2022 yılı asgari ücreti brüt 5.004,00.-TL, net 4.253,40.-TL olarak belirlendi ve önemli bir değişiklikle asgari ücrete vergi istisnası getirildi, Yine sadece asgari ücretliler değil; daha yüksek ücret ve aylık alanların da asgari ücret kadar geliri vergiden müstesna tutuldu. Öte yandan uzun zamandır tüm ücretlilerden, geçmişte var olan vergi iadesini ikame eden “Asgari Geçim İndirimi” de tamamen kaldırıldı.
Ülkemizde asgari ücret, sanılanın tersine sadece ücretlerin alt sınırını belirlemekle kalmıyor, sosyal güvenlik ve çalışma yaşamında çok sayıda parametreyi de değiştiriyor. Çalışanlar için ülkedeki genel asgari ücret belirlenirken, diğer yandan asgari ücret miktarı, işveren, işçi, bağımsız çalışan ya da sosyal yardım alan hemen herkesi etkileyecek şekilde çok sayıda ödenek, prim, sosyal yardım ve gelirler ile cezalarda değişikliğe yol açmaktadır.
Asgari ücret artışı ile birlikte; idari para cezalarından başlayarak, kıdem ve ihbar tazminatı, genel sağlık sigortasından işsizlik sigortasına, doğum, askerlik ve yurtdışı borçlanma tutarlarına, aralarında eczacıların da olduğu kendi nam ve hesabına (4/1-b sigortalıları) çalışanların, tarımda süreksiz çalışanların, isteğe bağlı sigortalıların ve ev hizmetlerinde çalışanların primlerine, 65 yaş aylığı, engelli aylığı, evde bakım parası gibi sosyal yardım paralarına, işsizlik ödeneğinden geçici işgöremezlik ödeneğine kadar çok sayıda iş ve işlem tutarlarında artış gerçekleşecek.
Serbest eczane işleten eczacılar dikkate alındığında, asgari ücret değişikliğinin herkesi ilgilendiren etkileri yanında birkaç noktada sadece eczaneyi ilgilendiren hususların da olduğunu görüyoruz.
Asgari ücretin genel olarak yarattığı etki ve bu etkinin sadece eczanelere özgü kısımlarını şöyle sıralamak mümkündür:
1- Eczacılar, yardımcı ya da 2. eczacı niteliğinde olmayan çalışanları için 2022 yılında en az değişen asgari ücret tutarında (4.253,40.-TL) ücret ödeyecek, kıdem tazminatı ve buna bağlı haklarını da yine bu tutarı dikkate alarak hesap edecekler.
2- 2. Eczacı çalıştıran eczacılar için 6197 sayılı yasanın 5. maddesinin “ikinci eczacılara asgari ücretin üç katından aşağı olmamak üzere taraflarca belirlenecek ücret ödenir.” hükmü uyarınca en az aylık 12.760,20.-TL ödenecek.
3- Yardımcı Eczacı çalıştıran eczacılar için 6197 sayılı yasanın 5. maddesinin “Yardımcı eczacılara asgari ücretin bir buçuk katından aşağı olmamak üzere taraflarca belirlenecek ücret ödenir.” hükmü uyarınca yardımcı eczacıya en az 6.380,1.-TL ödenmesi gerekiyor.
4- Yardımcı eczacı veya 2. eczacı statüsünde olmamakla birlikte bir eczanede hizmet akdiyle çalışan diğer eczacılar için mevzuatta özel bir asgari ücret düzenlemesi yoktur. TEB tarafından özellikle mesul müdür eczacılar için belirlenen ücret, yasayla belirlenmiş bir ücret olmayıp mesleki istikrar ve itibar bakımından tavsiye niteliğindedir. Dolayısıyla yardımcı eczacı veya 2. eczacı niteliğinde olmadan eczanelerde mesul müdür eczacı ya da hizmet akdiyle çalışan diğer eczacıların ücreti genel asgari ücret uygulamasına tabi olup, tarafların anlaşmasıyla daha yüksek ücret belirlenebilecektir.
5- 2022 yılı itibariyle tüm eczane çalışanları asgari ücret düzeyinde gelir vergisi istisnasından yararlanabilecekler. Asgari ücret alanların ücretinin tamamı gelir vergisi istisnası kapsamındayken, asgari ücret üzerinde ücret alanların da ücretinin asgari ücret kısmı istisna kapsamındadır.
6- Asgari geçim indirimi uygulaması ise tüm çalışanlar için 2022 itibariyle kaldırılmıştır.
7- Serbest eczacı, çalışanlarıyla hizmet sözleşmesi ilişkisi nedeniyle çalışma yaşamına ilişkin 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, İş Kanunu gibi yasalarda belirlenen idari para cezalarına muhatap olduğu takdirde tutarlar 2022 tarihli brüt asgari ücret üzerinden hesap edilecektir.
8- 2022 yılı asgari ücretinde vergi muafiyetine karşın SGK primlerinde doğrudan böyle bir muafiyet sözkonusu değildir. Eczacılar bağımsız çalışan olarak(4/1-b) kendi primlerini şayet en alt düzeyden ödüyorlarsa asgari ücret artışı ile prim miktarları da çalışanların primleri gibi artacaktır. Eczacılar kendileri ve çalışanları için ödedikleri primler itibariyle borçları olmadığı takdirde 5 puanlık hazine indiriminden yararlanmaya devam edecekler. Yine çalışanları için de koşulların yerine getirilmesi halinde diğer istihdam teşviklerinden yararlanabilecekler.
