmemiş bölgenin malign neoplazmları

Bir primer malign neoplazm belirtilmediğinde, perforasyon, obstrüksiyon ya da hemoraji gibi diğer raporlanan durumların konumundan bölgenin varsayımı yapılmamalıdır. Bu durumlar, neoplazmla ilişkili olmayan bölgelerde ortaya çıkabilir. Örneğin, bağırsak obstrüksiyonu, bir ovaryan malignansinin yayılmasından kaynaklanabilir.

Örnek 3: I (a) Bağırsak obstrüksiyonu
(b) Karsinoma
Malign neoplazm, bölge belirtilmemiş (C80) kodlayın.

D. Primer bölge belirtilmiş malign neoplazmlar

Belirli bir bölge primer olarak belirtilmişse, rapordaki konumu ne olursa olsun, ister I. Kısım ister II. Kısım olsun, bu bölge seçilmelidir. Primer bölgenin bilinmediği belirtilmişse, aşağıda E'ye bakın. Primer bölge aşağıdaki yollardan biriyle belirtilmiş olabilir:

(a) I. ya da II. Kısım'ın herhangi birinde bir bölgenin primer olarak belirtilmesi.

Örnek 4: I (a) Mesane karsinoması
II Böbrekte primer
Böbrek malign neoplazmı (C64) kodlayın.

(b) Diğer bölgelerin "sekonder", "metastaz", "yayılmış" ya da "karsinomatozis" olarak belirtilmesi.

Örnek 4: I (a) Meme karsinoması
(b) Beyinde sekonderler
Meme malign neoplazmı (C50.9) kodlayın, çünkü Kural 2 uygulanır.

(c) Morfoloji bir primer malign neoplazmı belirtir.
Bir morfolojik tip hepatoma gibi bir primer bölgeyi belirtirse, bunu "primer" sözcüğü eklenmiş gibi düşünün.


Örnek 6: I (a) Metastatik karsinoma
(b) Psödomüsinöz adenokarsinoma
Over malign neoplazmı (C56) kodlayın, çünkü tanımlanmamış bölgenin psödomüsinöz adenokarsinoması Alfabetik İndeks'te overe atanır.

İki ya da daha çok primer bölge veya morfoloji belirtilmişse, bunlar aşağıdaki F, G ve H kısımlarına göre kodlanır.

E. Primer bölge bilinmiyor

"Primer bölge bilinmiyor" ifadesi ya da bunun bir eşleniği raporda herhangi bir yerde varsa, raporda başka yerde belirtilen bölge veya bölgeler ne olursa olsun, morfolojik tipin bulunduğu tanımlanmamış bölgenin kategorisini kodlayın (örneğin, adenokarsinoma C80, fibrosarkom C49.9, osteosarkom C41.9).

Örnek 7: I (a) Karaciğerin sekonder karsinoması
(b) Primer bölge bilinmiyor
(c) ' Mide ' Kolon
Karsinoma, bölge belirtilmemiş (C80) kodlayın.

Örnek 8: I (a) Genel metastaz
(b) Sırt melanomu
(c) Primer bölge bilinmiyor
Malign melanom, tanımlanmamış (C43.9) kodlayın.

F. Bağımsız (primer) birden fazla bölge (C97)

Birden çok primer neoplazmın varlığı, iki farklı anatomik bölgenin ya da iki ayrı morfolojik tipin (örneğin, hipernefroma ve intraduktal karsinoma) veya özel bir bölgeyi belirten bir morfolojik tip, artı ikinci bir bölgenin karışımıyla belirtilmiş olabilir. Bir primerin, bir malign durumun başka birini sonlandırabileceği (örneğin, lösemi non-Hodgkin lenfomayı izleyebilir) lenfoid, hematopoetik ve ilgili dokunun malign neoplazmı (C81 - C96) grubu dışında başka bir primer malign neoplazma bağlı olması, yüksek oranda olanak dışıdır.

I. Kısım'da belirtilen iki ya da daha çok bölge aynı organ sistemindeyse, sayfa 83'te H kısmına bakın.

Bölgeler aynı organ sisteminde değilse de, herhangi bir primer ya da sekonder olduğuna dair hiçbir belirti yoksa, hepsi C81 - C96'ya göre sınıflandırılabilir olmadıkça veya belirtilen bölgelerden biri metastazın yaygın bir bölgesiyse veya akciğerse (aşağıda G'ye bakın), bağımsız (primer) birden fazla bölgenin malign neoplazmı (C97) olarak kodlayın.

Örnek 9: I (a) Mide kanseri
(b) Meme kanseri
Bağımsız (primer) birden fazla bölgenin malign neoplazmı (C97) kodlayın, çünkü iki farklı anatomik bölge belirtilmiştir ve bir primer malign neoplazmın diğerine bağlı olması olası değildir.

Örnek 10: I (a) Hodgkin hastalığı
(b) Mesane karsinoması
Bağımsız (primer) birden fazla bölgenin malign neoplazmı (C97) kodlayın, çünkü iki ayrı morfolojik tip belirtilmiştir.

Örnek 11: I (a) Akut lenfositik lösemi
(b) Non - Hodgkin lenfoma
Non - Hodgkin lenfoma (C85.9) kodlayın, çünkü her ikisi de C81 -C96'ya göre sınıflandırılabilir ve seri kabul edilebilir.

Örnek 12: I (a) Lösemi
(b) Non - Hodgkin lenfoma
(c) Over karsinoması
Bağımsız (primer) birden fazla bölgenin malign neoplazmı (C97) kodlayın, çünkü neoplazmların ikisi C81 - C96'ya göre sınıflandırılabilmesine karşın, herhangi bir yerde bir bölge belirtilmemiştir.

Örnek 13: I (a) Lösemi
II Meme karsinoması
Lösemi (C95.9) kodlayın, çünkü meme karsinoması II. Kısım'dadır. Birden çok bölgeyle uğraşırken, yalnızca raporda I. Kısım'da bulunan bölgeler göz önünde bulundurulmalıdır (H'ye bakın).

G. Metastatik neoplazmlar

Bir malign neoplazm yayıldığında ya da metastaz yaptığında, daha az ayırt edilebilir hale gelmesine karşın, genellikle aynı morfolojiyi korur. Bazı metastazlar, tiroidde olduğu gibi, patologun güvenle primer bölge sonucunu çıkarabileceği şekilde bir karakteristik mikroskobik görünüme sahiptir.


Bir karsinomanın çok yayılmış metastazına, genellikle karsinomatozis adı verilir. Karsinoma ya da sarkom gibi tanımlanmamış özelliksiz bir terim aynı geniş grubun daha özel bir histolojisini tanımlayan bir terimle birlikte bulunursa, diğerlerinin metastatik olduğunu varsayarak, daha özel morfoloji bölgesine kodlayın.

Malign hücrelerin vücudun herhangi bir yerine metastaz yapabilmesine karşın, bazı bölgelerde diğerlerinden daha yaygındır ve farklı ele alınmalıdır (aşağıya bakın). Ancak bu bölgelerden biri bir ölüm raporunda tek başına görünürse ve "metastatik" sözcüğüyle tanımlanmazsa, onun primer olduğu düşünülmelidir.

Yaygın metastaz bölgeleri

Kemik Mediastinum
Beyin Meninges
Diyafram Periton
Kalp Plevra
Karaciğer Retroperiton
Akciğer Spinal kord
Lenf nodları

Sınırları belirsiz yerler (C76'ya göre sınıflandırılabilen bölgeler)

. Akciğer hem metastaz, hem de primer malign neoplazmlar için yaygın bir bölge olduğundan, özel sorunlar çıkarabilir. Bu listede olmayan bölgelerle birlikte bulunduğunda, akciğer, yaygın bir metastaz bölgesi olarak düşünülmelidir. Ancak bronş ve bronkojenik kanser belirtildiğinde, bu neoplazm primer olarak düşünülmelidir. Akciğer belirtiliyorsa ve diğer bölgeler yaygın metastaz bölgeleri listesindeyse, akciğeri primer olarak düşünün.
. Primer olarak tanımlanmayan lenf nodlarının malign neoplazmı, sekonder olarak varsayılmalıdır.

Örnek 14: I (a) Beyin kanseri
Beyin malign neoplazmı (C71.9) kodlayın.

Örnek 15: I (a) Kemik kanseri
(b) Akciğer metastatik karsinoması
Akciğer malign neoplazmı (C34.9) kodlayın, çünkü kemik yaygın metastaz bölgeleri listesindedir ve böylece akciğerin primer olduğu varsayılabilir.


"Metastatik" sıfatı, iki şekilde kullanılır; bazen başka bir yerdeki bir primerden sekonder anlamına gelir ve bazen de metastaza yol açan bir primeri belirtir. Karışıklıktan kaçınmak için, aşağıdaki ana hatların kullanımı önerilir:

(a) Özel bir bölgeden "metastatik" olarak tanımlanan malign neoplazm, o bölge için primer olarak yorumlanmalıdır.

Örnek 16: I (a) Overden metastatik teratom
Over malign neoplazmı (C56) kodlayın.

(b) Bir bölgeye "metastatik" olarak tanımlanan malign neoplazm, morfoloji özel bir primer bölgeyi belirtmedikçe, o bölge için sekonder olarak yorumlanmalıdır.

Örnek 17: I (a) Rektuma metastatik karsinoma
Rektum sekonder malign neoplazmı (C78.5) kodlayın. "-a" eki rektumun sekonder olduğunu belirtir.

Örnek 18: I (a) Beyne metastatik osteosarkom
Kemik malign neoplazmı (C41.9) kodlayın, çünkü bu osteosarkomun tanımlanmamış bölgesidir.

(c) "Metastatik (metastatiği)" olarak tanımlanmış tek bir malign neoplazm
"Metastatik" ve "metastatiği" terimleri, aşağıdaki gibi yorumlanmalıdır:

(i) Bir bölge belirtildiyse ve metastatik olarak tanımlandıysa, hiçbir morfolojik tip belirtilmediyse ve yaygın bir metastatik bölge değilse (sayfa 76'da yaygın metastaz bölgeleri listesine bakın), o özel bölgenin malign primerine kodlayın.

Örnek 19: I (a) Servikal kanser, metastatik
Serviks malign neoplazmı (C53.9) kodlayın.
(ii) Hiçbir bölge raporlanmamışsa, ancak morfolojik tip metastatik olarak tanımlanmışsa, ilgili olan özel morfolojik tipin tanımlanmamış primer bölgesini kodlayın.

Örnek 20: I (a) Metastatik yulaf hücreli karsinom
Akciğer malign neoplazmı (C34.9) kodlayın.

(iii) Yaygın bir metastatik bölge dışında (sayfa 76'daki listeye bakın) tek bir morfolojik tip ve bir bölge metastatik olarak belirtilmişse, morfolojik tip ve bölgenin özel kategorisini kodlayın.

Örnek 21: I (a) Kolun metastatik melanomu
Kol derisi malign melanomu (C43.6) kodlayın, çünkü bu durumda tanımlanmamış kol bölgesi melanom için özel bir bölgedir, C76.-'ye göre sınıflandırılabilen yaygın bir metastaz bölgesi değildir.

(iv) Tek bir morfolojik tip metastatik olarak belirtilmişse ve belirtilen bölge akciğer dışında yaygın metastaz bölgelerinden biriyse, tanımlanmamış bölge C80 (malign neoplazm, bölge belirtilmemiş) kategorisine göre sınıflandırılmamışsa, ki böyle bir durumda belirtilen bölgenin sekonder malign neoplazmını kodlayın, morfolojik tipin "belirlenmemiş bölgesini" kodlayın.

Örnek 22: I (a) Beynin metastatik osteosarkomu
Kemik malign neoplazmı, tanımlanmamış (C41.9) kodlayın, çünkü beyin yaygın metastaz bölgeleri listesindedir.

(v) Akciğer dışında yaygın metastaz bölgelerinden biri metastatik olarak tanımlanmışsa ve hiçbir başka bölge ya da morfoloji belirtilmemişse, bölgenin sekonder neoplazmını kodlayın (C77 - C79).

Örnek 23: I (a) Metastatik beyin kanseri
Beynin sekonder malign neoplazmı (C79.3) kodlayın.

Örnek 24: I (a) Akciğerin metastatik karsinomu
Akciğer malign neoplazmı (C34.9) kodlayın.

(d) Birden çok malign neoplazm metastatik olarak tanımlanmış.

(i) Aynı morfolojiye sahip yaygın metastaz bölgeleri listesinde bulunmayan iki ya da daha çok bölge raporlanmışsa ve hepsi de "metastatik" olarak tanımlanmışsa, anatomik sistemin ve morfolojik tipin tanımlanmamış primer bölgesini kodlayın.


Örnek 25: I (a) Prostat metastatik karsinomu
(b) Deri metastatik karsinomu
Malign neoplazm, bölge belirtilmemiş (C80) kodlayın, çünkü prostat metastatik karsinomunun deri metastatik karsinomuna bağlı olması olanaklı değildir; her ikisi de büyük olasılıkla bilinmeyen primer bölgenin bir malign neoplazmının yayılmasına bağlıdır; bu bölge bilinseydi, (c) satırına girilmiş olacaktı.

Örnek 26: I (a) Mide metastatik karsinomu
(b) Meme metastatik karsinomu
(c) Akciğer metastatik karsinomu
Malign neoplazm, bölge belirtilmemiş (C80) kodlayın, çünkü meme ile mide aynı anatomik sisteme ait değildir ve akciğer yaygın metastaz bölgeleri listesindedir.

(ii) Farklı histolojik grupların iki ya da daha çok morfolojik tipi metastatik olarak tanımlanmışsa, bağımsız (primer) birden fazla bölgenin malign neoplazmı (C97) olarak kodlayın (sayfa 74'te F'ye bakın).

Örnek 27: I (a) Bağırsak obstrüksiyonu
(b) Bağırsak metastatik adenokarsinomu
(c) Uterus metastatik sarkomu
Bağımsız (primer) birden fazla bölgenin malign neoplazmı (C97) kodlayın.

(iii) Bölgeyi belirten bir morfoloji ve bağımsız bir anatomik bölgenin her ikisi de metastatik olarak tanımlanmışsa, malign neoplazm, bölge belirtilmemiş (C80) kodlayın.

Örnek 28: I (a) Metastatik kolonik ve renal hücre karsinomu
Malign neoplazm, bölge belirtilmemiş (C80) kodlayın.

(iv) Aynı morfolojiye sahip birden çok bölge belirtilmemişse ve biri dışında hepsi metastatik olarak tanımlanmışsa ya da yaygın metastaz bölgeleri listesinde bulunuyorsa, I. Kısım veya II. Kısım'dan hangisinde olursa olsun, girdi sırasına bakılmaksızın metastatik olarak tanımlanmamış bölgeyi kodlayın. Akciğer dahil tüm bölgeler metastatik olarak tanımlanmışsa ya da yaygın metastaz bölgeleri listesindeyse, malign neoplazm, bölge belirtilmemiş (C80) kodlayın.


Örnek 29: I (a) Mide metastatik karsinomu
(b) Safra kesesi karsinomu
(c) Kolon metastatik karsinomu
Safra kesesi malign neoplazmı (C23) kodlayın.

Örnek 30: I (a) Over metastatik karsinomu
(b) Akciğer karsinomu
(c) Metastatik servikal karsinom
Malign neoplazm, bölge belirtilmemiş (C80) kodlayın.

Örnek 31: I (a) Mide metastatik karsinomu
(b) Akciğer metastatik karsinomu
II Kolon karsinomu
Kolon malign neoplazmı (C18.9) kodlayın, çünkü II. Kısım'da olmasına karşın, metastatik olarak tanımlanmayan tek teşhis budur.

(v) Belirtilen tüm bölgeler yaygın metastaz bölgeleri listesindeyse ve akciğer belirtilmemişse, ki böyle bir durumda akciğer malign neoplazmı (C34.-) kodlayın, morfolojik tipin bilinmeyen primer bölgesini kodlayın.

Örnek 32: I (a) Akciğer kanseri
(b) Abdomen kanseri
Malign neoplazm, bölge belirtilmemiş (C80) kodlayın, çünkü her ikisi de yaygın metastaz bölgeleri listesindedir (abdomen C76.- kategorisine dahil olan tanımlanmamış bölgelerden biridir.)

Örnek 33: I (a) Beyin kanseri
(b) Akciğer kanseri
Akciğer kanseri (C34.9) kodlayın, çünkü başkaca belirtilen tek bölge olan beyin yaygın metastaz bölgeleri listesinde olduğu için, bu durumda akciğer primer olarak düşünülür.

(vi) Belirtilen bölgelerden yalnızca biri yaygın metastaz bölgeleri listesindeyse ya da akciğerse, listede olmayan bölgeyi kodlayın.


Örnek 34: I (a) Akciğer kanseri
(b) Meme kanseri
Meme malign neoplazmı (C50.9) kodlayın, çünkü meme yaygın metastaz bölgeleri listesinde olmadığı için, bu durumda akciğerin bir metastatik bölge olduğu düşünülür.

(vii) Belirtilen bölgelerden biri ya da daha çoğu bir yaygın metastaz bölgesiyse (sayfa 76'daki listeye bakın), ancak iki veya daha çok bölge ya da farklı morfolojik tipler de belirtilmişse, bağımsız (primer) birden fazla bölgenin malign neoplazmı (C97) kodlayın (sayfa 74'te F'ye bakın).

Örnek 35: I (a) Karaciğer kanseri
(b) Mesane kanseri
(c) Kolon kanseri
Bağımsız (primer) birden fazla bölgenin malign neoplazmı (C97) olarak kodlayın, çünkü karaciğer yaygın metastaz bölgeleri listesindedir ve başka iki bağımsız bölge daha vardır.

(viii) Metastatik olarak tanımlanmış birkaç bölgenin karışımı varsa ve başka birkaç bölge belirtilmişse, birden çok bölge kurallarına başvurun (yukarıda F ve aşağıda H'ye bakın).

H. Birden çok bölge

Birden çok bölge ile uğraşırken, yalnızca raporun I. Kısım'ında bulunan bölgeler göz önünde bulundurulmalıdır.

Birden çok bölgenin malign neoplazmları rapora girilmişse, primer olarak listelenen ya da primer veya sekonder olduğu belirtilmeyen bölge seçilmelidir (yukarıda D, E ve F'ye bakın).

Hiçbiri primer olarak belirlenmemiş birden çok bölge

(a) Yalnızca I. Kısım'daki bölgeleri göz önünde bulundurmayı gerektiren Kural H şartlarına rağmen, akciğer dışında yaygın metastaz bölgelerinden biri ve başka bir bölge ya da morfolojik tip raporda herhangi bir yerde belirtilmişse, diğer bölgeyi kodlayın. Ancak lenfatik, hematopoetik ya da ilgili doku malign neoplazmı II. Kısım'da görünürse, yalnızca I. Kısım göz önünde bulundurulmalıdır.


Örnek 36: I (a) Mide kanseri
(b) Karaciğer kanseri
Mide malign neoplazmı (C16.9) kodlayın. Serinin karaciğeri primer bölge olarak göstermesine karşın, bir yaygın metastaz bölgesi olan karaciğerden mideye metastaz olanak dışıdır ve mide kanserinin karaciğere metastaz yaptığı varsayılır.

Örnek 37: I (a) Periton kanseri
II Meme karsinomu
Meme malign neoplazmı (C50.9) kodlayın, çünkü yaygın metastaz bölgeleri listesinde olduğu için periton kanserinin sekonder olduğu tahmin edilir.

(b) Bir bölge "ya da" başka bir bölge olarak tanımlanan malign neoplazmlar veya "ya da" anlaşılıyorsa, her iki bölgeyi de kapsayan kategori kodlanmalıdır. Uygun kategori yoksa, morfolojik tipin tanımlanmamış bölgesini kodlayın. Bu kural, yaygın metastaz bölgeleri listesinde olsun olmasın, tüm bölgelere uygulanır.

Örnek 38: I (a) Çıkan ya da inen kolon karsinomu
Kolon malign neoplazmı, tanımlanmamış (18.9) kodlayın.

Örnek 39: I (a) Lumbar vertebra ya da sakrum osteosarkomu
Kemik malign neoplazmı, tanımlanmamış (C41.9) kodlayın.

(c) İki ya da daha çok malign neoplazm morfolojik tipi lenfoidde, hematopoetik veya ilgili dokuda (C81 - C96) meydana gelirse, verilen seriye göre kodlayın, çünkü bu neoplazmlar bazen C81 - C96'dakilerden biriyle sonlanır. Kronik löseminin akut eksaserbasyon'u ya da kronik lösemide blastik kriz kronik biçimde kodlanmalıdır.

Örnek 40: I (a) Akut lenfositik lösemi
(b) Non - Hodgkin lenfoma
Non - Hodgkin lenfoma (C85.9) kodlayın.


Örnek 41: I (a) Akut ve kronik lenfositik lösemi
Kronik lenfositik lösemi (C91.1) kodlayın.

Aynı organ sisteminde birden çok bölge

Belirtilen bölgeler aynı organ sistemindeyse ve birbirine bitişikse, 1. Cilt'te sayfa 183'te listelenenler dahil, .8 alt kategorileri kullanılmalıdır. Rapor bölgeleri bir bölge "ve" başka bir bölge olarak tanımlandığında ya da bölgeler farklı satırlarda belirtildiğinde bu uygulanır. Belirtilen bölgelerin bitişikliği hakkında herhangi bir şüphe varsa, belirtilen organın tanımlanmamış bölgesini kodlayın.

(a) Aynı bölgede iki bitişik alt bölge belirtilmişse, o üç - karakter kategorisinin .8 alt kategorisini kodlayın.

Örnek 42: I (a) İnen kolon ve sigmoid karsinomu
Kolon overlapping malign neoplazmı (C18.8) kodlayın.

(b) Alt bölgeler bitişik değilse, o üç - karakter kategorisinin .9 alt kategorisini kodlayın.

Örnek 43: I (a) Pankreas başı karsinomu
(b) Pankreas kuyruğu karsinomu
Pankreas malign neoplazmı, tanımlanmamış (C25.9) kodlayın.

(c) Aynı vücut sistemi içinde farklı üç - karakter kategorilerinde sınıflandırılan iki bitişik bölge belirtilmişse, o genel vücut sisteminin .8 alt kategorisini kodlayın (1. Cilt sayfa 183'te II. Bölüm'ün girişinde Not 5'teki listeye bakın).

Örnek 44: I (a) Vajina ve serviks karsinomu
Kadın genital organlarının overlapping bölge malign neoplazmı (C57.8) kodlayın.

(d) Raporda iki bölge belirtilmişse, her ikisi de aynı organ sistemindeyse ve aynı morfolojik tipe sahipse, aşağıdaki listede olduğu gibi o organ sisteminin .9 alt kategorisini kodlayın:

C26.9 Sindirim sistemi içinde sınırları belirsiz yerler
C39.9 Solunum sisteminde eksik tanımlanmış yerler
C41.9 Kemik ve eklem kıkırdakları, tanımlanmamış
C49.9 Bağ ve yumuşak doku, tanımlanmamış
C57.9 Kadın genital organı, tanımlanmamış

C63.9 Erkek genital organı, tanımlanmamış
C68.9 Üriner organ, tanımlanmamış
C72.9 Merkezi sinir sistemi, tanımlanmamış

Örnek 45: I (a) Pulmoner embolizm
(b) Mide kanseri
(c) Safra kesesi kanseri
Sindirim sistemi içinde sınırları belirsiz yerler (C26.9) kodlayın.

(e) Geçerli bir .8 ya da .9 alt kategorisi yoksa, bağımsız (primer) birden fazla bölgenin malign neoplazmı (C97) kodlayın.

