2020 ve 2021’de Covid-19 ile ilişkili toplam ölüm sayısı: 14,9 milyon
Dünya Sağlık Örgütü’nün hesaplamalarına göre 1 Ocak 2020 ile 31 Aralık 2021 arasında doğrudan veya dolaylı olarak Covid-19 pandemisi ile ilgili ölüm sayısı (aşırı ölüm oranı) yaklaşık 14.9 milyondur.
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus şunları söyledi: “Bu iç karartıcı veriler sadece Pandeminin etkisini değil, aynı zamanda sağlık bilgi sistemleri de dahil olmak üzere temel sağlık hizmetlerinin kriz dönemlerinde de sürdürülmesi için sağlık sistemlerinin güçlendirilmesine bütün ülkelerin yatırım yapması gerektiğini de gözler önüne sermektedir. Daha iyi kararlar almaları ve sağlık sonuçlarını iyileştirmeleri için ülkelerin daha iyi sağlık verileri oluşturulması amacıyla bütün ülkelerin sağlık bilgi sistemlerini güçlendirmesi için DSÖ var gücüyle çalışmaktadır.”
Aşırı ölüm oranı daha önceki yıllara ait verilere dayanarak geçmişten gelen ölüm sayısı ile pandeminin yokluğunda beklenen sayı arasındaki fark olarak hesaplanmaktadır.
Aşırı ölüm oranı Covid-19 ile doğrudan (hastalık dolayısıyla) ve dolaylı (pandeminin toplum ve sağlık sistemleri üzerindeki etkisi) ölümleri kapsamaktadır. Covid-19 ile dolaylı olarak ilişkili ölümler, sağlık sistemleri Pandemi yükü altında ezildiği için insanların sağlık hizmetine erişemediği hastalıklar ile ilişkilidir. Aşırı ölümler aynı zamanda trafik kazası ve mesleki yaralanmalar gibi olayların Pandemi döneminde daha az meydana gelmesinden dolayı düşen ölüm oranlarından da etkilenmiştir.
Aşırı ürünlerin büyük bir kısmı (%84) Güneydoğu Asya, Avrupa ve Amerika kıtasında gerçekleşmiştir. Aşırı ölümlerin %68’i sadece 10 ülkede yaşanmıştır. Orta düzey gelir düzeyine sahip ülkeler 14,9 milyon aşırı ölüm vakasının %81’inden sorumlu iken (%53 orta-alt gelir düzeyi, %28 orta-üst gelir düzeyi ülkeleri) yüksek gelirli ve düşük gelirli ülkelerde bu oran sırasıyla %15 %4 oldu.
24 aylık bir zaman dilimi için yürütülen hesaplamalar yaş ve cinsiyete göre aşırı ölüm oranı dağılımını da içermektedir. Hesaplamalar küresel ölüm oranının erkeklerde kadınlardan daha yüksek olduğunu (erkeklerde %57, kadınlarda %43) Ve yaşlı nüfus arasında da gençlerden daha yüksek olduğunu göstermektedir. Aşırı ölümlerin mutlak sayısı nüfus büyüklüğünden etkilenir. 100.000 kişi başına aşırı ölüm sayısı pandeminin Covid 19 resmi ölüm verilerinden daha nesnel bir resmini sunmaktadır.
DSÖ Sağlık Verilerinden Sorumlu Genel Direktör Yardımcısı Samira Asma şunları söyledi: “Aşırı ölüm oranının ölçülmesi pandeminin etkisinin anlaşılmasında temel bir değişimdir. Ölüm oranlarında görülen değişim ölüm oranlarının azaltılması ve gelecekteki krizlerin etkili bir biçimde önlenmesi politikalarında karar alınmasına ışık tutmaktadır. Birçok ülkede bilgi sistemlerine yapılan yatırım sınırlı olduğu için aşırı ölüm oranının gerçek boyutları halen bilinmemektedir.”
DSÖ acil durum müdahalelerinden sorumlu genel direktör yardımcısı Ibrahima Soce Fall şöyle konuştu: “Sağlığın yaygınlaştırılması dünyanın daha güvenli bir haline getirilmesi ve savunmasız kişilere hizmet sunulması sağlık verileri günlük faaliyetlerimizin temelidir. Veri boşluklarının nerede olduğunu biliyoruz ve her ülkenin salgınları gerçek zamanlı olarak izleme, temel sağlık hizmetlerinin sunulmasını sağlama ve nüfuslarının sağlığını koruma becerisine sahip olması için ülkelere desteğimizi hep birlikte yoğunlaştırmamız gerekiyor.”
Bu hesaplamaların yürütülmesi, ülkelerle yapılan bilgi alışverişi ve DSÖ Covid-19 Mortalite Değerlendirme Danışma Grubu tarafından desteklenen küresel bir dayanışma ile mümkün olabilmiştir. Söz konusu grup Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Bölümü ile birlikte toplanmakta ve verilerin eksik olduğu veya hiç olmadığı durumlarda bile karşılaştırılabilir ölüm oranı tahminleri oluşturmak için yenilikçi bir metodoloji geliştiren birçok uzmanı bünyesinde barındırmaktadır.
Birçok ülke ölüm oranlarını güvenilir düzeyde izleme kapasitesine sahip olmadığı ve dolayısıyla aşırı ölüm oranlarını hesaplamak için gerekli verileri toplayamadığı için bu metodoloji son derece değerlidir. Bu metodolojiye kullanarak ülkeler kendi tahminlerini yapabilirler.
Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Liu Zhenmin konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu: “Pandemiden kaybedilen küresel can kayıplarının güvenilir bir değerlendirmesini sunmak için bütün birleşmiş milletler sistemi birlikte çalışmaktadır bu çalışma küresel ölüm tahmin tahminlerine gerçekleştirmek için BMnin .eh ve diğer ortaklarla yürüttüğü iş birliğinin önemli bir parçasıdır.”
Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Bölümü İstatistik Dairesi Direktörü Stefan Schweinfest şunları ekledi: “Verilerin yetersiz düzeyde olması, insan hayatı üzerinde ciddi sonuçları olan bir krizin gerçek kapsamını değerlendirmeye zorlaştırmaktadır. Pandemi, ülkeler içindeki veri sistemleri arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesi ve ölümlerin ve diğer hayati olayların kayıt altına alınması da dahil olmak üzere veri sistemlerinin güçlendirilmesi için uluslararası desteğinin artırılmasına duyulan ihtiyacı güçlü biçimde yeniden hatırlattı.”
Kaynak:https://dergi.tebeczane.net/public_html/dunyadanevarneyok/2022/mayis_2022/html5/index.html?&locale=TRK&pn=21