Örnek 46: I (a) Kardiak arrest
(b) Prostat ve mesane karsinomu
Bağımsız (primer) birden fazla bölgenin malign neoplazmı (C97) kodlayın, çünkü geçerli bir .8 alt kategorisi yoktur.

I. Enfeksiyöz hastalıklar ve malign neoplazmlar

(a) Kemoterapinin immün sisteme etkisi nedeniyle, bazı kanser hastaları enfeksiyöz hastalıklara ve bu hastalıklar nedeniyle ölüme eğilimlidir. Bu nedenle, kansere "bağlı olarak" raporlanan A00 - B19 ya da B25 - B64'e göre sınıflandırılabilen herhangi bir enfeksiyöz hastalık, I. veya II. Kısım, hangisinde olursa olsun kabul edilebilir bir seridir.

Örnek 47: I (a) Zoster
(b) Kronik lenfositik lösemi
Kronik lenfositik lösemi (C91.1) kodlayın.

(b) İnsan immün yetmezlik virüsü [HIV] hastalığı dışında hiçbir enfeksiyöz ya da parazitik hastalığın bir malign neoplazma neden olduğu kabul edilmeyecektir.

Örnek 48: I (a) Hepatoselüler karsinom
(b) Hepatit B virüsü
Hepatoselüler karsinom (C22.0) kodlayın.

Örnek 49: I (a) Burkitt tümörü
(b) Epstein - Barr virüsü
Burkitt tümörü (C83.7) kodlayın.


Örnek 50: I (a) Karaciğer kolanjiokarsinomu
(b) Klonorkiyaz
İntrahepatik safra yolu malign neoplazmı (C22.1) kodlayın.

J. Malign neoplazmlar ve dolaşım sistemi hastalığı

Aşağıdaki akut ya da ölümcül dolaşım hastalıkları, malign neoplazmlara bağlı olarak I. Kısım'da kabul edilecektir:

I21 - I22 Akut miyokard enfarktüsü
I24.- Akut iskemik kalp hastalıkları diğer
I26.- Pulmoner embolizm
I30.- Akut perikardit
I33.- Akut ve subakut endokardit
I40.- Akut miyokardit
I44.- Atriyoventrikuler ve sol dalcık bloğu
I45.- İleti bozuklukları diğer
I46.- Kardiyak arrest
I47.- Paroksismal taşikardi
I48 Atrial fibrilasyon ve flutter
I49.- Kardiyak aritmiler diğer
I50.- Kalp yetmezliği
I51.8 Diğer iyi tanımlanmamış kalp hastalıkları
I60 - I69 Serebrovasküler hastalıklar, I67.0 - I67.5, I67.9, I69.- dışında

Aşağıdaki dolaşım sistemi hastalıkları malign neoplazmlara bağlı olarak kabul edilmeyecektir:

I00 - I09 Romatizmal ateş ve romatizmal kalp hastalığı
I10 - I15 Hipertansif hastalık (endokrin neoplazmları, renal neoplazmlar ve karsinoid tümörlere bağlı olarak raporlanması dışında)
I20.- Angina pectoris
I25.- Kronik iskemik kalp hastalığı
I70.- Ateroskleroz

4.2.8 Kalbi içeren romatizmal ateş

Romatizmal sürecin ölüm sırasında etkin olduğuna dair hiçbir ifade yoksa, romatizmal
olarak tanımlanan ya da romatizmal ateşe bağlı olarak belirtilen kalp durumu (terminal durumlar ve bakteriyel endokardit dışında) akut veya subakut olarak açıklanmışsa, aktivite olduğunu varsayın. Böyle bir açıklama olmaması durumunda, "kardit", "endokardit", "kalp hastalığı", "miyokardit" ve "pankardit" terimleri, başlangıçla

ölüm arasındaki süre bir yıldan daha azsa ya da hiçbir süre belirtilmemişse ve ölüm yaşı 15'in altındaysa, akut olarak ele alınmalıdır. "Perikardit" herhangi bir yaşta akut olarak ele alınabilir.

4.2.9 Konjenital formasyon bozuklukları, deformasyonlar ve kromozom anormallikleri

Doğumdan sonra kazanıldıklarına dair hiçbir belirti olmadıkça, aşağıdaki durumlar belirtilen yaşlarda ölüme neden olduklarında konjenital olarak ele alınabilir.

. 1 yaşın altında: anevrizma, aortik stenoz, atrezi, beyin atrofisi, beyin kisti, deformite, organ yer değiştirmesi, ektopia, organ hipoplazisi, malformasyon, pulmoner stenoz, kalp kapak hastalığı.
. 4 haftanın altında: kalp hastalığı NOS, hidrosefalus NOS.

Başlangıçla ölüm arasındaki süre ve ölünün yaşı durumun doğumdan itibaren var olduğunu belirtiyorsa, tıbbi raporda konjenital olarak tanımlanmamış olsa bile, herhangi bir hastalık konjenital olarak ele alınmalıdır.

4.2.10 Yaralanmanın doğası

Dış nedenlerin kodları (V01 - Y89) yaralanma, zehirlenme ve bazı diğer dış neden sonuçlarını içeren tek durum kodlaması ve mortalite tabulasyonu için primer kodlar olarak kullanılmalıdır.

Yaralanmanın doğasını belirlemek ve ilgili tabulasyonlara izin vermek için, XIX. Bölüm'den (S00 - T98) bir kodun ek olarak kullanılması önerilir. Aşağıdaki notlar bu kodlamalara karşılık gelir.

S00 - S99, T08 - T35, T66 - T79'da tek bir vücut bölgesinde birden çok yaralanma türü belirtildiğinde ve hangisinin ölüme neden olduğu açıkça belirtilmediğinde, Genel İlke ve Seçim Kuralları normal şekilde uygulanacaktır.

Örnek 1: I (a) Hemorajik şok
(b) Peritoneal hemoraji
(c) Karaciğer rüptürü
(d) Yolda trafik kazası

Karaciğer rüptürü (S36.1) seçin, çünkü bu, rapora ilk girilen durumla sonlanan serinin başlama noktasıdır.

Örnek 2: I (a) Yağ embolizmi
(b) Femur kırığı
(c) Uyluk laserasyonu
(d) Yolda trafik kazası
Femur kırığı (S72.9) seçin, çünkü bu, rapora ilk girilen durumla sonlanan serinin başlama noktasıdır. Uyluk laserasyonunun üstünde belirtilen tüm durumlara neden olması "yüksek oranda olanak dışıdır".

Örnek 3: I (a) Peritonit
(b) Mide ve transvers kolon rüptürü
(c) Yolda trafik kazası
Mide yaralanması (S36.3) seçin, çünkü bu, ilk belirtilen serinin başlama noktasıdır (Kural 1 ile uyumlu olarak).

Örnek 4: I (a) Purulan menenjit
(b) Göz kapağı kontüzyonu ve penetran orbita yaralanması
Penetran orbita yaralanması (S05.4) seçin, çünkü Kural 2'ye göre seçilen göz kapağı kontüzyonu belirgin bir şekilde penetran orbita yaralanmasının doğrudan sonucudur (Kural 3 uygulanır).

Birden çok vücut bölgesi dahil olduğunda, kodlama gövdenin birden fazla yaralanmalarının (T00 - T06) ilgili kategorilerine yapılmalıdır. Bu, aynı yaralanma tipi ile farklı vücut bölgelerinde birden çok yaralanma türünün her ikisine de uygulanır.

4.2.11 İlaçlar ve biyolojik maddelerden kaynaklı zehirlenme

Farklı olarak sınıflandırılan ilaç bileşimleri dahil olduğunda, şu şekilde ilerleyin: birleşimin bileşenlerinden biri ölüm nedeni olarak tanımlanmışsa, o bileşeni kodlayın; hiçbir bileşen ölüm nedeni olarak tanımlanmamışsa, örneğin karma antiepileptikler (T42.5) gibi birleşim için sağlanan kategoriyi kodlayın.

Aksi halde, bileşenler aynı üç - karakter kategorisine göre sınıflandırılmışsa, "Diğer" için uygun alt kategoriyi kodlayın; sınıflandırılmamışsa, T50.9 kodlayın.

İlaçların alkolle birleşimleri ilaç olarak kodlanmalıdır.

4.2.12 Dış nedenler

Dış nedenlerin kodları (V01 - Y89), yalnızca ve yalnızca morbid durum XIX. Bölüm'e (Yaralanma, zehirlenme ve dış nedenlerin bazı diğer sonuçları) göre sınıflandırılabildiğinde, tek durum kodlamasında ve altta yatan neden tabulasyonunda primer kodlar olarak kullanılmalıdır.

Morbid durum I.- XVIII. Bölüm'lere göre sınıflandırılabildiğinde, morbid durumun kendisi altta yatan neden olarak kodlanmalıdır ve istenirse dış nedenler bölümünden kategoriler ek kodlar olarak kullanılabilir.

4.2.13 Şüpheli tanıları belirten ifadeler

"Görünüşe göre", "tahminen", "olasılıkla" gibi tanının kesinliğinde biraz şüphe belirten tanımlayıcı ifadeler yok sayılmalıdır, çünkü bu tür tanımlamalar olmadığında girdiler yalnızca tanının kesinlik derecesinde farklılık gösterir.

4.3 Perinatal mortalite: raporun ana hatları ve kodlama kuralları

4.3.1 Perinatal ölümlerin raporlanması
4.3.2 Ölüm nedenlerinin belirtilmesi
4.3.3 Perinatal mortalitenin nedene göre tabulasyon
4.3.4 Ölüm nedenlerini kodlanması
4.3.5 Kodlama kuralları
4.3.1 Perinatal ölümlerin raporlanması

Mümkün olduğunda nedenlerin aşağıdaki gibi ortaya konduğu ayrı bir perinatal ölüm nedeni raporu tamamlanmalıdır:

(a) Fetüs ya da yeni doğanda ana hastalık veya durum
(b) Fetüs ya da yeni doğanda diğer hastalıklar veya durumlar
(c) Fetüs ya da yeni doğanı etkileyen ana maternal hastalık veya durum
(d) Fetüs ya da yeni doğanı etkileyen diğer maternal hastalıklar veya durumlar
(e) Diğer ilgili durumlar

Rapor ilgili tarihlerin ve saatlerin ayrıntılarını, bebeğin canlı mı, yoksa ölü mü doğduğuna dair bir ifade ve otopsinin detaylarını içermelidir.


Perinatal mortalitenin ayrıntılı bir analizi için, yalnızca perinatal ölüm durumunda değil, aynı zamanda tüm canlı doğumlarda da ölüm nedenleri hakkındaki bilgilere ek olarak, anne ve çocuğun her ikisi hakkındaki aşağıda belirtilen veriler gerekir:

Anne
Doğum tarihi
Önceki hamileliklerin sayısı: canlı doğumlar / ölü doğumlar / düşükler
Önceki son hamileliğin tarihi ve sonucu: canlı doğum / ölü doğum / düşük
Hali hazırdaki hamilelik:
' Son menstrual dönemin ilk günü (bilinmiyorsa, tamamlanan haftalar olarak hamileliğin tahmin edilen süresi)
' Antenatal bakım ' iki ya da daha çok ziyaret: evet / hayır / bilinmiyor
' Doğum: normal spontan verteks / diğer (tanımlayın)
Çocuk
Gram cinsinden doğum ağırlığı
Cinsiyet: erkek / kız / belirsiz
Tek doğum / ilk ikiz / ikinci ikiz / diğer çoklu doğum
Ölü doğumsa, ölümün oluştuğu zaman: doğumdan önce / doğum sırasında / bilinmiyor

Temel raporda bulunabilecek diğer değişkenler aşağıdaki gibi doğuma katılanın ayrıntılarını içerir: hekim / eğitimli ebe / diğer eğitimli kişi (tanımlayın) / diğer (tanımlayın).

Ek verilerin toplandığı yöntem, farklı ülkelerdeki nüfus kayıt sistemine göre değişiklik gösterecektir. Ölü doğumun ya da erken neonatal ölümün kaydında toplanabildikleri yerlerde, sayfa 90'daki 'Perinatal Ölüm Nedeni Raporu'na benzer bir form kullanılabilir. Aksi halde, ek verilerle ölüm nedenini bir araya getirmek için özel düzenlemelerin yapılması gerekecektir (örneğin, doğumla ölüm kayıtlarını birbirine bağlamak).

Canlı doğan ve ölü doğan infantlar için ortak bir ölüm raporunun kullanılmasını güçleştiren nüfus kayıt gerekliliklerinin olduğu yerlerde, her biri ölüm nedeninin önerilen biçimini kapsayacak şekilde, ölü doğumlar ve erken neonatal ölümler için ayrı raporlar hazırlanarak sorun giderilebilir.

4.3.2 Ölüm nedenlerinin belirtilmesi

Raporda perinatal ölüm nedenlerinin girdileri için (a) ile (e) arasında beş bölüm vardır.



En önemli tek olan (a) bölümüne ve varsa diğerleri (b) bölümüne girilecek şekilde, (a) ve (b) bölümlerine infant ya da fetüsün hastalıkları veya durumları girilmelidir. 'En önemli tek olan' raporlayan kişinin görüşüne göre infant ya da fetüsün ölümüne en büyük katkıyı yapan patolojik durum anlamına gelir. Örneğin kalp yetmezliği, asfiksi ya da anoksi gibi ölüm modu, bilinen tek fetal veya infant durum değilse (a) bölümüne girilmemelidir. Bu ayrıca prematürite için de geçerlidir.

(c) ve (d) bölümlerine, raporlayan kişinin görüşüne göre infant ya da fetüs üzerinde birtakım ters etkileri olan anneye ait tüm hastalıklar veya durumlar girilmelidir. Yine, bunlar arasında en önemlisi (c) bölümüne ve varsa diğerleri (d) bölümüne girilecektir. (e) bölümü, görevlinin yokluğunda doğurmak gibi, ölümle ilgili ancak infantın ya da annenin bir hastalığı veya durumu olarak açıklanamayacak diğer tüm durumların raporlanması içindir.

Aşağıdaki örnekler açıklanan vakalar için ölüm nedenlerinin ifadesini gösterir.

Örnek 1. Önceki hamilelikleri 12. ve 18. haftalarda spontan düşüklerle
sonuçlanmış bir kadın 24 haftalık hamileyken prematüre doğumla
kabul edilmiştir. Hayatının ilk gününde ölen 700 g. ağırlığında bir infant spontan olarak doğmuştur. Otopsideki ana bulgu 'pulmoner immaturite'dir.

Perinatal ölüm nedenleri:
(a) Pulmoner immaturite
(b) '
(c) Prematüre doğum, nedeni bilinmiyor
(d) Sürekli düşük yapan kişi
(e) '

Örnek 2. Düzenli menstrual dönem geçmişine sahip 26 yaşında bir primigravida (ilk çocuğuna gebe kadın) hamileliğin 10. haftasından başlayarak rutin antenatal bakım almıştır. 30 - 32. haftalarda, fetal büyüme retardasyonu klinik olarak not edilmiştir ve 34. haftada doğrulanmıştır. Belirtisi olmayan bakteriüri dışında hiçbir belirgin neden yoktur. Bir sezeryan operasyonu uygulanmış ve 1600 g. ağırlığında canlı doğan bir erkek çocuk doğurtulmuştur. Plasenta 300 g. ağırlığındadır ve enfarktüslü olarak tanımlanmıştır. Uygulamaya cevap olarak solunum distres sendromu gelişmiştir. Bebek 3. günde aniden ölmüştür. Otopside fazla pulmoner hyalin membranı ve masif intraventriküler hemoraji olduğu ortaya çıkmıştır.



Perinatal ölüm nedenleri:
(a) İntraventriküler hemoraji
(b) Solunum distres sendromu
Fetal büyüme geriliği
(c) Plasental yetersizlik
(d) Hamilelikte bakteriüri
Sezeryan operasyonu

Örnek 3. İlk hamileliği sırasında seyrek kontrole gelmiş bilinen bir diyabetik 32. haftada megaloblastik anemi geliştirmiştir. Doğum 38. haftada yaptırılmıştır. 3200 g. ağırlığında bir infantın spontan doğumu gerçekleşmiştir. Bebek hipoglisemi geliştirmiş ve 2. günde ölmüştür. Otopside arteriyel turunkus ortaya çıkmıştır.

Perinatal ölüm nedenleri:
(a) Arteriyel turunkus
(b) Hipoglisemi
(c) Diyabet
(d) Megaloblastik anemi
(e) '

Örnek 4. Sağlıklı 4 yaşında bir erkek çocuğun 30 yaşındaki annesi hidramnioz dışında normal bir hamilelik geçirmiştir. 36. haftada x - ray incelemesi anensefaliyi akla getirmiştir. Doğum indüksiyonla sağlanmıştır. 1500 g. ağırlığında bir anensefalik fetüs ölü doğmuştur.

Perinatal ölüm nedenleri:
(a) Anensefali
(b) '
(c) Hidramnioz
(d) '
(e) '

4.3.3 Perinatal mortalitenin nedene göre tabulasyonu

Sayfa 90'da gösterilen rapor formundan alınan perinatal mortalite istatistikleri için raporlanan tüm durumların tam ölçekli çoklu neden analizi en iyi faydayı sağlayacaktır. Bunun uygulanamadığı yerlerde, fetüs ya da infanttaki ana hastalık veya durumla ((a) kısmı) fetüs ya da infantı etkileyen ana maternal durumun ((c) kısmı) bu durum gruplarının çapraz tabulasyonuyla incelenmesi minimum olarak düşünülmelidir. Yalnızca tek durumun seçilmesinin gerekli olduğu yerlerde (örneğin, erken neonatal ölümleri tüm yaşlardaki ölümlerin tek nedenli tablolarıyla birleştirmek gerektiğinde), fetüs ya da infantta ana hastalık veya durum ((a) kısmı) seçilmelidir.

4.3.4 Ölüm nedenlerini kodlanması

(a), (b), (c) ve (d) bölümlerine girilen her durum ayrı olarak kodlanmalıdır. (c) ve (d) bölümlerine girilen infant ya da fetüsü etkileyen maternal durumlar P00 - P04 kategorileriyle kodlanmalıdır ve bu kodlar (a) ve (b) bölümleri için kullanılmamalıdır. (a) kısmına girilen infant ya da fetüsteki durumlar P00 - P04 dışında herhangi bir kategoriyle kodlanabilir, ancak çoğunlukla P05 - P96 (Perinatal durumlar) ya da Q00 -Q99 (Konjenital anomaliler) kategorileriyle kodlanır. (a) ve (c) bölümlerine yalnızca bir kod girilmelidir, ancak (b) ve (d) bölümleri için, raporlanan durum sayısı kadar kod girilmelidir.

(e) bölümü, her bir perinatal ölümün gözden geçirilmesi içindir ve normal olarak kodlanması gerekmez. Ancak, (e) bölümüne girilen durumların bir istatistiksel analizi istenirse, bazı uygun kategoriler XX. ve XXI. Bölüm'lerinde bulunabilir; durum böyle olmadığında, kullanıcılar bu bilgiler için kendi kodlama sistemlerini tasarlamalıdır.

4.3.5 Kodlama kuralları

Genel mortalite için seçim kuralları, perinatal ölüm raporuna uygulanmaz. Ancak perinatal ölüm raporlarının, yukarıda verilen ana hatlarla uyumlu girilmemiş ölüm nedenleriyle alındığı durumlar olabilir. Mümkün olduğunda, bu raporlar raporlayan tarafından düzeltilmelidir; ancak bu mümkün değilse, aşağıdaki kurallar uygulanmalıdır.

Kural P1. (a) bölümüne girilen ölüm ya da prematurite modu

(a) bölümüne kalp ya da kardiak yetmezliği, asfiksi veya anoksi (P20.-, P21.-'deki herhangi bir durum) ya da prematurite (P07.-'deki herhangi bir durum) girilmişse ve infant veya fetüsün diğer durumları (a) bölümüne ya da (b) bölümüne girilmişse, tek başına (a) bölümüne girilmiş gibi bu diğer koşulların ilk belirtilenini kodlayın ve aslında (a) bölümüne girilen durumu, sanki (b) bölümüne girilmiş gibi kodlayın.


Örnek 1: Canlı doğum; 4. günde ölüm Kodlama
(a) Prematurite Q05.9
(b) Spina bifida P07.3
(c) Plasental yetmezlik P02.2
(d) '
Prematurite (b) ve spina bifida (a) olarak kodlanır.

Örnek 2: Canlı doğum; 50. dakikada ölüm Kodlama
(a) Şiddetli doğum asfiksisi Q03.9
Hidrosefali
(b) ' P21.0
(c) Doğumda obstrüksiyon P03.1
(d) Şiddetli pre-eklampsi P00.0
Şiddetli doğum asfiksisi (b) ve Hidrosefali (a) olarak kodlanır.

Kural P2. (a) ya da (c) bölümlerine girilen iki ya da daha çok durum

(a) bölümüne ya da (c) bölümüne iki veya daha çok koşul girilmişse, bunlardan ilk belirtilenini tek başına (a) ya da (c) bölümüne girilmiş gibi kodlayın ve diğerlerini (b) veya (d) bölümlerine girilmiş gibi kodlayın.

Örnek 3: Canlı doğum; doğum başlangıcından Kodlama
önce ölüm
(a) Şiddetli fetal malnütrisyon P05.0
Hamilelik yaşına göre hafif
Antepartum anoksi
(b) ' P20.9
(c) Şiddetli pre - eklampsi P00.0
Plasenta previa
(d) ' P02.0
Fetal malnütrisyonla hamilelik yaşına göre hafiflik (a) olarak ve antepartum anoksi (b) olarak kodlanır; şiddetli pre - eklampsi (c) olarak ve plasenta previa (d) olarak kodlanır.

Örnek 4: Canlı doğum; 2. günde ölüm Kodlama
(a) Travmatik subdural hemoraji P10.0
Masif mekonyum inhalasyonu
İntrauterin anoksi
(b) Hipoglisemi P24.0
Uzamış gebelik P20.9
P70.4
P08.2
(c) Forseps doğum P03.2
(d) Şiddetli pre - eklampsi P00.0


Travmatik subdural hemoraji (a) olarak kodlanır ve (a)'ya girilen diğer
durumlar (b) olarak kodlanır.

Kural P3. (a) ya da (c) bölümlerinde hiç girdi yok

(a) bölümünde hiç girdi yoksa, ancak (b) bölümüne infant ya da fetüsün durumları girilmişse, bunlardan ilk belirtilenini (a) bölümüne girilmiş gibi kodlayın; (a) bölümünde veya (b) bölümünde hiç girdi yoksa; ya ölü doğumlar için P95 (Bebek ölümü, tanımlanmamış nedene bağlı) kodu ya da erken neonatal ölümler için P96.9 (Perinatal dönemden kaynaklanan durum, tanımlanmamış) kodu (a) bölümü için kullanılmalıdır.

Benzer şekilde, (c) bölümünde hiç girdi yoksa, ancak (d) bölümüne maternal durumlar girilmişse, bunlardan ilk belirtilenini (c) bölümüne girilmiş gibi kodlayın; (c) bölümünde ya da (d) bölümünde hiçbir girdi yoksa, hiçbir maternal durumun raporlanmadığını belirtmek için, (c) bölümünde xxx.x gibi yapay bir kod kullanın.

Örnek 5: Canlı doğum; 15. dakikada ölüm Kodlama
(a) ' P10.4
(b) Tentorial yırtık P22.0
Solunum distres sendromu
(c) ' xxx.x
(d) '
Tentorial yırtık (a) bölümüne kodlanır; xxx.x (c)'e kodlanır.

Örnek 6: Canlı doğum; 2. günde ölüm Kodlama
(a) ' P95
(b) '
(c) ' P00.0
(d) Eklampsi (Uzun süreli esansiyel
hipertansiyon)
Tanımlanmamış perinatal neden (a)'ya kodlanır; eklampsi (c)'ye kodlanır.

Kural P4. Yanlış bölüme girilmiş durumlar.

(a) bölümüne ya da (b) bölümüne bir maternal durum (yani P00 - P04'teki durumlar) girilmişse veya (c) bölümüne ya da (d) bölümüne infant veya fetüsün bir durumu girilmişse; durumları, karşılık gelen doğru bölümlere girilmiş gibi kodlayın.

İnfant ya da fetüsün durumu veya bir maternal durum olarak sınıflandırılabilen bir durum (e) bölümüne yanlışlıkla girilmişse; sırasıyla (b) ya da (d) bölümünde, onu ek bir fetal veya maternal durum gibi kodlayın.


Örnek 7: Ölü doğum; doğumun başlangıcından Kodlama
sonra ölüm
(a) Şiddetli intrauterin hipoksi P20.9
(b) Persistan oksipitoposterior
(c) ' P03.1
(d) ' P03.2
(e) Zor forseps doğum
Persistan oksipitoposterior (c) olarak kodlanır; zor forseps doğum (d) olarak kodlanır.

4.4 Morbidite

1948 yılında benimsenen UHS'nin altıncı revizyonu sırasında, halk sağlığı yöneticilerinden, sağlık hizmetleri yöneticilerinden, sosyal güvenlik yetkililerinden ve çeşitli sağlık disiplinlerindeki araştırmacılardan, morbidite uygulamaları için uygun bir sınıflandırma hakkında bir dizi talep gelmiştir. Bu nedenle, UHS, geleneksel kullanımlarına ek olarak, morbidite verilerini gruplamaya uygun hale getirilmiştir ve morbidite özelliği, o zamandan beri, daha sonra gelen revizyonlarla sürekli genişletilmiştir. Morbidite verileri, sağlık politikalarının ve programlarının formülleştirilmesinde ve yönetimlerinde, izlenmelerinde ve değerlendirmelerinde, epidemiolojide, risk popülasyonlarının belirlenmesinde ve klinik araştırmalarda (farklı sosyoekonomik gruplarda hastalık meydana çıkması çalışmaları dahil) kullanılmıştır.

Tek durum morbidite analizi için kullanılacak durum, sağlık hizmetinin ilgili bölümü sırasında uygulama yapılan ya da araştırılan ana durumdur. Ana durum, sağlık hizmeti bölümünün sonunda tanı koyulan, hastanın uygulama ya da araştırma gereksiniminden primer olarak sorumlu olan durum olarak tanımlanmıştır. Buna benzer birden çok durum varsa, kaynakların en çok kullanılmasını gerektiren durum seçilmelidir. Hiçbir tanı konmamışsa, ana belirti, anormal bulgu ya da sorun, ana durum olarak seçilmelidir.

Ana duruma ek olarak, kayıt, mümkün olduğunda sağlık hizmeti sırasında uğraşılan diğer durumları ya da sorunları ayrıca listelemelidir. Diğer durumlar, sağlık hizmetleri sırasında var olan ya da gelişen ve hastanın yönetimini etkileyen durumlar olarak tanımlanır. Şu andaki dönemle ilgili olmayan daha önceki bir dönemle ilişkili durumlar kaydedilmemelidir.

Analizi her dönem için tek bir durumla sınırlamak, bazı elverişli bilgilerin kaybolmasını sağlayabilir. Bu nedenle, uygulanabildiği yerlerde birden çok durum kodlamasının ve rutin verilerin desteklenmesi için analizlerin yürütülmesi önerilmiştir. Hiçbir uluslar arası kural oluşturulmadığı için bu, yerel kurallara göre yapılmalıdır. Ancak, diğer alanlardaki deneyimler, yerel düzenlemelerin geliştirilmesinde yardımcı olabilir.

4.4.1 Morbidite verilerinin tek durum için incelenmesi hakkındaki tanı bilgilerinin kaydedilmesi için ana hatlar
4.4.2 'Ana durum' ve 'diğer durumlar'ın kodlanması için ana hatlar
4.4.3 Ana durum yanlış kaydedildiğinde yeniden seçim kuralları
4.4.4 Bölüme özel notlar
4.4.1 Morbidite verilerinin tek durum için incelenmesi hakkındaki tanı bilgilerinin kaydedilmesi için ana hatlar

Genel

Hastanın bakımından sorumlu sağlık hizmetleri pratisyeni, her sağlık hizmetleri dönemi için diğer durumların yanı sıra kaydedilecek ana durumu seçmelidir. Bu bilgi, standart kayıt yöntemleri kullanılarak sistematik şekilde düzenlenmelidir. Düzgün olarak tamamlanmış bir kayıt, iyi hasta yönetimi için esastır ve morbidite ile diğer sağlık hizmetleri sorunları hakkında epidemiolojik ve diğer istatistiksel veri kaynağı olarak değerlidir.

Kesinlik ve ayrıntı

Her tanı ifadesi, durumu en kesin UHS kategorisine göre sınıflandırabilmek için mümkün olduğunca bilgilendirici olmalıdır. Buna benzer tanı ifadelerinin örnekleri aşağıdakileri içerir:

. Mesane trigonunun transisyonel hücre karsinomu
. Perforasyonla birlikte akut apandisit
. Diabetik katarakt, insülin bağımlı
. Meningokokal perikardit
. Hamilelik nedenli hipertansiyon için antenatal bakım
. Verildiği şekilde alınan antihistamine karşı alerjik reaksiyona bağlı olarak diplopi
. Eski kalça kırığına bağlı olarak kalça osteoartriti
. Evde düşmeyi takiben femur boynu kırığı
. Elin avuç içinde üçüncü derece yanık.

Kesin olmayan tanılar ya da belirtiler

Bir sağlık hizmetleri döneminin sonunda hiçbir kesin tanı koyulmamışsa, bakım ya da araştırma gerektiren durum hakkında en yüksek kesinliğe ve bilgiye izin veren durum kaydedilmelidir. Bu, "olası", "kuşkulu" ya da "şüpheli" gibi tanımlamayan bir tanı yerine, bir belirti, anormal bulgu ya da sorun ifade edilerek düşünüldüğünde, ancak oluşturulmadığında yapılmalıdır.


Hastalık dışı nedenlerle sağlık hizmetleriyle kurulan bağlantı

Sağlık hizmetleri dönemleri ya da sağlık hizmetleriyle bağlantı kurulması, o andaki hastalık ya da yaralanmanın bakımı veya araştırmasıyla sınırlı değildir. Dönemler, aynı zamanda o anda hasta olmayan bir kişinin sınırlı bakım ya da hizmete ihtiyacı olduğunda veya bu hizmeti aldığında da meydana gelebilir; ilgili durumların ayrıntıları "ana durum" olarak kaydedilmelidir. Örnekler aşağıdakileri içerir:

. Önceden ele alınmış durumların izlenmesi
. İmmünizasyon
. Kontraseptif yönetim, antenatal ve postpartum bakım
. Kişisel ya da aile geçmişi nedeniyle risk içeren kişinin takibi
. Sağlıklı kişilerin incelenmesi, örneğin sigorta ya da işe alım nedenleriyle
. Sağlıkla ilgili tavsiye almak için
. Sosyal sorunları olan kişiler tarafından tavsiye talepleri
. Üçüncü şahıs adına konsültasyon.

XXI. Bölüm (Sağlık durumunu ve sağlık hizmetleriyle teması etkileyen faktörler), bu durumları sınıflandırmak için geniş bir kategori aralığı (Z00 - Z99) sağlar; bu bölüme yapılan başvurular, sınıflandırmanın en ilgili kategoriye yapılması için gereken ayrıntıları verir.

Birden çok durum

Bir sağlık hizmetleri döneminin birden çok ilgili durumu içerdiği yerlerde (örneğin, çoklu yaralanmalar, önceki bir hastalık ya da yaralanmanın birden çok sekeli veya insan immün yetmezlik virüsü [HIV] hastalığında oluşan birden çok durum), açıkça en ciddi olan ve diğerlerinden daha çok kaynak gerektiren durum "ana durum" olarak ve diğerleri ise "diğer durumlar" olarak kaydedilmelidir. Hiçbir durum baskın olmadığında, "birden çok kırık", "birden çok kafa yaralanması" ya da "birden çok enfeksiyonla sonuçlanan HIV hastalığı" gibi bir terim, ardından durum listesi gelecek şekilde, "ana durum" olarak kaydedilmelidir. Hiçbiri baskın olmayacak şekilde çok sayıda buna benzer durum varsa, "birden çok yaralanma" ya da "birden çok ezilme yaralanması" gibi bir terim tek başına kaydedilmelidir.

Dış nedenlere bağlı durumlar

Yaralanma, zehirlenme ya da dış nedene bağlı başka bir etki gibi bir durum kaydedildiğinde, durumun doğasını ve ona neden olan koşulların her ikisini tam olarak açıklamak önemlidir. Örneğin: "yağlı zeminde kaymaya bağlı olarak düşüşten kaynaklanan femur boynu kırığı"; "ağaca çarpan arabanın kontrolünü kaybeden hastada ortaya çıkan serebral kontüzyon"; "kazayla zehirlenme - hasta yanlışlıkla alkolsüz içki olarak dezenfektan içmiş" ya da "şiddetli hipotermi - hasta bahçesinde soğuk havada düşmüş".


Sekellerin bakımı

Bir bakım dönemi, artık var olmayan bir hastalığın bir kalan durumunun (sekelinin) bakımı ya da araştırması için olduğunda, orijinal hastalığın artık var olmadığının açıkça belirtilmesiyle birlikte, sekel tam olarak tanımlanmalı ve orijin belirtilmelidir. Örneğin: "Nazal septum deviasyonu - çocuklukta burun kırığı", "Aşil tendonu kontraktürü - tendon yaralanmasının gecikmiş etkisi" ya da "eski tüberkülozdan kaynaklanan tubal oklüzyona bağlı olarak infertilite".

Birden çok sekel olduğunda ve bakım ya da araştırma çoğunlukla bunlardan birine yöneltilmemişse, "serebrovasküler olay sekeli" ya da "birden çok kırık sekeli" gibi bir ifade kabul edilebilir.

4.4.2 'Ana durum' ve 'diğer durumlar'ın kodlanması için ana hatlar

Genel

Bir hastalık hizmeti dönemiyle ilgili 'ana durum' ve 'diğer durumlar', sorumlu sağlık hizmetleri pratisyeni tarafından kaydedilmeli ve yukarıda verilen ana hatların izlenmediği açıkça ortada olmadıkça, ana durumun belirtilmesi kodlama ve işleme açısından kabul edileceği için kodlama genellikle düz olmalıdır. Mümkün olduğunda belirgin şekilde tutarsız ya da yanlış kaydedilmiş ana durumu içeren bir rapor açıklama için geri gönderilmelidir. Açıklama yapılamadığı durumda, yanlış kaydın genel nedenlerinin bazılarıyla uğraşmada Kural MB1 ile MB5 arası (106 - 107. sayfalar) kodlayıcıya yardımcı olacaktır. Aşağıda verilen ana hatlar, kullanılacak kod açık olmadığında kullanılır.

Bir bakım dönemiyle ilgili 'diğer durumların', bu bilgi ana durum için doğru UHS kodunu seçmeye yardımcı olabileceğinden, tek neden analizi için bile ana duruma ek olarak kaydedilmesi önerilir.

İsteğe bağlı ek kodlar

Aşağıdaki ana hatlarda daha çok bilgi vermek için, bir isteğe bağlı ek kodla birlikte bazen 'ana durum' için tercih edilen bir kod belirtilmiştir.

Tercih edilen kod tek neden analizi için 'ana durumu' belirtir ve ek kod çoklu neden analizi için dahil edilebilir.

Haç ve asterisk sisteminin uygulandığı durumların kodlaması

Tek bir durum için iki farklı yol belirttiklerinden dolayı, uygulanabildiğinde ana durum için haç ve asterisk kodlarının her ikisi de kullanılmalıdır.

Örnek 1: Ana durum: Kızamık pnömonisi
Diğer durumlar: '

Kızamık, pnömoni komplikasyonlu (B05.2') ve Pnömoni, başka yerde sınıflanmış viral hastalıklarda (J17.1*) kodlayın.

Örnek 2: Ana durum: Tüberküloz perikardit
Diğer durumlar: '

Tüberküloz, diğer tanımlanmış organların (A18.8') ve Perikardit, başka yerde sınıflanmış bakteriyel hastalıklarda (I32.0*) kodlayın.

Örnek 3: Ana durum: Lyme hastalığı arteriti
Diğer durumlar: '

Lyme hastalığı (A69.2') ve Artrit, Lyme hastalığında (M01.2*) kodlayın.

Şüpheli durumlar, belirtiler ve anormal bulgular ile hastalık olmayan durumların kodlanması

Kodlayıcı, hasta olmayan bir kişinin sağlık hizmetleri döneminde ana durumu XVIII. ve XXI. Bölüm'lere göre sınıflandırırken dikkatli olmalıdır. Hasta olmayan kişinin kalışının sonunda hiçbir özel tanı koyulmamışsa ya da o anda hiçbir kodlanabilir gerçek hastalık veya yaralanma yoksa, yukarıdaki bölümlerin kodlarına izin verilir (sayfa 107'de Kural MB3 ve MB5'e ayrıca bakın). Sağlık hizmetleriyle diğer temas kurulan dönemlerde kategoriler normal şekilde kullanılabilir.

Bir sağlık hizmetleri döneminden sonra, ana durum hala 'şüpheli', 'kuşkulu' gibi kaydedilmişse ve daha fazla bilgi ya da açıklama yoksa, şüpheli tanı sanki koyulmuş gibi kodlanmalıdır.


Z03.- (Şüpheli hastalıklar ve durumlar için tıbbi gözlem ve değerlendirme) kategorisi araştırmadan sonra iptal edilen şüpheli tanılara uygulanır.

Örnek 4: Ana durum: Şüpheli akut kolesistit
Diğer durumlar: '

'Ana durum' olarak akut kolesistit (K81.0) kodlayın.

Örnek 5: Ana durum: Şüphelenilen serviks malign neoplazmı araştırması için
kabul edilmiş ' iptal edilmiş

'Ana durum' olarak malign neoplazm şüphesi için gözlem (Z03.1)
kodlayın.

Örnek 6: Ana durum: İptal edilmiş miyokard enfarktüsü
Diğer durumlar: '

'Ana durum' olarak kalp krizi şüphesi için gözlem (Z03.4) kodlayın.

Örnek 7: Ana durum: Şiddetli epistaksis
Diğer durumlar: '

Hasta hastanede bir gün kalmıştır. Hiçbir prosedür ya da araştırma
raporlanmamış.

Epistaksis (R04.0) kodlayın. Hasta açıkça yalnızca ani acil müdahale için kabul edildiğinden bu kabul edilebilir.

Birden çok durumun kodlanması

Birden çok durumun 'Birden çok'' ile başlayan bir kategoriye kaydedildiği ve hiçbir koşulun baskın olmadığı yerlerde, 'Birden çok'' kategorisi tercih edilen kod olarak kullanılmalıdır ve listelenen her bir durum için ek kodlar isteğe bağlı olarak eklenebilir.

Bu kodlar, çoğunlukla HIV hastalığıyla ilgili durumlara ve yaralanmalarla sekellere uygulanır.

Birleşim kategorilerinin kodlanması

UHS, iki durumun ya da tek bir durumun ve ilişkili ikinci bir işlemin tek bir kodla temsil edilebildiği bazı kategoriler sağlar. Bu tür birleşim kategorileri, uygun bilgiler kaydedildiğinde ana durum olarak kullanılmalıdır.

Alfabetik İndeks, bu tür birleşimlerin sağlandığı yerde baştaki terimin hemen ardından gelecek şekilde girintili olarak 'ile birlikte' şeklinde bunları belirtir. 'Ana durum' altında kaydedilen iki ya da daha çok durum, biri diğerinin sıfat olarak değiştiricisi şeklinde olduğunda, birbirine bağlanabilir.

Örnek 8: Ana durum: Renal yetmezlik
Diğer durumlar: Hipertansif renal hastalık

'Ana durum' olarak hipertansif böbrek hastalığı böbrek yetmezliği ile birlikte seyreden (I12.0) kodlayın.

Örnek 9: Ana durum: Sekonder glokom, göz enflamasyonuna bağlı
Diğer durumlar: '

'Ana durum' olarak sekonder glokom, göz enflamasyonuna bağlı (H40.4) kodlayın.

Örnek 10: Ana durum: Barsak obstrüksiyon
Diğer durumlar: Sol inguinal herni

Tek taraflı veya tanımlanmamış inguinal herni, obstrüksiyonlu, gangrensiz (K40.3) kodlayın.

Örnek 11: Ana durum: Katarakt. İnsülin bağımlı diabetes
Diğer durumlar: Hipertansiyon
Uzmanlık: Oftalmoloji

'Ana durum' olarak insülin bağımlı diabetes, oftalmik komplikasyonlarla (E10.3') ve diabetik katarakt (H28.0*) kodlayın.

Örnek 12: Ana durum: İnsulin - bağımlı olmayan diabetes mellitus
Diğer durumlar: Hipertansiyon
Romatoid artrit
Katarakt
Uzmanlık: Genel tıp

'Ana durum' olarak insulin - bağımlı olmayan diabetes mellitus. komplikasyonsuz (E11.9) kodlayın. Bu örnekte her ikisi de 'ana durum' altında kaydedilmediği için, kataraktın diabetesle bağlantısının yapılmaması gerektiğine dikkat edin.


Morbidite dış nedenlerinin kodlanması

Dış nedenlere bağlı yaralanmalar ve diğer durumlar için, durumun doğasıyla dış nedenin koşullarının her ikisi de kodlanmalıdır. Tercih edilen 'ana durum' kodu, durumun doğasını açıklayan olmalıdır. Bu her zaman değil, ancak genellikle XIX. Bölüm'e göre sınıflandırılabilir. Dış nedeni belirten XX. Bölüm kodu, isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılır.

Örnek 13: Ana durum: Engebeli zeminde tökezlemeye bağlı olarak
düşmeden kaynaklanan femur boyun kırığı
Diğer durumlar: Dirsek ve üst kol kontüzyonları

'Ana durum' olarak femur boyun kırığı (S72.0) kodlayın. Sokakta ya da anayolda kayma, sendeleme ve tökezlemeye bağlı aynı seviyede düşmenin dış neden kodu (W01.4) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 14: Ana durum: Şiddetli hipotermi ' hasta bahçesinde soğuk
havada düşmüş
Diğer durumlar: Senilite

'Ana durum' olarak hipotermi (T68) kodlayın. Evde aşırı doğal soğuğa maruz kalma için dış neden kodu (X31.0) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 15: Ana durum: Verildiği şekilde alınan antihistamine karşı alerjik
reaksiyona bağlı olarak diplopi
Diğer durumlar: '

'Ana durum' olarak diplopi (H53.2) kodlayın. Terapötik kullanımda advers etkilere neden olan antiallerjik ve antiemetik ilaçlar için dış neden kodu (Y43.0) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 16: Ana durum: Maraton koşusu antrenmanından (stadyumda açık
hava pistinde antrenman) kaynaklanan hemoglobinüri
Diğer durumlar: '

'Ana durum' olarak hemoglobinüri diğer dış etkenlerden hemolize bağlı (D59.6) kodlayın. Sporda ve atletizm alanında aşırı çaba ve gayret veya tekrarlayan hareketler için dış neden kodu (X50.3) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.


Bazı durumların sekellerinin kodlanması

UHS, uygulama ya da araştırma altındaki şu anda bulunan bir sorunun nedeni olarak, artık var olmayan bir durumu belirtmek için kullanılabilecek ''sekeli' başlıklı bir dizi kategori (B90 - B94, E64.-, E68, G09, I69.-, O97, T90 - T98, Y85 - Y89) sağlar. Ancak 'ana durum' için tercih edilen kod, sekelin kendi doğasının kodudur, buna isteğe bağlı bir ek kod olarak ''sekeli' kodu eklenebilir.

Bir dizi farklı çok özel sekelin var olduğu ve hiçbirinin şiddet ve bakım için kaynak kullanımı açısından baskın olmadığı yerlerde, 'ana durum' olarak ''sekeli' tanımlamasının kullanılmasına izin verilebilir ve bu, uygun kategoriyle kodlanabilir. Nedensel durumun 'eski', ''olmayan' olarak ya da sonuçta çıkan durumun ''sonraki etkisi' veya ''sekeli' olarak tanımlanmasının, bunun uygulanması için yeterli olduğunu unutmayın. Hiçbir en düşük zaman aralığı yoktur.

Örnek 17: Ana durum: Eski serebral enfarktüsten disfazi
Diğer durumlar: '

'Ana durum' olarak disfazi (R47.0) kodlayın. Serebral enfarktüs sekeli kodu (I69.3) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 18: Ana durum: 10 yıl önceki motorlu araç kazasından kaynaklanan
eski kalça kırığına bağlı olarak kalça eklemi
osteoartiriti
Diğer durumlar: '

'Ana durum' olarak posttravmatik koksartroz, diğer (M16.5) kodlayın. Femurun kırığı sekeli (T93.1) ve motor - araç kazasının sekeli (Y85.0) kodları, isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 19: Ana durum: Poliomyelitin sonraki etkileri
Diğer durumlar: '

'Ana durum' olarak poliomyelit sekeli (B91) kodlayın, çünkü hiçbir başka bilgi verilmemiştir.

Akut ve kronik durumların kodlaması

Ana durumun hem akut (ya da subakut) hem de kronik olarak kaydedildiği ve UHS'nin her biri için farklı kategoriler ve alt kategoriler sağladığı, ancak birleşimleri için sağlamadığı yerlerde, akut durumun kategorisi tercih edilen ana durum olarak kullanılmalıdır.


Örnek 20: Ana durum: Akut ve kronik kolesistit
Diğer durumlar: '

'Ana durum' olarak akut kolesistit (K81.0) kodlayın. Kronik kolesistit kodu (K81.1) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 21: Ana durum: Kronik obstrüktif bronşit, akut alevlenmelerle
Diğer durumlar: '

'Ana durum' olarak Kronik obstrüktif akciğer hastalığı, akut alevlenmelerle (J44.1) kodlayın, çünkü UHS birleşim için uygun bir kod sağlar.

İşlem sonrası durumlar ve komplikasyonların kodlaması

XIX. Bölüm'de (T80 - T88), örneğin cerrahi yara enfeksiyonları, implante aygıtların mekanik komplikasyonları, şok gibi cerrahi ve diğer prosedürlerle ilgili bazı komplikasyonlar için kategoriler mevcuttur. Birçok vücut sistemi bölümü de postmastektomi lenfödemi sendromu, radyasyon sonrası hipotiroidizm gibi, belirli bir prosedürün ya da yöntemin sonucu olarak veya bir organın alınmasının sonucu olarak meydana gelen durumlar için kategoriler içerir. İşlem sonrası dönemde ortaya çıkabilecek bazı durumlar (örneğin, pnömoni, pulmoner embolizm) benzersiz hastalıklar olarak düşünülmez ve bu nedenle alışılan şekilde kodlanır, ancak bir prosedürle bağlı olduğunu belirtmek için, Y83 - Y84'ten isteğe bağlı bir ek kod dahil edilebilir.

İşlem sonrası durumlar ve komplikasyonlar ana durum olarak kaydedildiğinde, doğru kodun seçilmesi için Alfabetik İndeks'te değiştiricilere ya da tanımlayıcılara başvuru yapmak esastır.

Örnek 22: Ana durum: 1 yıl önceki tiroidektomiden bu yana hipotiroidizm
Diğer durumlar: '
Uzmanlık: Genel tıp

'Ana durum' olarak hipotiroidizm girişim sonrası (E89.0) kodlayın.


Örnek 23: Ana durum: Diş çekiminden sonra aşırı hemoraji
Diğer durumlar: Ağrı
Uzmanlık: Diş hekimliği

'Ana durum' olarak bir uygulamadan sonra hemoraji (T81.0) kodlayın.

Örnek 24: Ana durum: Plastik ameliyatın ardından girişim sonrası psikoz
Diğer durumlar: '
Uzmanlık: Psikiyatri

'Ana durum' olarak psikoz (F09) kodlayın ve girişim sonrası ilişkiyi belirtmek için Y83.8 (cerrahi diğer uygulamalar [hastanın anormal tepkisi nedeniyle]) ile destekleyin.

4.4.3 Ana durum yanlış kaydedildiğinde yeniden seçim kuralları

Sorumlu sağlık hizmetleri pratisyeni, kodlanacak 'ana durumu' belirtir ve bu normalde yukarıdaki ve 4.4.4. kısımdaki bölüme özel notlarda bulunan ana hatlara göre kabul edilen bir kodlama olur. Ancak bazı durumlar ya da diğer bilgilerin varlığı, sağlık hizmetleri pratisyeninin doğru prosedürü izlemediğini gösterir. Sağlık hizmetleri pratisyeninden açıklama almak mümkün olmadığında, aşağıdaki kurallardan biri uygulanarak 'ana durum' yeniden seçilebilir.

Ana durumun yeniden seçilmesi için kurallar

Kural MB1. Önemsiz durum 'ana durum' olarak, daha önemli durum 'diğer durum' olarak kaydedilmiş

Daha önemsiz ya da uzun zamandır süregelen bir durum veya tesadüfi sorunun 'ana durum' olarak kaydedildiği ve uygulanan tedavi ve / veya hastaya bakan uzmanlıkla ilgili daha önemli bir durumun 'diğer durum' olarak kaydedildiği yerlerde, ikincisini 'ana durum' olarak seçin.

Kural MB2. Birkaç durum 'ana durum' olarak kaydedilmiş

Birlikte kodlanamayacak birkaç durum 'ana durum' olarak kaydedilmişse ve kayıttaki diğer ayrıntılar bunlardan birini hastanın bakım aldığı 'ana durum' olarak gösteriyorsa, o durumu seçin. Aksi halde ilk belirtilen durumu seçin.


Kural MB3. 'Ana durum' olarak kaydedilen durum tanısı konmuş, işlem yapılmış bir durumun belirtisini sunuyor

Bir belirti ya da işaret (genellikle XVIII. Bölüm'e göre sınıflandırılabilen) veya XXI. Bölüm'e göre sınıflandırılabilen bir sorun 'ana durum' olarak kaydedilmişse ve bu açıkça başka bir yerde kaydedilmiş ve bakım verilmiş bir teşhis edilmiş durumun işaretini, belirtisini ya da problemini sunuyorsa, teşhis edilmiş durumu 'ana durum' olarak yeniden seçin.

Kural MB4. Kesinlik

'Ana durum' olarak kaydedilen tanı bir durumu genel terimlerle tanımlıyorsa ve başka bir yerde durumun bölgesi ya da doğası hakkında daha kesin bilgiler sağlayan başka bir terim kaydedilmişse, ikincisini 'ana durum' olarak yeniden seçin.

Kural MB5. Alternatif ana tanılar

Bir duruma ya da başka bir duruma bağlı olduğu belirtilerek bir belirti veya işaret 'ana durum' olarak kaydedildiğinde, belirtiyi 'ana durum' olarak seçin. 'Ana durum' için tanı seçenekleri olarak iki ya da daha çok durum kaydedilmişse, kaydedilen ilk durumu seçin.

Ana durumun yeniden seçim kurallarının uygulama örnekleri

Kural MB1. Önemsiz durum 'ana durum' olarak, daha önemli durum 'diğer durum' olarak kaydedilmiş

Daha önemsiz ya da uzun zamandır süregelen bir durum veya tesadüfi sorunun 'ana durum' olarak kaydedildiği ve uygulanan tedavi ve / veya hastaya bakan uzmanlıkla ilgili daha önemli bir durumun 'diğer durum' olarak kaydedildiği yerlerde, ikincisini 'ana durum' olarak seçin.

Örnek 1: Ana durum: Akut sinüzit
Diğer durumlar: Endoserviks karsinomu
Hipertansiyon
Hasta hastanede üç hafta kalmış
Prosedür: Total histerektomi
Uzmanlık: Jinekoloji

Endoserviks karsinomunu 'ana durum' olarak yeniden seçin ve C53.0 kodlayın.


Örnek 2: Ana durum: Romatoid artirit
Diğer durumlar: Diabetes mellitus
Strangüle femoral herni
Genel arteroskleroz
Hasta hastanede iki hafta kalmış
Prosedür: Herniorrhaphy*** (Herniorrafi)
Uzmanlık: Cerrahi

Strangüle femoral herniyi 'ana durum' olarak yeniden seçin ve K41.3 kodlayın.

Örnek 3: Ana durum: Epilepsi
Diğer durumlar: Otomikoz
Uzmanlık: Kulak burun boğaz

Otomikozu 'ana durum' olarak yeniden seçin ve B36.9' ve H62.2* kodlayın.

Örnek 4: Ana durum: Konjestif kalp yetmezliği
Diğer durumlar: Hastaneye yatma sırasında düşmeye bağlı olarak
femur boyun kırığı
Hasta hastanede dört hafta kalmış
Prosedür: Kırığın internal fiksasyonu
Uzmanlık: 1 hafta dahiliyede, daha sonra kırığın tedavisi için
ortopedik cerrahiye transfer

Femur boyun kırığını 'ana durum' olarak yeniden seçin ve S72.0 kodlayın.

Örnek 5: Ana durum: Dental çürük
Diğer durumlar: Romatizmal mitral stenoz
Prosedür: Dental ekstraksiyonlar
Uzmanlık: Diş hekimliği

Dental çürüğü 'ana durum' olarak yeniden seçin ve K02.9 kodlayın. Kural MB1 uygulanmaz. Dental çürük önemsiz bir durum olarak ele alınmasına ve romatizmal mitral stenozun daha önemli bir durum olmasına karşın, ikincisi bakım dönemi sırasında bakım yapılan durum değildir.

Kural MB2. Birkaç durum 'ana durum' olarak kaydedilmiş

Birlikte kodlanamayacak birkaç durum 'ana durum' olarak kaydedilmişse ve kayıttaki diğer ayrıntılar bunlardan birini hastanın bakım aldığı 'ana durum' olarak gösteriyorsa, o durumu seçin. Aksi halde ilk belirtilen durumu seçin.


Not: Ayrıca sayfa 101'de çoklu durumlar kodlaması ve birleşik kategoriler kodlamasına bakın.

Örnek 6: Ana durum: Katarakt
Stafilokokkal menenjit
İskemik kalp hastalığı
Diğer durumlar: '
Hasta hastanede beş hafta kalmıştır
Uzmanlık: Nöroloji

Stafilokokkal menenjiti 'ana durum' olarak seçin ve G00.3 kodlayın.

Örnek 7: Ana durum: Kronik obstrüktif bronşit
Prostat hipertrofisi
Psoriazis vulgaris

Bir dermatolog bakımında ayakta tedavi edilen hasta.

Psoriazis vulgarisi 'ana durum' olarak seçin ve L40.0 kodlayın.

Örnek 8: Ana durum: Mitral stenoz
Akut bronşit
Romatoid artirit
Diğer durumlar: '
Uzmanlık: Genel tıp
Terapi hakkında bilgi yok

İlk belirtilen koşul olan mitral stenozu 'ana durum' olarak seçin ve I05.0 kodlayın.

Örnek 9: Ana durum: Kronik gastrit
Koltukaltı lenf nodlarında sekonder malignansi
Meme karsinomu
Diğer durumlar: '
Prosedür: Mastektomi

Meme malign neoplazmını 'ana durum' olarak seçin ve C50.9 kodlayın.


Örnek 10: Ana durum: Erken membran rüptürü
Makat gelişi
Anemi
Diğer durumlar: '
Prosedür: Spontan doğum

İlk seçilen koşul olan erken membran rüptürünü 'ana durum' olarak seçin ve O42.9 kodlayın.

Kural MB3. 'Ana durum' olarak kaydedilen durum, tanısı konmuş, işlem yapılmış bir durumun belirtisini sunuyor

Bir belirti ya da işaret (genellikle XVIII. Bölüm'e göre sınıflandırılabilen) veya XXI. Bölüm'e göre sınıflandırılabilen bir sorun 'ana durum' olarak kaydedilmişse ve bu açıkça başka bir yerde kaydedilmiş ve bakım verilmiş bir teşhis edilmiş durumun işaretini, belirtisini ya da problemini sunuyorsa, teşhis edilmiş durumu 'ana durum' olarak yeniden seçin.

Örnek 11: Ana durum: Hematüri
Diğer durumlar: Bacak varikoz venleri
Mesanenin posterior duvarının papillomu
Uygulama: Papillomun diyatermiyle alınması
Uzmanlık: Üroloji

Mesanenin posterior duvarının papillomunu 'ana durum' olarak yeniden seçin ve D41.4 kodlayın.

Örnek 12: Ana durum: Koma
Diğer durumlar: İskemik kalp hastalığı
Otoskleroz
Diabetes mellitus, insülin bağımlı
Uzmanlık: Endokrinoloji
Bakım: Doğru dozda insülin sağlanması

Diabetes mellitus, insülin bağımlıyı 'ana durum' olarak yeniden seçin ve E10.0 kodlayın. Sağlanan bilgiler komanın diabetes mellitusa bağlı olduğunu belirtir ve kodlamayı etkilediği için koma hesaba katılır.

Örnek 13: Ana durum: Abdominal sancı
Diğer durumlar: Akut apandisit
Prosedür: Appendektomi

Akut apandisiti 'ana durum' olarak yeniden seçin ve K35.9 kodlayın.


Örnek 14: Ana durum: Febril konvülziyonları
Diğer durumlar: Anemi
Terapi hakkında bilgi yok

Febril konvülziyonlarını 'ana durum' olarak kabul edin ve R56.0 kodlayın. Raporlanan 'ana durum' diğer raporlanan durumu belirten bir semptom olmadığı için Kural MB3 uygulanmaz.

Kural MB4. Kesinlik

'Ana durum' olarak kaydedilen tanı, bir durumu genel terimlerle tanımlıyorsa ve başka bir yerde durumun bölgesi ya da doğası hakkında daha kesin bilgiler sağlayan başka bir terim kaydedilmişse, ikincisini 'ana durum' olarak yeniden seçin.

Örnek 15: Ana durum: Serebrovasküler olay
Diğer durumlar: Diabetes mellitus
Hipertansiyon
Serebral hemoraji

Serebral hemorajiyi 'ana durum' olarak yeniden seçin ve I61.9 kodlayın.

Örnek 16: Ana durum: Konjenital kalp hastalığı
Diğer durumlar: Ventriküler septal defekt

Ventriküler septal defekti 'ana durum' olarak yeniden seçin ve Q21.0 kodlayın.

Örnek 17: Ana durum: Enterit
Diğer durumlar: Crohn hastalığı, kalın barsak
Crohn hastalığı, kalın barsağı 'ana durum' olarak yeniden seçin ve K50.0 kodlayın.

Örnek 18: Ana durum: Distosi
Diğer durumlar: Hidrosefalik fetüs
Fetal distres
Prosedür: Sezeryan kesisi

İlerlemeyen doğum, diğer fetüs anormalliklerinden dolayı seçeneğini 'ana durum' olarak yeniden seçin ve O66.3 kodlayın.


Kural MB5. Alternatif ana tanılar

Bir duruma ya da başka bir duruma bağlı olduğu belirtilerek bir belirti veya işaret 'ana durum' olarak kaydedildiğinde, belirtiyi 'ana durum' olarak seçin. 'Ana durum' için tanı seçenekleri olarak iki ya da daha çok durum kaydedilmişse, kaydedilen ilk durumu seçin.

Örnek 19: Ana durum: Stres ve tansiyona ya da akut sinüzite bağlı baş
ağrısı
Diğer durumlar: '

Baş ağrısını 'ana durum' olarak seçin ve R51 kodlayın.

Örnek 20: Ana durum: Akut kolesistit ya da akut pankreatit
Diğer durumlar: '

Akut kolesistiti 'ana durum' olarak seçin ve K81.0 kodlayın.

Örnek 21: Ana durum: Enfeksiyon ya da yiyecek zehirlenmesine bağlı
gastroenterit
Diğer durumlar: '

Enfeksiyöz gastroenteriti 'ana durum' olarak seçin ve A09 kodlayın.

4.4.4 Bölüme özel notlar

Tercih edilen 'ana durum' kodlarının seçiminde karşılaşılabilecek sorunların olduğu özel bölümler için, aşağıda rehberlik verilmiştir. Yukarıdaki genel ana hatlar ve kurallar, özel bir bölüm aksini belirtmedikçe tüm bölümlerde uygulanır.

Bölüm I: Bazı enfeksiyöz ve paraziter hastalıklar

B20 - B24 İnsan immün yetmezlik virüsü [HIV] hastalığı

HIV hastalığına bağlı olarak uyumlu bir immün sisteme sahip olan bir hastanın, örneğin mikobakteriyel ve sitomegalovirus enfeksiyonları gibi birden çok hastalığın bakımının yapıldığı aynı dönemde bakıma ihtiyacı olabilir. Bu blokta HIV hastalığıyla meydana gelen diğer çeşitli hastalıkların kategorileri ve alt kategorileri verilmiştir. Sağlık hizmetleri pratisyeninin seçtiği gibi, 'ana durum' için uygun alt kategoriyi kodlayın.


'Ana durum' birden çok eşlik eden hastalığa sahip HIV hastalığı olarak kaydedildiğinde, B20 - B22 kategorisinden uygun .7 alt kategorisi kodlanmalıdır. Aynı kategorinin iki ya da daha çok alt kategorisine göre sınıflandırılabilen durumlar, ilgili kategorinin (örneğin B20 ya da B21) .7 alt kategorisi olarak kodlanmalıdır. B22.7 alt kategorisi, B20 - B22'deki iki ya da daha çok kategoriye göre sınıflandırılabilen durumlar olduğunda kullanılmalıdır. B20 - B24 bloğunda, istenirse listelenen her bir durumu tanımlamak için ek kodlar kullanılabilir.

İlgili durumun açıkça HIV enfeksiyonundan önce geldiği nadir durumlarda, birleşim kodlanmamalıdır ve seçim kuralları izlenmelidir.

Örnek 1: Ana durum: HIV hastalığı ve Kaposi sarkomu
Diğer durumlar: '

HIV hastalığı sonucu Kaposi sarkomu (B21.0) kodlayın.

Örnek 2: Ana durum: HIV hastasında toksoplazmoz ve kriptokokoz
Diğer durumlar: '

HIV hastalığı sonucu birden fazla enfeksiyonlar (B20.7) kodlayın. B20.8 (HIV hastalığı sonucu diğer enfeksiyöz ve paraziter hastalıklar) ve B20.5 (HIV hastalığı sonucu diğer mikozlar) istenirse ek kodlar olarak kullanılabilir.

Örnek 3: Ana durum: Pneumocystis carinii pnömonisiyle birlikte HIV
hastalığı, Burkitt lenfoması ve oral kandidiasis
Diğer durumlar: '

HIV hastalığı sonucu birden fazla hastalıklar (B22.7) kodlayın. Ek kodlar B20.6 (HIV hastalığı sonucu Pneumocystis carinii pnömonisi), B21.1 (HIV hastalığı sonucu Burkitt lenfoması) ve B20.4 (HIV hastalığı sonucu kandidiyaz) istenirse kullanılabilir.

B20 - B23'teki alt kategoriler, UHS -10'un dört - karakter sürümünü kullanan ülkeler için tek isteğe bağlı dört - karakter kodlardır. Bu isteğe bağlı dört - karakter alt kategorilerin kullanılmasının istenmediği yerlerde, sonuçta çıkan belirli durumları tanımlamak için, sınıflandırmada başka bir yerden kodlar ek olarak kullanılmalıdır. Yukarıdaki Örnek 1'de, 'ana durum' B21 (HIV hastalığı, malign neoplazmlar ile sonuçlanan) olarak kodlanacaktır. C46.9 (Kaposi sarkomu) ek kod olarak kullanılacaktır.

Örnek 2'de 'ana durum', B20 (HIV hastalığı, enfeksiyöz ve paraziter hastalıklar ile sonuçlanan) olarak kodlanacaktır. B58.9 (Toksoplazmoz, tanımlanmamış) ve 45.9 (Kriptokokoz, tanımlanmamış) kodları ek olarak kullanılacaktır.

Özel durumları belirlemek için B20 - B23'ün dört - karakter alt kategorilerinin mi, yoksa çoklu neden kodlamasının mı kullanılacağı kararı, UHS - 10'un uygulandığı sırada verilmesi gereken bir politika kararıdır.

B90 - B94 Enfeksiyöz ve paraziter hastalıkların sekelleri

Kalan durumun doğası kaydedilmişse, bu kodlar 'ana durum' için tercih edilen kodlar olarak kullanılmaz. Kalan durum kodlanırken, B90 - B94 isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir (sayfa 104'te Bazı durumların sekellerinin kodlanması kısmına bakın).

B95 - B97 Bakteriyel, viral ve diğer enfeksiyöz ajanlar

Bu kodlar, 'ana durum' kodları olarak kullanılmaz. Bu kategoriler, I. Bölüm'ün dışında sınıflandırılan hastalıklardaki enfeksiyöz maddeleri ya da organizmaları belirlemek için isteğe bağlı olarak kullanılan ek kodlardır. Bu maddelere bağlı olarak tanımlanmamış bölgenin enfeksiyonları, I. Bölüm'de başka bir yerde sınıflandırılmıştır.

Örnek 4: Ana durum: E. coli'ye bağlı olarak akut sistit
Diğer durumlar: '

Akut sistiti (N30.0) 'ana durum' olarak kodlayın. B96.2 (E.coli, diğer
bölümlerde sınıflanan hastalıkların etkeni) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 5: Ana durum: Bakteriyel enfeksiyon
Diğer durumlar: '

Bakteriyel enfeksiyon, tanımlanmamışı (A49.9) 'ana durum' olarak kodlayın, B95 - B97'den bir kod seçmeyin.

II. Bölüm: Neoplazmlar

Neoplazmları kodlarken, kod ataması ve morfolojik tanımlamaların kullanımıyla ilgili olarak, 1. Cilt'te II. Bölüm'ün girişindeki notlara ve Alfabetik İndeks'in (3. Cilt) girişine başvurun.

Primer ya da metastatik, ilgili bir sağlık hizmetleri döneminde bakımın yoğunlaştığı bir neoplazm kaydedilmeli ve 'ana durum' olarak kodlanmalıdır.

Sağlık hizmetleri pratisyeni tarafından kaydedildiği şekliyle 'ana durum', artık var olmayan bir primer neoplazm olduğunda (önceki bir bakım döneminde alınmış), o andaki bakım dönemi sırasında uygulamanın ya da araştırmanın odağı olan sekonder bölgenin, o andaki komplikasyonun veya XXI. Bölüm'e (sayfa 98'de Hastalık dışı nedenlerle sağlık hizmetleriyle kurulan bağlantı kısmına bakın) göre kodlanabilen uygun bir koşulun neoplazmını 'ana durum' olarak kodlayın. Neoplazmın kişisel geçmişi için, XXI. Bölüm'den uygun bir kod isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 6: Ana durum: Prostat karsinomu
Diğer durumlar: Kronik bronşit
Prosedür: Prostatektomi

Prostat malign neoplazmını (C61) 'ana durum' olarak kodlayın.

Örnek 7: Ana durum: Meme karsinomu ' iki yıl önce alınmış
Diğer durumlar: Akciğerde sekonder karsinom
Prosedür: Bronkoskopi, biyopsiyle birlikte

Akciğer sekonder malign neoplazmını (C78.0) 'ana durum' olarak kodlayın. Z85.3 (Kişisel meme malign neoplazm öyküsü) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 8: Ana durum: Daha önce alınmış mesane kanseri ' sitoskopi
tarafından takibat incelemesi için kabul edilmiş
Diğer durumlar: '
Prosedür: Sitoskopi

Malign neoplazmı cerrahisi sonrası takip muayenesini (Z08.0) 'ana durum' olarak kodlayın. Z85.5 (Kişisel üriner yol malign neoplazm öyküsü) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

C80 Malign neoplazm, bölge belirtilmemiş
C97 Bağımsız (primer) birden fazla bölgenin malign neoplazmı

C80 yalnızca, sağlık hizmetleri pratisyeni net bir şekilde bu şekilde bir neoplazm kaydettiğinde 'ana durum' kodlaması için kullanılabilir. C97, sağlık hizmetleri pratisyeni hiçbiri baskın olmayan iki ya da daha çok bağımsız primer malign neoplazmı 'ana durum' olarak kaydettiğinde kullanılmalıdır. Listelenen her bir malign neoplazmı belirlemek için, ek kodlar kullanılabilir.


Örnek 9: Ana durum: Karsinomatoz
Diğer durumlar: '

Malign neoplazm, bölge belirtilmemiş (C80) kodlayın.

Örnek 10: Ana durum: Multipl miyeloma ve prostat primer adenokarsinomu

Bağımsız (primer) birden fazla bölgenin malign neoplazmı (C97) kodlayın. C90.0 (multipl miyeloma) ve C61 (prostat malign neoplazmı) isteğe bağlı ek kodlar olarak kullanılabilir.

III. Bölüm: Kan ve kan yapıcı organların hastalıkları ve immün sistemin bazı bozuklukları

Bu bölüme göre sınıflandırılabilen bazı durumlar, ilaçlardan ya da diğer dış nedenlerden kaynaklanabilir. XX. Bölüm'ün kodları, isteğe bağlı ek kodlar olarak kullanılabilir.

Örnek 11: Ana durum: (Trimethoprim***) Trimetoprim'in neden olduğu folat
eksikliği anemisi
Diğer durumlar: '

İlaca bağlı folat eksikliği anemisini (D52.1) 'ana durum' olarak kodlayın.
Y41.2 (Kan protozoalarına diğer etkili antimalaryaller ve ilaçlar) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

IV. Bölüm: Endokrin, beslenme ve metabolizma hastalıkları

Bu bölüme göre sınıflandırılabilen bazı durumlar, ilaçlardan ya da diğer dış nedenlerden kaynaklanabilir. XX. Bölüm'ün kodları isteğe bağlı ek kodlar olarak kullanılabilir.

E10 - E14 Diabetes mellitus

'Ana durum' kodlamasında bu kategorilerin tümüne uygulanan listeden uygun bir alt kategorinin seçimi, sağlık hizmetleri pratisyeni tarafından kaydedilen 'ana durum'a dayanmalıdır. .7 alt kategorisi yalnızca diabetesin birden çok komplikasyonu hiçbirine öncelik verilmeden 'ana durum' olarak kaydedilmişse, 'ana durum' olarak kullanılabilir. Listelenen her bir komplikasyon için kodlar isteğe bağlı ek kodlar olarak eklenebilir.


Örnek 12: Ana durum: Diabetik glomerülonefroza bağlı renal yetmezlik

Tanımlanmamış diabetes mellitus, renal komplikasyonlarla birlikte
(E14.2' ve N08.3*) kodlayın.

Örnek 13: Ana durum: Nefropati, gangren ve kataraktla birlikte insülin
bağımlı diabetik
Diğer durumlar: '

İnsülin bağımlı diabetes mellitus, birden çok komplikasyonla birlikte
(E10.7) kodlayın. E10.2' ve N08.3* (İnsülin bağımlı diabetes,
nefropatiyle birlikte), E10.5 (İnsülin bağımlı diabetes, periferal dolaşım
komplikasyonlarıyla birlikte) ve E10.3' ve H28.0* (insülin bağımlı diabetes, kataraktla birlikte) her bir komplikasyonu tanımlamak için isteğe bağlı ek kodlar olarak eklenebilir.

E34.0 Karsinoid sendrom

Bakım dönemi ağırlıklı şekilde endokrin sendromunun kendisine yöneltilmedikçe, bir karsinoid tümör kaydedilmişse, bu kod 'ana durum' için tercih edilen kod olarak kullanılmaz. Tümör kodlanırken, E34.0 işlevsel etkinliği tanımlamak için isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

E64.- Malnütrisyon ve diğer beslenme eksikliklerinin sekelleri
E68 Hiperalimentasyon sekelleri

Kalan durumun doğası kaydedilmişse, bu kodlar 'ana durum' için tercih edilen kod olarak kullanılmaz. Kalan durum kodlanırken, E64.- veya E68 isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

V. Bölüm: Zihin ve davranış bozuklukları

Bu bölümdeki kategoriler ve alt kategorilerin tanımlamaları, sağlık hizmetleri pratisyenine tanı etiketlerini oluşturmada yardımcı olmak için sağlanmıştır; kodlayıcılar tarafından kullanılmamalıdır. Kaydedildiği şekliyle durumla tanım arasında bir uyuşmazlık görünse bile, 'ana durum' kodu pratisyen tarafından kaydedilen tanıya göre atanmalıdır. Bazı kategorilerde isteğe bağlı ek kodlar için izin vardır.


VI. Bölüm: Sinir sistemi hastalıkları

Bu bölüme göre sınıflandırılabilen bazı durumlar, ilaçlardan ya da diğer dış nedenlerden kaynaklanabilir. XX. Bölüm'ün kodları isteğe bağlı ek kodlar olarak kullanılabilir.

G09 Merkezi sinir sisteminin enflamatuvar hastalıklarının sekelleri

Kalan durumun doğası kaydedilmişse, bu kod 'ana durum' için tercih edilen kod olarak kullanılmaz. Kalan durum kodlanırken, G09 isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir. G01*, G02*, G05* ve G07* kategorilerinin sekellerinin G09'a atanmaması gerektiğini, ancak bunun yerine B90 - B94 gibi altta yata durumun sekelleri için oluşturulan kategorilere atanacağını unutmayın. Altta yatan durum için hiçbir sekel kategorisi yoksa, altta yatan durumun kendisini kodlayın.

Örnek 14: Ana durum: Tüberküloz menenjite bağlı olarak sağırlık
Uzmanlık: Konuşma ve duyma kliniği

İşitme kaybı, tanımlanmamış (H91.9) kodunu 'ana durum' olarak
kodlayın. B90.0 (Tüberküloz sekelleri, merkezi sinir sistemi) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 15: Ana durum: Eski beyin apsesine bağlı epilepsi
Uzmanlık: Nöroloji

Epilepsi, tanımlanmamış (G40.9) kodunu 'ana durum' olarak kodlayın.
G09 (Merkezi sinir sisteminin enflamatuvar hastalıklarının sekelleri) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 16: Ana durum: Postimmünizasyon ensefalit sonrası hafif mental
retardasyon
Uzmanlık: Psikiyatri

Hafif zeka geriliği (F70.9) kodunu 'ana durum' olarak kodlayın. G09
(Merkezi sinir sisteminin enflamatuvar hastalıklarının sekelleri) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

G81 - G83 Paralitik sendromlar

Bakım dönemi temel olarak paralizin kendisi için değilse, geçerli bir neden kaydedilmişse, bu kodlar 'ana durum' için tercih edilen kodlar olarak kullanılmaz. Neden kodlanırken, G81 - G83 isteğe bağlı ek kodlar olarak kullanılabilir.


Örnek 17: Ana durum: Serebrovasküler olay, hemipleji ile birlikte
Diğer durumlar: '
Uzmanlık: Nöroloji

İnme, hemoraji veya enfarktüs olarak tanımlanmamış (I64) kodunu 'ana
durum' olarak kodlayın. G81.9 (hemipleji, tanımlanmamış) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 18: Ana durum: Üç yıl önce serebral enfarktüs
Diğer durumlar: Sol bacakta paralizi
Hasta fizik terapi alıyor

Alt ekstremite monoplejisi (G83.1) kodunu 'ana durum' olarak kodlayın. I69.3 (Serebral enfarktüsün sekeli) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

VII. Bölüm: Göz ve adnekslerinin hastalıkları

H54.- Körlük ve az görme

Bakım dönemi temel olarak körlüğün kendisi için değilse, neden kaydedilmişse, bu kodlar 'ana durum' için tercih edilen kodlar olarak kullanılmaz. Neden kodlanırken, H54.- isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

VIII. Bölüm: Kulak ve mastoid çıkıntı hastalıkları

Bakım dönemi temel olarak duyma kaybının kendisi için değilse, neden kaydedilmişse, bu kodlar 'ana durum' için tercih edilen kodlar olarak kullanılmaz. Neden kodlanırken, H90.- ya da H91.- isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

IX. Bölüm: Dolaşım sistemi hastalıkları

I15.- Sekonder hipertansiyon

Bakım dönemi temel olarak hipertansiyon için değilse, neden kaydedilmişse, bu kodlar 'ana durum' için tercih edilen kodlar olarak kullanılmaz. Neden kodlanırken, I15.- isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

I69.- Serebrovasküler hastalık sekelleri

Kalan durumun doğası kaydedilmişse, bu kod 'ana durum' için tercih edilen kod olarak kullanılmaz. Kalan durum kodlanırken, I69.- isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.


XV. Bölüm: Gebelik, doğum ve lohusalık

O08.- Düşük ve ektopik ve molar gebelik sonrası komplikasyonlar

Örneğin, önceki bir düşüğün şu andaki komplikasyonu gibi yeni bir bakım döneminin yalnızca bir komplikasyonun tedavisine ayrıldığı durumlar dışında, bu kod 'ana durum' için tercih edilen kod olarak kullanılmaz. İlgili komplikasyonları tanımlamak için, O00 - O02 kategorileriyle birlikte ve komplikasyonun tam ayrıntılarını vermek için, O03 - O07 kategorileriyle birlikte isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

O03 - O07'nin dört - karakter alt kategorilerine atama yapılırken, O08'in alt kategorilerinde sağlanan dahil terimlere başvurulması gerektiğini unutmayın.

Örnek 19: Ana durum: Gebelikten dolayı tüp rüptürü ile şok
Uzmanlık: Jinekoloji

Gebelikten dolayı tüp rüptürü (O00.1) kodunu 'ana durum' olarak kodlayın. O08.3 (Şok, düşük ve ektopik ve molar gebelik sonrası) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 20: Ana durum: Uterus perforasyonuyla tamamlanmamış düşük
Uzmanlık: Jinekoloji

Tamamlanmamış düşük, diğer ve tanımlanmamış komplikasyonlarla (O06.3) kodunu 'ana durum' olarak kodlayın. O08.6 (Pelvik organ ve doku yaralanması, düşük ve ektopik ve molar gebelik sonrası) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 21: Ana durum: Başka bir tesiste iki gün önce gerçekleştirilen
düşüğü takiben dissemine intravasküler
koagülasyon
Uzmanlık: Jinekoloji

Gecikmiş veya aşırı hemoraji, düşük ve ektopik ve molar gebelik sonrası (O08.1) kodlayın. Düşük önceki bir bakım döneminde gerçekleştirildiği için, hiçbir başka kod gerekmez.


O80 - O84 Doğum

'Ana durum'u açıklamak için bu kodların kullanımı, kaydedilen tek bilgi bir doğum ifadesi ya da doğum yöntemi olduğu durumla sınırlandırılmalıdır. O80 - O84 kodları, bu amaçla ayrı bir veri öğesi ya da prosedürle ilgili sınıflandırma kullanılmadığında bir yöntemi veya doğum türünü belirtmek için isteğe bağlı ek kodlar olarak kullanılabilir.

Örnek 22: Ana durum: Hamilelik
Diğer durumlar: '
Prosedür: Aşağı forseps doğum

Hiçbir başka bilgi sağlanmadığı için 'ana durum' olarak aşağı forseps
doğum (O81.0) kodlayın.

Örnek 23: Ana durum: Doğum gerçekleşti
Diğer durumlar: Başarısız doğum denemesi
Prosedür: Sezeryan kesisi

'Ana durum' olarak başarısız doğum denemesi, tanımlanmamış
(O66.4) kodlayın. Sezeryan ile doğum, tanımlanmamış (O82.9) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 24: Ana durum: İkiz doğum gerçekleşti
Diğer durumlar: '
Prosedür: Spontan doğum

'Ana durum' olarak ikiz gebelik (O30.0) kodlayın. O84.0 (Çoğul doğum, hepsi spontan) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 25: Ana durum: Zamanında ölü fetüs doğumu, 2800 g
Diğer durumlar: '
Prosedür: Spontan doğum

Fetal ölüm için hiçbir özel neden belirlenemiyorsa, Anne bakımı, intrauterin ölümde (O36.4) kodlayın.

O98 - O99 Başka yerde sınıflanmış fakat gebelik, doğum ve lohusalıkta görülen maternal hastalıklar

Sınıflandırılan durumlar sağlık hizmetleri pratisyeni tarafından gebelik durumunu komplikasyona soktuğu, gebeliği güçleştirdiği ya da obstetrik bakım nedeni olduğu şeklinde belirtildiğinde, XV. Bölüm'ün dışındaki kategorilere tercihen bu alt kategoriler 'ana durum' olarak kullanılmalıdır.


Diğer bölümlerdeki geçerli kodlar durumun özelleştirilmesine izin verecek şekilde isteğe bağlı ek kodlar olarak kullanılabilir.

Örnek 26: Ana durum: Toksoplazmozis
Diğer durumlar: Gerçekleşmemiş doğum
Uzmanlık: Yüksek riskli antenatal klinik

Ana durum olarak protozoal hastalıklar, gebelik, doğum ve lohusalığı komplike eden (O98.6) kodlayın. B58.9 (Toksoplazmozis, tanımlanmamış) belirli organizmayı tanımlamak için isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

XVIII. Bölüm: Semptomlar, belirtiler ve anormal klinik ve laboratuvar bulguları, başka yerde sınıflanmamış

Semptom, işaret ya da anormal bulgu, açıkça bir bakım dönemi sırasında bakım yapılan ya da araştırılan ana durum olmadıkça ve sağlık hizmetleri pratisyeni tarafından kaydedilen diğer durumlarla ilişkisiz olmadıkça, bu bölümdeki kategoriler 'ana durum' kodları olarak kullanılmamalıdır. Daha çok bilgi için, Kural MB3'e (sayfa 110) ve 1. Cilt'te XVIII. Bölüm'ün girişine bakın.

Bölüm XIX: Yaralanma, zehirlenme ve dış nedenlerin bazı diğer sonuçları

Birden çok yaralanma kaydedildiğinde, bunlardan hiçbiri 'ana durum' olarak seçilmediğinde, aşağıdaki çoklu yaralanmaların ifadeleri için sağlanan kategorilerden birini kodlayın:

' Aynı vücut bölgesinde aynı tip (genellikle S00 - S99 kategorilerinde .7 dördüncü karakteri)
' Aynı vücut bölgesinde farklı tipler (S09, S19, S29 gibi her bloğun son kategorisinde genellikle .7 dördüncü karakteri.) ve
' Farklı vücut bölgelerinde aynı tip (T00 - T05).

Aşağıdaki istisnalara dikkat edin:

' Yalnızca yüzeysel yaralanmalar ve / veya açık yaralarla kaydedilmiş iç yaralanmalar için, iç yaralanmaları 'ana durum' olarak kodlayın;
' Kafaiçi yaralanmayla ilişkili kafatası ve yüz kemikleri kırıklarında, kafaiçi yaralanmayı 'ana durum' olarak kodlayın;
' Yalnızca kafada olan diğer yaralanmalarla kaydedilmiş kafaiçi hemoraji için, kafaiçi hemorajiyi 'ana durum' olarak kodlayın ve

' Yalnızca aynı bölgede açık yaralarla kaydedilmiş kırıklar için, kırığı 'ana durum' olarak kodlayın.

Çoklu yaralanma kategorileri kullanıldığında, listelenen her bir yaralanma için kodlar, isteğe bağlı ek kodlar olarak kullanılabilir. Ana durum koduna ek olarak istisnalar belirtildiği taktirde, ilgili yaralanma isteğe bağlı bir ek kodla ya da bu amaç için sağlanan basamaklardan biriyle tanımlanabilir.

Örnek 27: Ana durum: Mesane ve üretra yaralanması
Diğer durumlar: '

'Ana durum' olarak birden fazla pelvik organ yaralanması (S37.7) kodlayın. S37.2 (Mesane yaralanması) ve S37.3 (Üretra yaralanması) isteğe bağlı bir ek kod olarak kullanılabilir.

Örnek 28: Ana durum: Serebellar hemorajiyle birlikte açık kafaiçi yara
Diğer durumlar: '

'Ana durum' olarak travmatik serebellar hemoraji (S06.8) kodlayın. S01.9 (Baş açık yarası, tanımlanmamış kısım) ya da S06.8 koduna 1 (Açık kafaiçi yarayla birlikte) basamağı eklenerek (S06.8.1) açık kafaiçi yara istenirse belirtilebilir.

T90 - T98 Yaralanma, zehirlenme ve dış nedenlerin diğer sonuçlarının sekelleri

Kalan durumun doğası kaydedilmişse, bu kodlar 'ana durum' için tercih edilen kodlar olarak kullanılmaz. Kalan durum kodlanırken, T90 - T98 isteğe bağlı ek kodlar olarak kullanılabilir.

XX. Bölüm: Mortalite ve morbiditenin dış nedenleri

Bu kodlar, 'ana durum' kodları olarak kullanılmaz. XIX. Bölüm'de sınıflandırılan durumların dış nedenini belirlemek için isteğe bağlı ek kodlar olarak kullanılır ve başka bir bölümde sınıflandırılan, ancak bir dış nedeni olan durumlarla birlikte isteğe bağlı ek kodlar olarak kullanılabilirler.

5. İstatistiksel sunum

5.1 Giriş
5.2 Verilerin kaynağı
5.3 Tabulasyonlarda nedenin ayrıntı düzeyi
5.4 Mortalite için önerilen özel tabulasyon listeleri
5.5 Hastalık için özel tabulasyon listesi
5.6 Uluslar Arası karşılaştırma için istatistiksel tablolarla ilgili tavsiyeler
5.7 Fetal, perinatal, neonatal ve infant mortalitesiyle ilgili standartlar ve raporlama gereklilikleri
5.8 Maternal mortaliteyle ilişkili standartlar ve raporlama gereklilikleri
5.9 Yanlış tanımlanmış nedenlerle sınıflandırılmış ölümlerin oranı
5.10 Morbidite
5.11 Tabulasyon listeleri alt toplamları içerdiğinde gereken önlemler
5.12 Küçük popülasyonun sorunları
5.13 "Boş hücreler" ve düşük frekanslı hücreler

5.1 Giriş

Bu kısım, uluslar arası karşılaştırmalar için istatistiklerle ilgili düzenlemeleri ve ulusal ve ulus altı istatistiksel tablolarda veri sunumu üzerine ana hatları verir.

Verilerin analizinden sorumlu olanlar, (kodlama dahil) işleme protokolü gelişimine yalnızca tanı verileriyle değil, aynı zamanda onlarla çapraz tabule edilecek diğer öğelerle de katılmalıdır.

5.2 Verilerin kaynağı

Ölüm nedeni tıbbi raporu, normalde katılan doktorun sorumluluğundadır. Ölüm nedeni tıbbi raporu, uluslar arası önerilerle uyumlu olmalıdır (4.1.3. kısma bakın). Yönetim prosedürleri, ölüm raporundaki ya da diğer tıbbi kayıtlardaki verilerin gizliliğini garantilemelidir.

Ölümlerin vakaları araştıran yetkililer ya da diğer yasal yetkililer tarafından raporlanması durumunda, raporlayan kişiye sağlanan tıbbi delil, yasal bulguların yanı sıra raporda belirtilmelidir.

5.3 Tabulasyonlarda nedenin ayrıntı düzeyi

UHS'ye göre kodlanan nedenlerin listelenmesinin standart yolları vardır ve listelerin uluslar arası karşılaştırmalara izin verecek şekilde tabulasyonu için resmi öneriler bulunmaktadır (5.6. kısma bakın). Diğer tabulasyonlarda, UHS'nin hiyerarşik yapısı olası gruplandırmalar için önemli ölçüde esnekliğe izin verir.

UHS'deki üç- ve dört- karakter başlıklar, önemli ölçüde ayrıntıya olanak tanır. Özel tanıları ilgilendiren bilgilerin isteğe bağlı olarak alınabilecekleri bir merkezi ofiste korunacak, ancak yayınlanmayabilecek geniş bir veri aralığını kapsayan başvuru tabloları oluşturmak için bazen bunlar kullanılmıştır.

Bu düzeydeki sınıflandırma, aynı zamanda sınırlı bir tanı aralığının ayrıntılı çalışmasıyla ilgilenen uzmanlar tarafından da kullanılır. Bu kişiler için, kodlamanın UHS'nin bazı başlıklarına ek karakterler koyarak ya da sınıflandırma ailesinin uzmanlığa göre adaptasyonlarından biriyle kodlamanın yapılabildiği beşinci veya hatta altıncı karakter düzeyinde daha çok ayrıntı eklenebilir.

Tek başlarınayken UHS'nin dört - karakter alt kategori başlıklarının anlamlı olmasını garantilemek için her çabaya girilmesine karşın, zaman zaman üç - karakter kategorisi başlığıyla birlikte okunması gerekmektedir. Durumun böyle olduğu yerlerde, üç - karakter başlığı (ve onların toplamını) eklemek ya da tek başlarınayken mantıklı olacak şekilde dört - karakter başlıklar için özel olarak uyarlanmış başlıklar kullanılması gereklidir. Büyük olasılıkla halk sağlığındaki tüm durumları belirleyen üç - karakter düzeyinde 2000'in üzerinde özel başlık vardır.

1. Cilt'te (1205 - 1231. sayfalar) üç - karakter listesinin çok ayrıntılı olduğu durumlar için tasarlanmış ve farklı ülkelerde farklı gruplandırmaların kullanılmasıyla önemli hastalıkların ve hastalık gruplarının uluslar arası karşılaştırmasının zora sokulmayacağı şekilde tasarlanmış özel tabulasyon listeleri vardır.

5.4 Mortalite için önerilen özel tabulasyon listeleri

Mortalite için özel tabulasyon listeleri 1. Cilt'te, 1207 - 1220. sayfalarda verilmiştir.

5.4.1 Özet listeler
5.4.2 Seçili listeler
5.4.3 Mortalite listelerini belirlemek için öneklerin kullanımı
5.4.4 Yerel olarak tasarlanmış listeler
5.4.1 Özet listeler

İki özel liste, Liste 1 ve Liste 3, her UHS bölümü için öğeler sağlar ve ayrıca bölümlerin çoğunda seçili listelerin öğeleriyle birlikte karşılık gelen bölümün kapsamını tamamlayan ".kalanı" başlıklı kalan öğeleri belirler. Böylece, UHS üç - karakter kategorilerinin tümünü birçok yayın amacı için yönetilebilir sayıda öğeye dönüştürmüş olur.

5.4.2 Seçili listeler

İki seçili liste, Liste 2 ve Liste 4, hem ulusal, hem de uluslar arası düzeyde popülasyon sağlık durumunun ve mortaliteyle ilişkili sağlık sorunlarının izlenmesi ve incelenmesi için önemli durumlar ve dış nedenler için çoğu UHS bölümündeki öğeleri içerir.

Bölüm toplamları sağlanmaz ve toplamların elde edilmesini sağlayacak şekilde yalnızca birkaç bölüm kalan başlıkları içerir.

5.4.3 Mortalite listelerini belirlemek için öneklerin kullanımı

Öğe numaralarında numerik öneklerin kullanılması, aynı durumun öğelerinin farklı numaralar taşıdığı özel tabulasyon listeleri arasında karışıklık olmasını önler. (Öğe numaraları, ilk konumunda bir harf bulunan UHS dört - karakter kodlarından ayrılabilir.) Ulusal ya da ulus altı amaçlarla uyarlanmış bir liste kullanıldığında, farklı bir belirleyici önek kullanılmalıdır.

5.4.4 Yerel olarak tasarlanmış listeler

Dört özel tabulasyon listesi, birçok ülkeye en önemli hastalıklar ve dış ölüm nedenleri hakkında yeterli bilgi kaynağı sağlar. Ayrıca zamana göre karşılaştırmaları ve sağlık programları uygulandıkça, örneğin, enfeksiyöz hastalıklarla dejeneratif hastalıkların birbirine göre frekanslarındaki değişmelerin gözlemlenmesini kolaylaştırır. Ulus altı alanlarla popülasyon alt grupları arasında karşılaştırmalara izin verirler. Ayrıca, ölüm nedenlerinin anlamlı şekilde uluslar arası karşılaştırmalarını anlamlı kılarlar.

Uluslar Arası karşılaştırmaya gerek duyulmadığında, özel tabulasyon listelerine benzer listeler yerel kullanım için tasarlanabilir. Bu listelerin UHS başlıkları en uygun ve kullanışlı şekilde seçilebilir ve gruplanabilir. Örneğin, morbidite ve mortalite açısından birçok yerel sağlık programının ilerlemesini izlemek için özel listeler gerekecektir.

Özel tabulasyon listelerini ulusal gerekliliklere göre uyarlarken ya da bir tabulasyon listesi yeni ya da özel bir proje için düzenlenirken, hangi gruplar için geniş başlıkları gruplamanın iyi olduğunu ve hangi alt kategorilerin kullanımının gerekli olacağını belirlemek için, yalnızca her üç - karakter kategorisine düşen vaka sayısını sayarak bir test çalıştırması yapmak yardımcı olur.

Bir yerel listenin oluşturulduğu durumda, özet kategorilerin anahtarı çekirdek sınıflandırmanın üç (ya da dört) karakterli kodlarını içermelidir.

5.5 Hastalık için özel tabulasyon listesi

5.5.1 Tanım
5.5.2 Morbidite için özel tabulasyon listesinin ulusal gerekliliklere göre değiştirilmesi
5.5.1 Tanım

Morbidite için tabulasyon listesi 298 ayrıntılı öğe içerir. Morbidite listesi içinde her kategorini yalnızca bir kez dahil edildiği ve hastalık gruplarını toplamlarıyla UHS bölümlerinin ek ardışık öğeler eklenerek elde edilebildiği bir özet listedir.

Morbidite listesi ulusal listeler ve ülkeler arası karşılaştırmalar için bir temel olacak şekilde tasarlanmıştır. Ulusal listeler, çekirdek sınıflandırmanın uygun şekilde daraltılması ya da genişletilmesiyle yapılandırılabilir. Liste yatan hasta bakımı verileri için uygundur ve uygun bir adaptasyonla - XVIII. Bölüm (Semptomlar, belirtiler ve anormal klinik ve laboratuvar bulguları, başka yerde sınıflanmamış) ve XXI. Bölüm (Sağlık servisleriyle temas ve sağlık durumunu etkileyen faktörler) ile ilgili öğelerin genişletilmesi ve bazı öğelerin bir araya getirilmesiyle - ayakta bakım ve araştırmalar gibi diğer kaynaklardan gelen bilgilere uyumlu hale getirilebilir. Bir yerel liste yapılandırıldığında, özet kategorilerin anahtarı çekirdek sınıflandırmanın üç (ya da dört) karakterli kodlarını içermelidir.

Morbidite listesi, ikili sınıflandırma için asterisk kodlarının analize dahil edildiğinde kullanılmak için asterisk kategorilerinin kod numaralarını içerir. Liste haç tabanlı ya da asterisk tabanlı tabulasyonların her ikisinde de kullanılabilir ve bu nedenle her tabloda hangi temelin kullanıldığının belirtilmesi önemlidir.

5.5.2 Morbidite için özel tabulasyon listesinin ulusal gerekliliklere göre değiştirilmesi

UHS üç - karakter başlıklarının frekanslarının incelenmesinden sonra listenin genişletilmesi gerekliliği duyulursa, bir dizi UHS kategorisinin bazı öğeleri çekirdek sınıflandırmaya ya da hatta dört - karakter düzeyine göre alt bölümlere ayrılabilir. Önerilen listenin çok ayrıntılı olduğu düşünülürse ya da daha kısa bir liste gerekirse, ulusal ya da yerel sağlık ilgilerine göre seçimler yapılabilir. Bir ülkenin "epidemiolojik profiline" bağlı olarak, kategoriler listeyi kısaltmak için birleştirilebilir.

5.6 Uluslar Arası karşılaştırma için istatistiksel tablolarla ilgili tavsiyeler

5.6.1 İstatistiksel tablolar
5.6.2 Ölüm nedenlerinin tabulasyonu
5.6.1 İstatistiksel tablolar

Nedene, cinsiyete, yaşa ve coğrafi alana göre çapraz sınıflandırmalarda ayrıntı derecesi hem istatistiklerin amacıyla aralığına, hem de tabulasyonlarının uygulanabilir sırlarına bağlı olacaktır. Uluslar Arası uyumluluğu teşvik etmek için tasarlanmış aşağıdaki örnekler, çeşitli özellikleri ifade etmenin standart yollarını sunar.

Yayınlanan tablolarda farklı bir sınıflandırma kullanıldığında (örneğin, yaş gruplaması), önerilen gruplandırmalardan birine indirgenebilmelidir.

(a) Uluslar Arası Hastalık Sınıflandırması tarafından inceleme uygun olduğu şekilde aşağıdakilerle uyumlu olarak yapılmalıdır:
(i) Dört - karakter alt kategorileri olarak ya da olmadan üç - karakter kategorilerinin ayrıntılı listesi
(ii) Mortalite için özel tabulasyon listelerinden biri;
(iii) Morbidite için özel tabulasyon listesi.
(b) Genel amaçlar için yaş sınıflandırması:
(i) 1 yaşın altında, 4 yaşa kadar tek yaşlar, 5ile 84 yaş arasında 5 yıllık gruplar, 85 yaş ve üzeri;
(ii) 1 yaşın altında, 1 - 4 yaş, 5 - 14 yaş, 15 - 24 yaş, 25 - 34 yaş, 35 - 44 yaş, 45 - 54 yaş, 55 - 64 yaş, 65 - 74 yaş, 75 yaş ve üzeri.
(iii) 1 yaşın altında, 1 - 14 yaş, 15 - 44 yaş, 45 - 64 yaş, 65 yaş ve üzeri.
(c) Alana göre sınıflandırma uygun olduğu şekilde aşağıdakilerle uyumlu olmalıdır:
(i) Her ana sivil bölüm;
(ii) 1 000 000 nüfusa ve üzerine sahip her kasaba ya da şehir, aksi halde en az 100 000 nüfusa sahip en büyük kasaba;
(iii) 100 000 ve üzeri nüfusa sahip kent alanının ulusal bir toplamı;
(iv) 100 000'den az nüfusa sahip kent alanlarının ulusal bir toplamı;
(v) Kırsal alanların ulusal bir toplamı.

Not 1. (c) ile ilgili istatistikler kullanılan kent ve kırsal tanımlarını içermelidir.

Not 2. Ölüm nedeni tıbbi raporunun eksik ya da bazı alanlarla sınırlı olduğu ülkelerde, tıbbi olarak raporlanmayan ölüm rakamları ayrıca yayınlanmalıdır.

5.6.2 Ölüm nedenlerinin tabulasyonu

Tanımlanan bir alan için ölüm nedenlerinin istatistikleri yukarıdaki (a) (i) önerisiyle ya da bu mümkün olmazsa, (a) (ii) önerisiyle uyumlu olmalıdır. Ölümler (b) (i) önerisinde olduğu gibi tercihen cinsiyete ya da yaş grubuna göre sınıflandırılmalıdır.

(c) önerisindeki alanlar için ölüm nedeni istatistikleri (a) (ii) önerisiyle uyumlu olmalı ya da bu mümkün değilse, (a) (iii) önerisiyle uyumlu olmalıdır. Bunlar (b) (ii) önerisinde olduğu gibi, tercihen cinsiyete ve yaş grubuna göre tabule edilmiş olmalıdır.

5.7 Fetal, perinatal, neonatal ve infant mortalitesiyle ilgili standartlar ve raporlama gereklilikleri

Aşağıdaki tanımlamalar, Dünya Sağlık Asamblesi tarafından gerek uluslar arası karşılaştırmaya uygun istatistikler, gerekse türetildikleri verilerin gerekliliklerinin raporlanmasıyla ilgili olarak benimsenmiştir. Sağlık Asamblesi tarafından benimsenen tanımlamalar 1. Cilt'te 1233 - 1238. sayfalarda ve ayrıca kolaylık olması açısından aşağıdaki yeniden verilmiştir.

5.7.1 Tanımlar
5.7.2 Raporlama kriterleri
5.7.3 Uluslar Arası karşılaştırma için istatistikler
5.7.4 Perinatal mortalite nedenlerinin sunumu
5.7.1 Tanımlar

Canlı doğum

Gebelik süresinden bağımsız olarak ayrıldıktan sonra nefes alması ya da kalbinin atması, umbilikal kordonun atması ya da isteğe bağlı kasların kesin hareketi gibi herhangi başka bir yaşam belirtisi göstermesi, umbilikal kordon kesilmiş olsun veya olmasın ya da plasenta bağlı olsun olmasın, annesinden ayrılan bir konsepsiyon ürününün tam olarak kompulsiyonu ya da ekstraksiyonu olan böyle bir doğumun her ürünü, canlı doğum olarak düşünülür.

Fetal ölüm [ölü doğan fetüs]

Fetal ölüm, gebelik süresinden bağımsız olarak bir konsepsiyon ürününün annesinden tam ekspulsiyonundan ya da ekstraksiyonundan önce olan ölümdür; ölüm, böyle bir ayrılmadan sonra fetüsün nefes almaması ya da kalbinin atması, umbilikal kordonun atması veya isteğe bağlı kasların kesin hareketi gibi herhangi başka bir yaşam belirtisi göstermemesi gerçeğiyle belirtilir.

Doğum ağırlığı

Doğumdan sonra fetüsün ya da yeni doğanın ilk ağırlığı.

Canlı doğumlar için, doğum ağırlığı tercihen önemli bir postnatal ağırlık kaybı oluşmadan öne yaşamın ilk saatinde ölçülmelidir. İstatistiksel tabulasyonlar doğum ağırlığı için 500 g gruplamalar içerirken, ağırlıklar bu gruplamalarla kaydedilmemelidir. Gerçek ağırlık, ölçüldüğü kesinlik derecesine göre kaydedilmelidir.

"Düşük", "çok düşük" ve "aşırı düşük" doğum ağırlıkları tanımları, karşılıklı özel kategoriler oluşturmaz.

Ayarlanan sınırların altındakiler hepsini kapsar ve bu nedenle üst üste binerler (yani "düşük", "çok düşük"ü ve "aşırı düşük"ü içerirken, "çok düşük", "aşırı düşük"ü içerir).

Düşük doğum ağırlığı

2500 g'den az (2499 g'ye kadar ve onu içerecek şekilde).

Çok düşük doğum ağırlığı

1500g'den az (1499 g'ye kadar ve onu içerecek şekilde).

Aşırı düşük doğum ağırlığı

1000 g'den az (999 g'ye kadar ve onu içerecek şekilde).

Gebelik süresi

Gebelik süresi, son normal menstrual dönemin ilk gününden itibaren ölçülür. Gebelik süresi, tamamlanan günler ya da tamamlanan haftalar olarak ifade edilir (örneğin, son normal menstrual dönemin başlangıcından itibaren 280. ile 286. tamamlanan günlerde olan olaylar, gebeliğin 40. haftasında olmuş olarak düşünülür).

Gebelik süresi hesaplamaları menstrual tarihlere dayandığında, sık sık karışıklık yaratır. Hamilelik süresinin son normal menstrual dönemin ilk gününden doğum tarihine kadar hesaplanabilmesi için, ilk günün birinci gün değil, 0. gün olduğu unutulmamalıdır; böylece 0 - 6 arasındaki günler "tamamlanan sıfırıncı haftaya" karşılık gelir; 7 - 13 arasındaki günler "tamamlanan birinci haftaya" ve asıl gebeliğin 40. haftası, "tamamlanan 39. hafta" ile eşanlamlıdır. Son normal menstrual dönemin tarihinin olmadığı durumda, gebelik süresi en iyi klinik tahmine dayandırılır. Yanlış anlaşılmadan kaçınmak için, tabulasyonlar hem haftaları, hem de günleri belirtmelidir.

Pre - term

Gebeliğin 37 tamamlanan haftasından daha azı (259 günden az).

Term

Gebeliğin 37. tamamlanan haftasından 42. tamamlanan haftasına kadar (259. ile 293. günler arası).

Post - term

Gebeliğin 42 tamamlanan hafta ya da daha fazlası (294 gün ya da daha çoğu).

Perinatal dönem

Perinatal dönem gebeliğin 22. tamamlanan haftasında (154. günde) başlar (doğum ağırlığının normal olarak 500 g olduğu zaman) ve doğumdan sonraki yedinci tamamlanan günde sona erer.

Neonatal dönem

Neonatal dönem doğumla başlar ve doğumdan sonraki 28. tamamlanan günde sona erer. Neonatal ölümler (canlı doğumlarda yaşamın ilk 28 tamamlanan günündeki ölümler), yaşamın ilk yedi gününde oluşan erken neonatal ölümler ve yedi günden sonra, ancak 28 günden önce oluşan geç neonatal ölümler olarak bölünebilir.

Yaşamın ilk günündeki (sıfırıncı gün) ölümler, tamamlanan dakikalar veya saatler olarak kaydedilmelidir. İkinci (1. gün) üçüncü (2. gün) ve 27.'ye kadar olan tamamlanan günler için ölüm süresi gün olarak kaydedilmelidir.

5.7.2 Raporlama kriterleri

Fetal ölümlerin ve canlı doğumların kayıtları için yasal gereklilikler, ülkeden ülkeye, hatta ülke içinde değişiklik gösterir. Mümkün olduğunda, ister canlı, ister ölü olsun, doğumda en az 500 g ağırlığında olan fetüsler ve infantlar istatistiklere dahil edilmelidir. Doğum ağırlığı hakkında bilgi bulunmadığında, gebelik süresi (22 tamamlanan hafta) ya da vücut uzunluğu (topuktan tepeye 25 cm) için karşılık gelen kriterler kullanılmalıdır. Perinatal dönemde bir olayın meydana gelip gelmediği konusunda karar verme ölçütleri şu sırayla uygulanmalıdır: (1) doğum ağırlığı, (2) gebelik dönemi, (3) topuktan tepeye uzunluk. 500 g ile 1000 g arasında ağırlığa sahip olan fetüslerin ve infantların ulusal istatistiklere dahil edilmesi temel değeri ve 1000 g ve üzeri ağırlıkların rapor kapsamını geliştirdiği için önerilir.

5.7.3 Uluslar Arası karşılaştırma için istatistikler

Uluslar Arası karşılaştırmalar için istatistiklerde aşırı düşük doğum ağırlığı grubunun dahil edilmesi, karşılaştırmaların geçerliliğini bozar ve önerilmez. Ülkeler kayıt ve raporlama prosedürlerini istatistiklere dahil edilme kriterleri ve olaylarının kolay anlaşılabileceği şekilde düzenlemelidir. Daha az olgunlaşmış olan ve bu ölçütlere karşılık gelmeyen fetüsler ve infantlar (örneğin, 1000 g'den daha az ağırlığa sahip), aksi için yasal ya da diğer geçerli nedenler olmadıkça (ki bu durumda dahil edilmeleri açıkça belirtilmelidir) perinatal istatistiklerden hariç tutulmalıdır. Doğum ağırlığı, gebelik süresi ve topuktan tepeye uzunluğun bilinmediği yerlerde, olay perinatal dönem mortalite istatistiklerinden hariç tutulmak yerine dahil edilmelidir. Ülkeler ayrıca tüm oranların pay ve paydalarının her ikisinin de 1000 g ya da daha üzerinde (ağırlığa özel oranlar) ağırlığa sahip fetüsler ve infantlarla sınırlandıran istatistikler sunmalıdır; doğum ağırlığı hakkında bilgi bulunmadığında, karşılık gelen gebelik dönemi (28 tamamlanmış hafta) ya da beden uzunluğu (topuktan tepeye 35 cm) kullanılmalıdır.


Fetal, perinatal, neonatal ve infant mortalite istatistiklerini raporlarken, malformasyonlara bağlı ölümlerin sayısı mümkün olduğunca canlı doğumlarla fetal ölümler için ve 500 - 999 g ve 1000 g ya da üstü doğum ağırlıklarıyla ilişkili olarak belirlenmelidir. Malformasyonlara bağlı neonatal ölümler, erken ve geç neonatal ölümler olarak ayrılmalıdır. Bu bilgi, perinatal ve neonatal mortalite istatistiklerinin, malformasyonlardan kaynaklanan ölümlerle birlikte ya da onlar olmadan raporlanmasını sağlar.

Oranlar ve toplama göre oranlar

Yayınlanan oranlar ve toplama göre oranlar, her zaman paydayı, yani canlı doğumları ya da toplam doğumları (canlı doğumlar artı ölü doğumlar) belirler. Ülkeler aşağıda listelenen oranları ve toplama göre oranları ya da veri toplama sistemlerinin izin verdiği kadar çoğunu sağlamaya teşvik edilir.

Fetal ölüm oranı

Fetal ölümler
Canlı doğumlar

Fetal ölüm toplama göre oranı

Fetal ölümler
Toplam doğumlar

Fetal ölüm toplama göre oranı, ağırlığa özel

1000 g ve üzeri ağırlıktaki fetal ölümler
1000 g ve üzeri ağırlıktaki toplam doğumlar

Erken neonatal mortalite toplama göre oranı

Erken neonatal ölümler
Canlı doğumlar

Erken neonatal mortalite toplama göre oranı, ağırlığa özel

Doğumda 1000 g ve üzeri ağırlıktaki infantların erken neonatal ölümleri
1000 g ve üzeri ağırlıktaki canlı doğumlar

Perinatal mortalite oranı

Fetal ölümler ve erken neonatal ölümler
Canlı doğumlar


Perinatal mortalite toplama göre oranı

Fetal ölümler ve erken neonatal ölümler
Toplam doğumlar

Perinatal mortalite, toplama göre oranı en az 500 g ağırlığındaki (ya da doğum ağırlığı bilinmediğinde gebeliğin 22. tamamlanmış haftasından sonra veya topuktan tepeye uzunluğu 25 cm ya da daha üzeri olanlar) fetüslerin ölüm sayısıyla erken neonatal ölüm sayısının toplamının her 1000 toplam doğuma göre oranıdır. Her bileşende farklı paydalar olduğu için, bu her zaman fetal ölüm toplama göre oranıyla erken neonatal mortalite toplama göre oranının toplamına eşit olmaz.

Perinatal mortalite toplama göre oranı, ağırlığa özel

1000 g ve üzeri ağırlıktaki fetal ölümler, artı
Doğumda 1000 g ve üzeri ağırlıktaki infantların erken neonatal ölümleri
1000 g ve üzeri ağırlıktaki toplam doğumlar

Neonatal mortalite toplama göre oranı

Neonatal ölümler
Canlı doğumlar

Neonatal mortalite toplama göre oranı, ağırlığa özel

Doğumda 1000 g ve üzeri ağırlıktaki infantların neonatal ölümleri
1000 g ve üzeri ağırlıktaki canlı doğumlar

İnfant mortalite toplama göre oranı

Bir yaşın altındaki ölümler
Canlı doğumlar

İnfant mortalite toplama göre oranı, ağırlığa özel

Doğumda 1000 g ve üzeri ağırlıktaki canlı doğumlar arasındaki infant ölümleri
1000 g ve üzeri ağırlıktaki canlı doğumlar

5.7.4 Perinatal mortalite nedenlerinin sunumu

Bu amaçla önerilen raporun (4.3.1. kısma bakın) formundan alınan perinatal mortalite istatistikleri için, raporlanan tüm durumların tam ölçekli çoklu neden analizi en iyi faydayı sağlayacaktır. Bu analiz uygulanamadığı zaman, fetüs ya da infanttaki ana hastalık veya durum (kısım (a)) ve fetüs ya da infantı etkileyen ana maternal durumun (kısım (c)), bu iki durum grubunun çapraz tabulasyonuyla birlikte analizi minimum olarak ele alınacaktır. Yalnızca tek durumun seçilmesi gerektiğinde (örneğin, erken neonatal ölümler tüm yaşlardaki ölümlerin tek nedenli tablolarında birleştirildiğinde), fetüs ya da infanttaki ana hastalık ya da durum (kısım (a)) seçilecektir.

İnfant mortalitesinin özel istatistikleri için yaş sınıflandırması

(i) Yaşamın ilk haftasında tek günler olarak (24 saatin altında, 1, 2, 3, 4, 5, 6 gün), 7 - 13 gün, 14 - 20 gün, 21 - 27 gün, 28 günden 2 aya kadar, ancak 2. ay hariç, 2 aydan 1 yıla kadar tek aylar olarak (2, 3, 4.11 ay).
(ii) 24 saatin altında, 1 - 6 gün, 7 - 27 gün, 28 günden 3 aya kadar, ancak 3 ay hariç, 3 - 5 aylar, 6 aydan sonrası, ancak 1 yılın altında.
(iii) 7 günün altında, 7 - 27 gün, 28 günden sonrası, ancak 1 yılın altında.

Erken neonatal ölümler için yaş sınıflandırması

(i) Bir saatin altında, 1 - 11 saat, 12 - 23 saat, 24 - 47 saat, 48 - 71 saat, 72 -167 saat;
(ii) 1 saatin altında, 1 - 23 saat, 24 - 167 saat.

Perinatal mortalite istatistikleri için doğum ağırlığı sınıflandırması

1000 - 1499 g gibi 500 g ağırlık aralıklarıyla

Perinatal mortalite istatistikleri için gebelik süresi sınıflandırması

28 haftadan az (196 günden az), 28 - 31 hafta (196 - 223 gün), 32 - 36 hafta (224 - 258 gün), 37 - 41 hafta (259 - 293 gün), 42 hafta ve üzeri (294 gün ve üzeri).

5.8 Maternal mortaliteyle ilişkili standartlar ve raporlama gereklilikleri

5.8.1 Tanımlar
5.8.2 Uluslar Arası raporlama
5.8.3 Yayınlanmış maternal mortalite toplama göre oranları
5.8.4 Maternal mortalitenin paydaları
5.8.1 Tanımlar

Maternal ölüm

Bir maternal ölüm, gebeliğin süresine ve bölgesine bakılmaksızın bir kadının gebeyken ya da gebeliğin sonlanmasından sonraki 42 gün içinde, gebelikle ya da gebelik yönetimiyle ilişkili veya bundan dolayı ağırlaşan herhangi bir nedenle, ancak kazayla ya da tesadüfi nedenlerle olmadan ölmesidir.

Geç maternal ölüm

Bir geç maternal ölüm, bir kadının gebeliğinin sonlanmasından 42 gün sonra, ancak 1 yıldan az sürede doğrudan ya da dolaylı obstetrik nedenlerle ölmesidir.


Gebelikle ilişkili ölüm

Gebelikle ilişkili ölüm, bir kadının gebeyken ya da gebeliğin sonlanmasından sonraki 42 gün içinde ölüm nedenine bakılmaksızın ölmesidir.

Maternal ölümler iki gruba ayrılmalıdır:

Doğrudan obstetrik ölümler: gebelik durumu (gebelik, doğum ve lohusalık) obstetrik komplikasyonları, müdahaleler, ihmaller, yanlış bakım ya da yukarıdakilerden herhangi biriyle sonuçlanan olaylar zincirinden dolayı meydana gelenlerdir.

Dolaylı obstetrik ölümler: daha önce var olan bir hastalıktan ya da gebelik sırasında gelişen bir hastalıktan ve doğrudan obstetrik nedenlere bağlı olmayan, ancak gebeliğin fizyolojik etkileriyle ağırlaşan bir hastalık sonucunda olanlardır.

Maternal mortalite verilerinin kalitesini artırmak ve gebelik sırasında veya onunla ilişkili ölümler hakkındaki verilerin toplanmasına alternatif yöntemler sağlamanın yanı sıra, gebeliğin sonlanmasını takip eden 42 günden sonraki obstetrik nedenli ölümlerin kaydedilmesini teşvik etmek için, Kırk Üçüncü Dünya Sağlık Asamblesi 1990'da ülkelerin halihazırdaki gebelik ve ölümden 1 yıl önceki gebeliği ilgilendiren soruların ölüm raporlarına dahil edilmesini göz önünde bulundurması önerisini benimsedi.

5.8.2 Uluslar Arası raporlama

Maternal mortalitenin uluslar arası raporlaması için, daha sonraki ölümlerin kaydedilmesinin ulusal analitik amaçlar açısından kullanışlı olmasına karşın, yalnızca 42 günlük başvuru döneminin sonundan önce meydana gelen maternal ölümlerin çeşitli oranlarla toplama göre oranların hesaplamalarına dahil edilmesi gerekir.

5.8.3 Yayınlanmış maternal mortalite toplama göre oranları

Yayınlanmış maternal mortalite toplama göre oranları, her zaman aşağıdaki gibi verilebilecek olan paydayı (kayıtlı maternal ölümlerin sayısı) belirlemelidir:

. Kayıtlı doğrudan obstetrik ölümlerin sayısı ya da
. Kayıtlı obstetrik ölümlerin sayısı (doğrudan artı dolaylı).

HIV hastalığından (B20 - B24) ve obstetrik tetanozdan (A34) kaynaklanan maternal ölümlerin I. Bölüm'e göre kodlanması gerektiği unutulmamalıdır. Maternal mortalite toplama göre oranındaki buna benzer vakaların dahil edilmesinde dikkatli olunmalıdır.

5.8.4 Maternal mortalitenin paydaları

Maternal mortaliteyi hesaplamada kullanılan payda, canlı doğumların sayısı ya da toplam doğumların (canlı doğumlar artı fetal ölümler) sayısı olarak belirlenmelidir. Paydaların bulunduğu yerlerde, her biri için bir hesaplama yayınlanmalıdır.

Oranlar ve toplama göre oranlar

Sonuçlar payın paydaya oranının k ile çarpımı şeklinde ifade edilmelidir (burada k, ülkede tercih edildiği gibi ya da belirlendiği gibi 1000, 10 000, 100 000 olabilir). Maternal mortalite oranları ve toplama göre oranları, aşağıdaki gibi ifade edilebilir:

Maternal mortalite toplama göre oranı1

Maternal ölümler (doğrudan ve dolaylı)
Canlı doğumlar

Doğrudan obstetrik mortalite oranı

Yalnızca doğrudan obstetrik ölümler
Canlı doğumlar

Gebelikle ilişkili mortalite oranı

Gebelikle ilişkili ölümler
Canlı doğumlar

5.9 Yanlış tanımlanmış nedenlerle sınıflandırılmış ölümlerin oranı

XVIII. Bölüm'e (Semptomlar, belirtiler ve anormal klinik ve laboratuvar bulguları, başka yerde sınıflanmamış) göre yüksek oranda ölüm nedenlerinin tahsis edilmesi, diğer bölümlere atanan daha kesin nedenlere tahsis edilen tabulasyon verilerinin kalitesinin denetlenmesi ya da kontrol edilmesi gerektiğini bildirir.

5.10 Morbidite

Morbidite hakkındaki bilgilerin çok çeşitli olası kaynakları vardır. Ulusal ve bölgesel tabanda analiz için en uygun veriler, hastalıkların ya da en azından tıbbi veya hastane bakımı altında gelen hastalıkların tekrar oranında bazı hesaplamaların yapılmasını sağlayanlardır.

1 "Toplama göre oran" teriminin kullanılması bu bağlamda tam olmasa bile süreklilik açısından korunmuştur.
Sağlık hizmetleri dönemlerinde, veriler için temel olarak uygun olan yerlerde morbidite nedenlerinin kaydı hakkındaki ve tek bir durumun seçimi hakkındaki ana hatlar ve tanımlamaların uygulanması, resmi olarak kabul edilmiştir. Diğer veri türleri, yerel kuralların geliştirilmesini gerektirir.

Morbidite istatistiklerinin sorunları, "morbidite" tanımıyla başlar. Morbidite istatistiklerinin geliştirilmesi için birçok olanak vardır. Şu anda morbidite verilerinin uluslar arası karşılaştırması, yalnızca çok kısıtlı bir biçimde ve net olarak tanımlanan amaçlar için mümkündür. Morbidite hakkındaki ulusal ya da bölgesel bilgilerin kaynağıyla ilgili olarak ve veri kalitesi, tanı güvenilirliği ve demografik ve sosyoekonomik karakteristiklerin arka plan bilgisiyle yorumlanmalıdır.

5.11 Tabulasyon listeleri alt toplamları içerdiğinde gereken önlemler

Veriyi işleyenler açısından tabulasyon listelerindeki öğelerin bazılarının aslında alt toplamlar olduğu her zaman açık değildir; örneğin, blok başlıkları ve UHS - 10'un dört - karakter listelerinde üç - karakter kategorilerinin başlıklarının yanı sıra, mortalite tabulasyon listelerinin özet sürümlerindeki bölüm başlıkları öğeleri gibi. Toplamlar hesaplanırken, bu girdiler yok sayılmalıdır, aksi halde vakalar birden çok kez sayılır.

 5.12 Küçük popülasyonun sorunları

Bir popülasyonun sağlık durumu mortalite ve morbidite verileri açısından değerlendirilirken, popülasyon boyutu, ele alınması gereken faktörlerden biridir. Küçük popülasyona sahip ülkelerde, kısa listelerin birçok kategorisindeki olayların yıllık sayısı çok küçük olacaktır ve yıldan yıla rasgele dalgalanacaktır. Bu, özellikle farklı yaş grupları ve cinsiyetler için geçerlidir. Aşağıdaki önlemlerden biri ya da daha çoğu alınarak, bu sorunlar giderilebilir:

. UHS başlıklarında bölümler gibi geniş gruplamaların kullanımı ya da sunumu;
. Daha uzun bir dönemdeki verilerin toplanması; örneğin, halihazırdaki yılın verileriyle birlikte önceki iki yılın verilerini almak ve bir "hareket ortalaması" rakamı oluşturmak;
. Sayfa 128 ve 134'te önerilen yaş gruplamalarının en genişini kullanmak.

Küçük ulusal popülasyonlara uygulananlar, aynı zamanda genel olarak daha büyük popülasyonların ulus altı kısımları için de geçerlidir.

Popülasyon alt gruplarındaki sağlık sorunlarının araştırılmasında, her alt grubun boyutunun kullanılan analiz tipine yaptığı etki göz önünde bulundurulmalıdır. Bu gereklilik, genellikle örneklem araştırmalarıyla uğraşırken fark edilir, ancak sık inceleme, ulusal popülasyondaki özel grupların sağlık sorunlarını kapsadığında göz ardı edilir.

5.13 "Boş hücreler" ve düşük frekanslı hücreler

Hangi neden listesi kullanılırsa kullanılsın, bir istatistiksel tablonun bazı hücrelerinde hiçbir vakanın meydana gelmediği görülebilir. Bir tabloda çok sayıda boş satır varsa, bu satırların yayınlanan bir tabloda ya da bir bilgisayar çıktısında dışarıda bırakılması düşünülmeye değerdir. Bir ülkede yalnızca bir hastalığın nadir vakaları meydana geldiğinde, hiçbir vaka olmadığını belirtmek için ya da ara sıra gözüken vakalar olduğunda, vakanın hangi hücrede görüneceğini belirtmek için, satır düzenli olarak yayınlanan bir tablodan çıkarılabilir ve bir dipnot eklenebilir.

Özellikle meydana gelmeyeceği beklenen hastalıklarla ilişkili olanlar gibi çok düşük frekanslara sahip hücrelerde, vakaların var olduğunu ve bir kodlama ya da işleme hatasından kaynaklanmadığını belirtmek önemlidir. Bu, verilerin genel kalite kontrolünün bir parçası olarak yürütülmelidir.

6. UHS'nin gelişim tarihi

6.1 İlk zamanlar
6.2 Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'nin benimsenmesi
6.3 Beşinci On Yıllık Revizyon Konferansı
6.4 Hastalık istatistikleri için hastalıkların önceki sınıflandırması
6.5 Birleşik Ölüm Nedenleri Birleşik Devletler Komitesi
6.6 Uluslar Arası Listelerin Altıncı Revizyonu
6.7 Yedinci ve Sekizinci Revizyonlar
6.8 Dokuzuncu Revizyon
6.9 Onuncu Revizyon için hazırlıklar

6.1 İlk zamanlar

Tanınmış Avustralyalı istatistikçi Sir George Knibbs, hastalıkları sistematik olarak sınıflandırma konusunda ilk girişimi yapması için François Bossier de Lacroix (1706 -1777), daha iyi bilinen adıyla Sauvages'e güvenmiştir (10). Sauvages'in kapsamlı bilimsel incelemesi Nosologia methodica adıyla yayınlanmıştır. Sauvages'in çağdaşı, bilimsel incelemelerinden birinin başlığı Genera morborum olan büyük metodolojist Linnaeus'tur (1707 - 1778). 19. yüzyılın başlangıcında, en genel kullanımıyla hastalıkların sınıflandırılması, 1785 yılında Synopsis nosologiae methodicae adıyla yayınlanan Edinburgh'dan William Cullen'in (1710 - 1790) çalışmasıdır.

Ancak tüm pratik hedefleri açısından hastalıkların istatistiksel çalışması, London Bills of Mortality üzerinde John Graunt'un çalışmasıyla, bir yüzyıl önce başlamıştır. Bu öncü tarafından tasavvur edilen sınıflandırma türü, ölüm yaşı hakkında hiçbir kayıt olmadığı halde, onun yaptığı altı yaşına gelmeden önce ölen canlı doğan çocukların oranını tahmin etme girişimiyle örneklenmiştir. Pamukçuk, konvulziyonlar, raşitizm, dişler ve kurtlar, abortifler, krizomlar, infantlar, (livergrown***lar) ve üzerine yatılarak öldürülmüşler olarak sınıflanan tüm ölümleri almış ve bunlara çiçek hastalığı, (swinepox***), kızamık ve konvulziyonlar olmaksızın kurtlar olarak sınıflanan ölümlerin yarısını eklemiştir. Bu sınıflandırmanın kabalığına rağmen yaptığı %36 oranında altı yaşından önce ölüm tahmininin, daha sonraki deneyimlerin ışığında iyi bir tahmin olduğu anlaşılmıştır. Geçen üç yüzyılın hastalık sınıflandırmalarının bilimsel kesinliğine katkıda bulunmuş olmasına karşın, sınıflandırmanın güçlükleri nedeniyle hala bazıları hastalık istatistiklerini, hatta ölüm nedenlerini derlemenin boş çabalar olduğuna dair kuşkular taşımaktadır. Bu kişiler için Major Greenwood'dan bir alıntı yapılabilir: "Nozolojik olarak tam olana kadar tıbbi istatistikleri bekleyecek titiz bir bilimci, nehrin akmasını bekleyen (Horace***')nin rustiğinden daha akıllı değildir" (11).

Koruyucu tıbbın gelişimi açısından iyi olacak şekilde İngiltere ve Galler Genel Nüfus Dairesi 1837'deki başlangıcında, ilk tıbbi istatistikçisi olan ve o sırada geçerli olan hastalıkların eksik sınıflandırmasının mümkün olan en iyi kullanımını yapmakla kalmayıp, aynı zamanda kullanımlarında daha iyi sınıflandırmaları ve uluslar arası benzerlik için çalışmış olan William Farr'ı (1807 - 1883) bulmuştur.

1 6.1 - 6.3 arasındaki kısımlarda sunulan materyallerin çoğu, sınıflandırmanın erken tarihinin mükemmel bir tanımlamasını veren UHS'nin Yedinci Revizyonu'nun Giriş'inden alınmıştır.


Farr, Cullen'in sınıflandırmasının kendi zamanındaki kamu hizmetlerinde kullanımını gerçekleştirmiştir. Tıp biliminin ilerlemelerini içerecek şekilde revize edilmediği gibi, onun tarafından da istatistiksel amaçlar için yeterli olduğuna inanılmamıştır. Bu nedenle, Genel Nüfus'un ilk Yıllık Raporu'nda (12) hastalıkların istatistiksel bir sınıflandırmasını yönetecek ilkeleri tartışmış ve aşağıdaki gibi benzer bir sınıflandırmanın benimsenmesi konusunda ısrar etmiştir:

Kusurlu olsa bile benzer bir istatistiksel terminolojinin faydaları o kadar belirgindir ki, Bills of Mortality'de uygulanmalarına dikkat edilmemesi şaşırtıcıdır. Birçok örnekte her hastalık üç ya da dört terimle belirtilmiş ve her terim birçok hastalığa uygulanmıştır: belirsiz, uygun olmayan adlar kullanılmış ya da primer hastalıklar yerine komplikasyonlar kaydedilmiştir. Bu departman için terminoloji, fiziksel bilimler için ağırlıklar ve ölçüler kadar önemlidir ve geciktirilmeden oturtulmalıdır.

Genel Nüfus İdaresi'nin Yıllık Raporları'nda yayınlanan Genel Nüfus İdaresi'ne "Mektuplar"ında Farr, hem terminolojiyi, hem de istatistiksel sınıflandırmayı sürekli çalışmış ve ele almıştır. 1853'te Brüksel'de yapılan Uluslar Arası İstatistik Kongresi'nde ölüm nedenlerinin benzer şekilde sınıflandırılmasının kullanışlılığı o kadar güçlü şekilde fark edilmiştir ki, Kongre William Farr ve Cenovalı Marc d'Espine'den ölüm nedenlerinin uluslar arası uygulanabilir, benzer bir sınıflandırmasını hazırlamalarını istemiştir. 1855'te Paris'te olan bir sonraki Kongre'de Farr ve d'Espine çok farklı ilkelere dayanan iki ayrı liste vermiştir. Farr'ın sınıflandırması beş grup altında düzenlenmiştir: epidemik hastalıklar, yapısal (genel) hastalıklar, anatomik bölgeye göre düzenlenen yerel hastalıklar, gelişimsel hastalıklar ve şiddetin doğrudan sonucu olan hastalıklar. d'Espine, hastalıkları doğalarına göre (gut, herpetik, hematik gibi) sınıflandırmıştır. Kongre 139 başlığı içeren uzlaşmacı bir listeyi benimsemiştir. 1864'te bu sınıflandırma Farr'ın modeli temel alınarak Paris'te revize edilmiş ve daha sonra 1874'te, 1880'de ve 1886'da yeniden revize edilmiştir. Bu sınıflandırmanın hiçbir zaman evrensel olarak kabul edilmiş olmamasına karşın, hastalıkların anatomik bölgelere göre sınıflandırma ilkesini içerecek şekilde Farr tarafından önerilen genel düzenleme, Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'nin temeli olarak hayatta kalmıştır.

6.2 Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'nin benimsenmesi

Uluslar Arası İstatistik Kongresi'nin yerini alan Uluslar Arası İstatistik Enstitüsü 1891'de Viyana'daki toplantısında başkanlığını Paris Şehri İstatistik Hizmetleri Başkanı Jacques Bertillon'un (1851 - 1922) yaptığı bir komiteyi ölüm nedenlerinin bir sınıflandırmasını hazırlamakla görevlendirmiştir.

Bertillon'un, Farr ve d'Espine'den 1853'te ilk Uluslar Arası İstatistik Kongresi'nde benzer bir sınıflandırma hazırlamalarını isteyerek, çözümü ortaya atan, ünlü bir botanikçi ve istatistikçi olan Achille Guillard'ın torunu olması ilgiye değerdir. Bu komitenin raporu Bertillon tarafından 1893'te Chicago'da yapılan Uluslar Arası İstatistik Enstitüsü toplantısında sunulmuş ve benimsenmiştir. Bertillon'un komitesi tarafından hazırlanan sınıflandırma, 1885'teki revizyonundan bu yana İngiliz, Alman ve İsviçre sınıflandırmalarının bir sentezini temsil eden Paris Şehri tarafından kullanılan ölüm nedenleri sınıflandırmasına dayanmaktadır. Sınıflandırma Farr tarafından benimsenen genel hastalıklarla, belirli bir organ ya da anatomik bölgede yerleşen hastalıkları birbirinden ayırma ilkesine dayanmaktadır. İsviçre İstatistikler Federal Bürosu'nun yöneticisi olan L. Guillaume'nin önerisiyle yapılan Viyana Kongresi'ndeki talimatlarla uyumlu olarak Bertillon üç sınıflandırma dahil etmiştir: ilk önce 44 başlıktan oluşan bir kısaltılmış sınıflandırma; ikinci olarak 99 başlıktan oluşan bir sınıflandırma ve üçüncü olarak, 161 başlıklı bir sınıflandırma.

İlk başta bilindiği şekliyle Bertillon Ölüm Nedenleri Sınıflandırması, genel olarak onaylanmış ve birçok şehrin yanı sıra birkaç ülke tarafından benimsenmiştir. Sınıflandırma Kuzey Amerika'da ilk kez San Luis de Potosí, Meksiko'nun istatistiklerinde Jesús E. Monjarás tarafından kullanılmıştır (13). 1898'de Amerikan Halk Sağlığı Birliği'nin Ottawa, Kanada'daki toplantısında Kanada, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri'nin nüfus idarecileri tarafından Bertillon Sınıflandırması'nın benimsenmesi önerilmiştir. Birlik sınıflandırmanın her on yılda bir revize edilmesini önermiştir.

Uluslar Arası İstatistik Enstitüsü'nün 1899'da Christiania'daki toplantısında Bertillon 10 yıllık revizyonlar hakkında Amerikan Halk Sağlığı Birliği'nin önerilerini de içerecek şekilde sınıflandırmanın ilerleyişi hakkında bir rapor sunmuştur. Uluslar Arası İstatistik Enstitüsü daha sonra aşağıdaki çözümü benimsemiştir (14):

Uluslar Arası İstatistik Enstitüsü farklı ülkelerde karşılaştırılabilir terminolojilerin kullanılmasının gerekliliği konusunda ikna olmuştur:

1893'te sunulan ölüm nedeni terminolojisi sisteminin Kuzey Amerika'daki tüm istatistik daireleri, Güney Amerika'daki bazıları ve Avrupa'daki bazıları tarafından benimsenmesini hoşnutlukla öğrenmiştir;

Bu terminoloji sisteminin Avrupa'daki tüm istatistik enstitüleri tarafından prensipte ve revizyon olmadan benimsenmesi konusunda şiddetle ısrar etmektedir;

Ottawa oturumunda (1898) Amerikan Halk Sağlığı Birliği tarafından önerilen sistemin 10 yıllık revizyonunu en azından genel hatlarıyla onaylamaktadır;


Henüz kabul etmemiş istatistik dairelerinin gecikmeden bunu kabul etmesini ve ölüm nedeni terminolojisinin karşılaştırılabilirliğine katkıda bulunmasını vurgulamaktadır.

Bu nedenle, Fransız Hükümeti 1900 yılının Ağustos ayında Paris'te Bertillon ya da Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'nin Revizyonu için ilk Uluslar Arası Konferans'ı toplantıya çağırdı. 26 ülkeden delegeler bu Konferans'a katıldı. 21 Ağustos 1900 tarihinde 179 grubu ve 35 özet sınıflandırma grubunu içeren ölüm nedenlerinin ayrıntılı bir sınıflandırması benimsendi. On yıllık revizyonların gerekliliği anlaşıldı ve Fransız Hükümeti bir sonraki toplantının 1910'da yapılmasını istedi. Aslında bir sonraki toplantı 1909'da yapıldı ve Fransız Hükümeti daha sonraki toplantıları 1920, 1929 ve 1938'de yaptı.

Bertillon Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'nin tanıtımında rehber güç olmayı sürdürdü ve 1900, 1910 ve 1920'de yapılan revizyonlar onun başkanlığında yürütüldü. Uluslar Arası Konferans'ın Genel Sekreteri olarak 1920 için geçici revizyonun yorumlarını isteyerek 500'den fazla kişiye gönderdi. 1922'deki ölümü Uluslar Arası Konferans'ını onun rehberliğinden mahrum bıraktı.

Uluslar Arası İstatistik Enstitüsü'nün 1923 oturumunda Fransa'da Bertillon'un varisi Michel Huber bu liderlik eksikliğini fark etti ve Uluslar Arası İstatistik Enstitüsü'ne Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Sınıflandırması'na ilişkin 1893'teki tutumunu yenilemesini ve daha sonraki revizyonların hazırlanması için diğer uluslar arası organizasyonlarla işbirliği yapması için bir çözüm önerdi. Devletler Birliği Sağlık Organizasyonu da nüfus istatistiklerine etkin bir ilgi gösterdi ve bir İstatistik Uzmanları Komisyonu'nu hastalıkların ve ölüm nedenlerinin sınıflandırmasının yanı sıra tıbbi istatistik alanlarındaki diğer sorunları araştırmakla görevlendirdi. Alman Sağlık Bürosu Tıbbi İstatistik Servisi'nin Başkanı olan ve Uzman İstatistikçiler Komisyonu'nun bir üyesi olan E. Roesle sınıflandırmanın morbidite istatistikleri tabulasyonunda kullanılması durumunda gerekecek 1920 Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'nin başlıklarındaki genişlemeleri listeleyen bir monografi hazırladı. Bu dikkatli çalışma, Devletler Birliği Sağlık Organizasyonu tarafından 1928'de yayınlandı (15). Her iki dairenin çalışmalarını koordine etmek için, "Karma Komisyon" adında bir uluslar arası komisyon Uluslar Arası İstatistik Enstitüsü ve Devletler Birliği Sağlık Organizasyonu'ndan eşit sayıda temsilcilerle oluşturuldu. Bu Komisyon Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'nin Dördüncü (1929) ve Beşinci (1938) revizyonları için öneri taslaklarını hazırladı.

6.3 Beşinci On Yıllık Revizyon Konferansı

Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'nin Revizyonu için Beşinci Uluslar Arası Konferans önceki konferanslar gibi Fransa Hükümeti tarafından toplantıya çağırıldı ve Ekim 1938'de Paris'te gerçekleştirildi. Konferans üç listeyi onayladı. 200 başlıktan oluşan ayrıntılı bir liste, 87 başlıktan oluşan bir orta liste ve 44 başlıktan oluşan bir özet liste. Listeleri özellikle enfeksiyöz ve paratizer hastalıklar bölümüyle ilgili olarak bilimdeki ilerlemelerle uyumlu şekilde güncelleştirmeden ve lohusa durumları ve kazalar hakkındaki bölümlerde yapılan değişikliklerden ayrı olarak, Konferans içerikte, sayılarda ve hatta öğelerin numaralanmasında mümkün olduğunca az değişiklik yaptı. Ölü doğum nedenlerin bir listesi de oluşturuldu ve Konferans tarafından onaylandı.

Morbidite istatistikleri için hastalıkların sınıflandırılmasıyla ilgili olarak Konferans, sağlık sigorta organizasyonları, hastaneler, askeri tıbbi hizmetler, saplık yönetimleri ve benzer kurumlar gibi çok farklı organizasyonların istatistiksel gerekliliklerini karşılamak için karşılık gelen hastalıklar listesine duyulan artan ihtiyacı fark etti. Bu nedenle aşağıdaki çözüm benimsendi (16):

2. Uluslar Arası Hastalık Listeleri

Uluslar Arası ölüm nedenleri listelerine karşılık gelen uluslar arası hastalık listelerinin derlenmesinin önemiyle ilgili olarak:

Konferans, 1929'da olduğu gibi, Uluslar Arası İstatistik Enstitüsü ve Devletler Birliği Sağlık Organizasyonu'nun girişimiyle bir Birleşik Komite'ye, özellikle ilgilenen organizasyonları temsilcileri ve uzmanlarla birlikte uluslar arası hastalık listelerinin hazırlanması görevinin verilmesini önerir.

Uluslar Arası hastalık listelerinin derlenmesi sırasında Konferans mümkün olduğunca kullanımda olan çeşitli ulusal listelerin ayrıntılı Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'yle aynı sıraya sokulmasını önerir (söz konusu listede bölüm numaraları, başlıklar ve alt başlıklar köşeli parantez içinde verilmiştir).

Konferans ayrıca Birleşik Devletler Hükümeti'nin aşağıdaki çözümle birleşik ölüm nedenlerinin istatistiksel uygulaması hakkındaki çalışmalarını sürdürmesini önermiştir (16):



3. Ölüm Raporu ve Birden Çok Neden Verildiğinde Ölüm Nedenlerinin Seçimi
(Birleşik Nedenler)

Konferans,

1929'da Birleşik Devletler Hükümeti, iki ya da daha çok neden ölüm raporunda belirtildiğinde tablolaştırılacak ana ölüm nedeninin seçim yöntemini birleştirme hakkındaki çalışmaları üstlenmeye yeterli görüldüğü için

ve çok sayıda araştırma tamamlandığı veya hazırlanma aşamasında birkaç ülkede henüz çözülmemiş bu sorunun önemi ortaya çıktığı için

ve bu araştırmalara göre, çeşitli hastalıklardan meydana gelen ölüm oranlarının uluslar arası karşılaştırılabilirliğinin yalnızca ana tablolaştırılmış ölüm nedeni seçimindeki sorunun çözümü olmayıp, aynı zamanda bir dizi başka sorunun da çözümü olduğu için;

(1) Birleşik Devletler Hükümeti'ne başardığı ya da bu bağlantıda ilerlettiği çalışma için sıcak teşekkürlerini sunar;

(2) Birleşik Devletler Hükümeti'nden sonraki on yıl boyunca diğer ülkeler ve organizasyonlarla işbirliği içinde biraz daha geniş bir tabanda araştırmalarını sürdürmesini talep eder ve

(3) Bu gelecekteki araştırmalar için Birleşik Devletler Hükümeti'nin bu bağlantıda üstlenilmiş araştırmalara katılan ülkelerin ve organizasyonların temsilcilerini bir araya getiren bir alt komite kurmasını önerir.

6.4 Hastalık istatistikleri için hastalıkların önceki sınıflandırması

Şimdiye kadarki tartışmada hastalıkların sınıflandırması neredeyse tamamıyla ölüm nedeni istatistikleriyle ilişkili olarak sunulmuştur. Ancak Farr "Aynı terminoloji sisteminin fatal olmasa da popülasyonda sakatlığa neden olan hastalıklara ve artık orduların, donanmaların, hastanelerin, hapishanelerin, akıl hastanelerinin, her türlü kamu kurumunun ve hastalık topluluklarının hastalık tablolarındaki rakamların yanı sıra herkesin hastalıklarının sayıldığı İrlanda gibi ülkelerin nüfus sayımına genişletilmesi "gerekliliğini" fark etmiştir (9). Terminoloji ve hastalıkların istatistiksel sınıflandırması raporunda İkinci Uluslar Arası İstatistik Kongresi'ne bu nedenle fatal olan hastalıkların yanı sıra sağlığı etkileyen hastalıkların çoğunu genel hastalıklar listesine eklediğini bildirmiştir. 1860'ta Londra'da gerçekleştirilen Dördüncü Uluslar Arası İstatistik Kongresi'nde Florence Nightingale hastane istatistiklerinin bir örnek planı için öneriler adlı makalesinde hastane morbidite tabulasyonu için Farr'ın hastalıklar sınıflandırmasının benimsenmesinin üzerinde durmuştur.


1900'de Paris'te Bertillon Ölüm Nedenleri Sınıflandırması'nın revizyonu için yapılan Birinci Uluslar Arası Konferans'ta hastalık istatistiklerinde kullanılmak üzere paralel bir hastalık sınıflandırması benimsenmiştir. Paralel bir liste ayrıca 1909'da ikinci konferansta benimsenmiştir. Fatal olmayan hastalıklar için fazladan kategoriler, her biri bir harfle belirtilecek şekilde ölüm nedeni sınıflandırmasının bazı başlıklarını iki ya da üç hastalık grubuna bölerek oluşturulmuştur. 1910'da Birleşik Devletler Ticaret ve Çalışma Dairesi tarafından yayınlanan İkinci On Yıllık Revizyon'un İngilizce Çevirisi Uluslar Arası Hastalık ve Ölüm Nedenlerinin Sınıflandırması başlığını taşır. Daha sonraki revizyonlar bazı grupları ayrıntılı Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'nde birleştirmiştir. Dördüncü Uluslar Arası Konferans, 12 başlıktan oluşan alt bölümlerin eklenmesiyle ayrıntılı Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'nden farklılık gösteren bir hastalık sınıflandırmasını benimsemiştir. Ancak, bu uluslar arası hastalık sınıflandırmaları yalnızca temel ölüm nedeni listesinin sınırlı bir genişlemesini sağladıkları için genel olarak kabul edilmemiştir.

Hastalık istatistikleri için uygun şekilde kullanılabilecek birörnek bir hastalık sınıflandırmasının yokluğunda birçok ülke kendi listelerini hazırlamayı gerekli görmüştür. Kanada Sağlık Dominyon Kurulu tarafından bir Standart Morbidite Kodu hazırlanmış ve 1936'da yayınlanmıştır. Bu kodun ana alt bölümleri Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'nin 1929 Revizyonu'nun on sekiz bölümünü temsil etmektedir ve bunlar 380 özel hastalık kategorisine ayrılmıştır. 1938'de Beşinci Uluslar Arası Konferans'ta Kanada delegesi bu listenin bir uyarlamasını uluslar arası hastalık nedenleri listesi için bir temel olarak ele alınması amacıyla tanıtmıştır. Bu teklif üzerinde hiçbir eylem gerçekleştirilmemesine karşın, Konferans yukarıda alıntı yapılan çözümü benimsemiştir (sayfa 143).

1944'te hastalık ve yaralanma geçici sınıflandırmaları Birleşik Krallık'ta ve Amerika Birleşik Devletleri'nde morbidite istatistiklerinin tabulasyonunda kullanılmak üzere yayınlanmıştır. Her iki sınıflandırma da Kanada listesinden daha kapsamlıdır, ancak aynen onun gibi Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'ndeki hastalıkların genel sırasını izlemiştir. İngiliz sınıflandırması Ocak 1942'de oluşturulmuş olan Tıbbi Araştırma Kurulu'nun Hastane Morbidite İstatistikleri Komitesi tarafından hazırlanmıştır. Morbidite istatistiklerinin derlenmesinde kullanılmak üzere hastalıkların ve yaralanmaların geçici bir sınıflandırması başlığını taşımaktadır (17). Standart bir hastalık ve yaralanma sınıflandırması kullanılarak, Birleşik Krallık'ta hastanelere kabul edilen hastaların istatistiklerinin toplanması ve kaydedilmesi için bir düzen sağlamak amacıyla hazırlanmış ve idari ve diğer birimlerde tüm ülkede kullanılmıştır.


Birkaç yıl önce Ağustos 1940'da Birleşik Devletler Halk Sağlığı Servisi'nin Başkanlığı ve Birleşik Devletler Nüfus Sayımı Bürosu'nun Müdürlüğü morbidite istatistiklerinin tabulasyonu için hastalıklar ve yaralanmaların bir listesini yayınlamıştır (18). Kod, Halk Sağlığı Servisi'nin Halk Sağlığı Yöntemleri Bölümü, Halk Sağlığı Servisi Başkanlığı tarafından görevlendirilen bir danışmanlar komitesi ile işbirliği içinde hazırlanmıştır. Tanı kodunu, dahil edilenlerin bir tabular listesini ve bir alfabetik indeksi içeren hastalık nedenlerinin morbidite istatistikleri tabulasyonu için bir tanı koduna göre kodlanması için el kitabı 1944'te yayınlanmıştır. Kod birkaç hastanede, çok sayıda gönüllü hastane sigorta planında ve tıbbi bakım planında ve Birleşik Devletlerdeki diğer birimlerdeki özel çalışmalarda kullanılmıştır.

6.5 Birleşik Ölüm Nedenleri Birleşik Devletler Komitesi

Beşinci Uluslar Arası Konferans'ın çözümüyle uyumlu olarak Amerikan Dışişleri Bakanlığı 1945'te Johns Hopkins Üniversitesi'nde Biyoistatistik Profesörü Lowell J. Reed'in başkanlığında Birleşik Ölüm Nedenleri Hakkında Birleşik Devletler Komitesi'ni görevlendirmiştir. Bu komitenin üyeleri ve danışmanları Kanada ve Birleşik Krallık Hükümetleriyle Devletler Birliği Sağlık Bölümü'nün temsilcilerini içermiştir. Komite morbidite ve mortalite istatistikleri listeleriyle ilgili olarak genel düşünce eğilimini fark etmiş ve birleşik nedenler sorunu her iki istatistik türüyle de ilişkili olduğu için, birleşik nedenler konusunu ele almadan önce sınıflandırmaların morbidite ve mortalite açısından ele alınmasının avantajlı olacağına karar vermiştir.

Komite aynı zamanda "çeşitli ulusal listelerin mümkün olduğunca ayrıntılı Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi'yle aynı sıraya getirilmesini" öneren Uluslar Arası Hastalık Listeleri hakkındaki önceki Uluslar Arası Konferans'ın çözümünün bu kısmını göz önünde bulundurmuştur. Hastalık ve yaralanma sınıflandırmasının ölüm nedenlerinin sınıflandırılmasıyla yakından bağlantılı olduğu anlaşılmıştır. Bu tür listelerin temel olarak farklı olduğu görüşü Uluslar Arası Liste'nin terminal nedenlerin bir sınıflandırması olduğu yanlış inancından kaynaklanırken, aslında bu sonucunda ölümü getiren olaylar zincirini başlatan morbid duruma dayanmaktadır. Morbidite ve mortalite istatistiklerinin her ikisini de tam olarak kullanabilmek için komite yalnızca her iki amaç için hastalık sınıflandırmasının karşılaştırılabilir olmasına değil, aynı zamanda mümkün olduğunda tek bir liste olması gerektiğine inanmıştır.

Daha da ötesi, giderek artan sayıda istatistiksel organizasyon hem hastalığı, hem de ölümü içeren tıbbi kayıtlar kullanmıştır. Yalnızca morbidite istatistiklerini derleyen organizasyonlarda bile, fatal olan vakaların yanı sıra fatal olmayanlar da kodlanmalıdır. Bu nedenle, tek bir liste kodlama işlemlerini büyük oranda kolaylaştırır. Ayrıca morbidite ve mortalite istatistiklerinin karşılaştırılması için ortak bir taban sağlar.


Bu nedenle, Hatalıklar, Yaralanmalar ve Ölüm Nedenlerinin Önerilen İstatistiksel Sınıflandırması taslağını hazırlayan bir alt komite görevlendirilmiştir. Kanada, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'nde çeşitli birimlerde gerçekleştirilen denemeler temel alınarak, değişiklikler yapıldıktan sonra komite tarafından son bir taslak benimsenmiştir.

6.6 Uluslar Arası Listelerin Altıncı Revizyonu

1946 yılının Haziran ve Temmuz aylarında New York City'de gerçekleştirilen Uluslar Arası Sağlık Konferansı (19) Dünya Sağlık Örgütü'nün Geçici Komisyonu'na aşağıdaki sorumluluğu vermiştir:

Var olan sistemi incelemek ve aşağıdakilerle bağlantılı olması gerekebilecek hazırlık çalışmalarını üstlenmek:

(i) "Uluslar Arası Ölüm Nedenleri Listesi"nin bir sonraki on yıllık revizyonu (Ölüm Nedenleri İstatistikleri ile ilgili olarak 1934'te Uluslar Arası Anlaşma kapsamında benimsenen listeler dahil) ve
(ii) Uluslar Arası Morbidite Nedenleri Listeleri'nin oluşturulması.

Bu sorumluluğu yerine getirmek için Geçici Komisyon Uluslar Arası Hastalık ve Ölüm Nedenleri Listesi'nin Altıncı On Yıllık Revizyonu'nun Hazırlığı için Uzman Komite'yi görevlendirmiştir.

Bu Komite, morbidite ve mortalite sınıflandırmasıyla ilgili olarak yaygın görüşü tam olarak göz önünde bulundurup, Birleşik Ölüm Nedenleri Hakkında Birleşik Devletler Komitesi tarafından hazırlanan yukarıda belirtilen teklif edilmiş sınıflandırmayı incelemiş ve revize etmiştir.

Sonuçta çıkan sınıflandırma yorumlar ve öneriler almak için Hastalıklar, Uluslar Arası Yaralanmalar ve Ölüm Nedenleri Sınıflandırması başlığı altında morbidite ve mortalite istatistikleri hazırlayan ulusal hükümetlere gönderilmiştir. Uzman Komite yanıtları göz önünde bulundurarak sınıflandırmanın kullanılabilirliğini ve kabul edilebilirliğini artırmak için birtakım değişiklikleri içeren revize edilmiş bir sürüm hazırlamıştır. Komite aynı zamanda sınıflandırmanın her başlığı altında görünecek bir tanı terimleri listesi de derlemiştir. Ayrıca sınıflandırmanın uygun kategorisinde sınıflandırılan tanı ifadelerinin kapsamlı bir alfabetik indeksinin hazırlanması için bir alt komite görevlendirilmiştir.


Komite ayrıca morbidite ve mortalite istatistiklerinin tabulasyonu ve yayınlanması için özel neden listelerinin yapısını ve kullanımını ele almış ve tıbbi raporun formu ve sınıflandırma kuralları gibi mortalite istatistiklerinin uluslar arası karşılaştırmasıyla ilgili diğer sorunları incelemiştir.

Uluslar Arası Hastalık ve Ölüm Nedenleri Listeleri'nin Altıncı Revizyonu için Uluslar Arası Konferans 26 ile 30 Nisan 1948 tarihleri arasında Paris'te Fransa Hükümeti tarafından 1938'de Beşinci Revizyon Konferansı'nın kapanışında imzalanan anlaşma maddeleri kapsamında gerçekleştirilmiştir. Sekreterliği yetenekli Fransız yetkilileri ve 1946'da gerçekleştirilen Uluslar Arası Sağlık Konferansı'nda temsil edilen hükümetlerce sonuçlandırılan anlaşmanın maddeleri kapsamında hazırlık çalışmalarını yürüten Dünya Sağlık Örgütü ile birlikte yürütülmüştür (19).

Konferans Uzman Komite tarafından hazırlanan sınıflandırmayı Uluslar Arası Listeler'in Altıncı Revizyonu olarak benimsemiştir (20). Ayrıca Uzman Komite'nin morbidite ve mortalite istatistiklerinin derlenmesi, tabulasyonu ve yayınlanması ile ilgili diğer önerilerini ele almıştır. Konferans Uluslar Arası Ölüm Nedeni Tıbbi Raporu Formu'nu onaylanmış, alta yatan ölüm nedenini tabule edilecek ana neden olarak kabul etmiş ve altta yatan ölüm nedeninin seçilme kurallarının yanı sıra morbidite ve mortalite verilerinin tabulasyonu için özel listeleri onaylamıştır. Ayrıca, Dünya Sağlık Asamblesi'nin, DSÖ Tüzüğü'nün 21 (b) Maddesinde kapsanan Üye Ülkeler'in morbidite ve mortalite istatistiklerini Uluslar Arası İstatistiksel Sınıflandırma ile uyumlu şekilde derlemelerine rehberlik edecek düzenlemeleri benimsemesi gerektiğini önermiştir.

1948'de Birinci Dünya Sağlık Asamblesi Altıncı Revizyon Konferansı'nın raporunu onaylamış ve Konferans'ın önerileri temel alınarak hazırlanmış Dünya Sağlık Örgütü Düzenlemeleri No 1' benimsemiştir. Kategorilerin içeriğini tanımlayan Dahil Edilenler Tabular Listesi'ni de içerecek şekilde Uluslar Arası Sınıflandırma ölüm nedeni tıbbi raporu formu, sınıflandırma kuralları ve tabulasyon için özel listelerle birlikte Uluslar Arası Hastalık, Yaralanma ve Ölüm Nedenleri İstatistiksel Sınıflandırması El Kitabı'nda birleştirilmiştir (21). 2. Cilt uygun kategorilere kodlanan tanı terimlerinin bir alfabetik indeksi olacak şekilde El Kitabı iki ciltten oluşur. Altıncı On Yılık Revizyon Konferansı uluslar arası nüfus ve sağlık istatistiklerinde yeni bir çağın başlangıcı olmuştur. Mortalite ve morbidite için kapsamlı bir listenin onaylanmasından ve altta yatan ölüm nedeninin uluslar arası seçim kurallarında anlaşılmasından başka nüfus ve sağlık istatistikleri alanında uluslar arası işbirliğiyle kapsamlı bir programın benimsenmesi önerilmiştir.

Bu programdaki önemli bir öğe ülkedeki istatistiksel etkinlikleri koordine etmek ve ulusal istatistik kurumlarıyla Dünya Sağlık Örgütü arasında bir bağlantı olarak hizmet etmesi için, hükümetlerin nüfus ve sağlık istatistikleri hakkında ulusal komiteler oluşturması önerisi olmuştur. Bu ulusal komitelerin gerek tek başlarına, gerekse diğer ulusal komitelerle işbirliği içinde halk sağlığının istatistiksel sorunlarını çalışacaklarını ve araştırmalarının sonuçlarını DSÖ için ulaşılabilir kılacaklarını tasarlamıştır.

6.7 Yedinci ve Sekizinci Revizyonlar

Uluslar Arası Hastalık Sınıflandırması'nın Yedinci Revizyonu için Uluslar Arası Konferans Paris'te DSÖ'nün himayesinde Şubat 1955'te gerçekleştirilmiştir (22). DSÖ Sağlık İstatistikleri Uzman Komitesi'nin bir önerisiyle uyumlu olarak bu revizyon temel değişiklikler ve hatalarla tutarsızlıkların düzeltilmesiyle sırlı tutulmuştur (23).

DSÖ tarafından toplantıya çağırılan Sekizinci Revizyon Konferansı, 6 ile 12 Temmuz 1965 tarihleri arasında Cenova'da bir araya gelmiştir. Bu revizyon Yedinci'den daha radikal olmuştur, ancak Sınıflandırma'nın temel yapısını ve hastalıkları sınıflandırmanın felsefesini mümkün oldukça belirli bir manifestasyon yerine kendi etiolojilerine bağlı olarak değiştirmeden bırakmıştır.

UHS'nin Yedinci ve Sekizinci Revizyonları'nın yürürlüğe girdiği yıllarda, hastane tıbbi kayıtlarını indekslemek için UHS kullanımı hızla artmış ve bazı ülkeler UHS'nin uygulamasını gerektirecek ek ayrıntıları sağlayan uyarlamalar hazırlamıştır.

6.8 Dokuzuncu Revizyon

DSÖ tarafından toplantıya çağırılan Uluslar Arası Hastalık Sınıflandırması Dokuzuncu Revizyonu Uluslar Arası Konferansı, Cenova'da 30 Eylül ile 6 Ekim 1975 tarihleri arasında toplanmıştır (25). Konferansta süregelen tartışmalarda sınıflandırmada güncelleştirmeden başka çok az değişiklik yapılması düşüncesini ortaya koymuştur. Bunu ana nedenlerinden biri, sınıflandırmanın revize edildiği her seferde veri işlem sistemlerini uyarlamanın maliyeti olmuştur. UHS'ye yönelik giderek artan bir ilgi olmuş ve kısmen sınıflandırmanın kendisini değiştirerek, kısmen de yeni kodlama hükümleri tanıtarak, buna yanıt yolları aranmıştır. Kendi istatistikleri için UHS'yi kullanmakla ilgilenen uzman birimler tarafından bir dizi sunum yapılmıştır. Sınıflandırmadaki bazı konu alanları yanlış düzenlenmiş şekilde ele alınmıştır ve daha çok ayrıntı ve durumları altta yatan genel hastalıkları ilgilendirenler yerin, vücut kısımlarına göre bölümlerde sınıflandırarak onu daha çok tıbbi bakım değerlendirmesine yönelik kılmak için sınıflandırmayı uyarlamak yönünde önemli ölçüde baskı olmuştur.

Terazinin diğer ucunda ayrıntılı ve karmaşık bir sınıflandırmanın bulunmadığı, ancak yine de sağlık hizmetlerindeki ve hastalık kontrolündeki ilerlemelerini değerlendirebilmek için UHS'ye dayanan bir sınıflandırmaya ihtiyaç duyan ülkelerden ve bölgelerden temsilciler vardı.

Konferansa sunulan ve kabul edilen son öneriler dört-basamak alt kategorileri düzeyinde ve bazı beş - basamak alt bölümler düzeyinde çok sayıda ek ayrıntı getirmesine karşın UHS'nin temel yapısını korumuştur. Bu ayrıntılara gerek duymayan kullanıcılar için, üç - basamak düzeyindeki kategorilerin uygun olmasını garantilemeye dikkat edilmiştir.

Tıbbi bakıma yönelik istatistikler ve indeksler oluşturmayı isteyen kullanıcılar için, Dokuzuncu Revizyon'da hem bir altta yatan genel hastalık, hem de belirli bir organ ya da bölgede dışavurum hakkında bilgiler içeren isteğe bağlı farklı bir tanı ifadeleri sınıflandırma yöntemi dahil edilmiştir. Bu sistem haç ve asterisk sistemi olarak tanınmış ve Onuncu Revizyon'da korunmuştur. Çeşitli durumlar için esnekliğini artırmayı hedefleyen diğer teknik yenilikler Dokuzuncu Revizyon'da eklenmiştir.

Yirmi Dokuzuncu Dünya Sağlık Asamblesi, Uluslar Arası Hastalık Sınıflandırması Dokuzuncu Revizyonu Uluslar Arası Konferansı'nın önerilerini dikkate alarak deneme amacıyla Uluslar Arası Hastalık Sınıflandırması'nın bir parçası değil, ancak ona destek olacak şekilde Sakatlıklar ve Özürler sınıflandırması ile Tıptaki Prosedürler sınıflandırmasının yayınlanmasını onaylamıştır. Konferans ayrıca ilgili bir dizi teknik konuda da önerilerde bulunmuştur: mortalite için kodlama kuralları hafifçe değiştirilmiş ve morbidite tabulasyonu için tek neden seçimi kuralları ilk kez tanıtılmıştır; perinatal mortalite alanındaki istatistikler için tanımlamalar ve öneriler değiştirilmiş ve genişletilmiş, bir perinatal ölüm nedeni raporu önerilmiştir; ülkeler birden çok durum kodlaması ve analizi üzerinde çalışmaya teşvik edilmiş, ancak hiçbir resmi biçim önerilmemiştir ve yeni bir temel tabulasyon listesi oluşturulmuştur.

6.9 Onuncu Revizyon için hazırlıklar

Dokuzuncu Revizyon Konferansı'ndan bile önce, DSÖ Onuncu Revizyonu hazırlamaya girişmiştir. UHS'nin kullanımındaki büyük genişleme sonucunda yapısının yeniden düşünülmesi gerektiği ve sonraki birkaç yıl için temel revizyonlar gerektirmeyecek şekilde kararlı ve esnek bir sınıflandırma oluşturulması için çaba gerektiği fark edilmiştir.

Hastalıkların Sınıflandırılması Amacıyla İşbirliği Yapan DSÖ Merkezleri (1. Cilt, 7 - 8. sayfalara bakın) sonuçta UHS - 10 için farklı modeldeki yapıları denemeye çağırılmıştır.

Revizyonlar arasındaki on yıllık aralığın çok kısa olduğu netleşmiştir. Revizyon işlemi üzerindeki çalışmaların, geçerli UHS sürümünün tam olarak değerlendirmeye yetecek kadar uzun kullanımda kalmasından önce başlamalıdır; bunun ana nedenlerinden biri, süreci uzatan çok sayıda ülke ve organizasyona danışılması gerekliliğidir. DSÖ Genel Yönetimi bu nedenle Üye Ülkeler'e yazmış ve aslında 1985 yılı için zamanlanmış olan Onuncu Revizyon Konferansı'nı 1989'a kadar ertelemek için ve 1989'da tanıtılacak Onuncu Revizyon'un tanıtımının gecikmesi için anlaşmıştır. UHS yapısının farklı modellerinin denenmesine izin vermenin yanı sıra, bu, UHS - 9'un değerlendirilmesine izin vermiştir; örneğin, DSÖ Bölgesel Ofisleri'nin bazıları tarafından düzenlenen toplantılar ve merkezlerde organize edilen araştırmalar yoluyla.

UHS'nin Onuncu Revizyonu'nda sonuçlanan kapsamlı bir çalışma programı izlenmiş ve 1. Cilt'te yinelenen Uluslar Arası Hastalık Sınıflandırması Onuncu Revizyonu Uluslar Arası Konferansı Raporu'nda açıklanmıştır.

 



Dosya

Özgür Köşe

Dünyada Eczacılık

Sektörel Bakış

Çepeçevre

Kültür Sanat