Ecz. Ayşe ARIK
Dünyada Yükselen Trend: İntegratif Eczacılık
Yaşadığımız çağda tüm dünya hızla değişiyor, gelişiyor. Yeni akımlar, anlayışlar, tedavi seçenekleri hızla hayatımıza giriyor. Bizler de bu yeniliklere ayak uydurmaya çalışıyoruz. Kısa bir süredir Amerika’da, Avustralya’da, Kanada’da eczanelerin tabelalarının altında bir yazı dikkat çekiyor. “Integrative Pharmacy” yani “integratif Eczane”.
Peki nedir bu integratif eczaneler, herhangi bir eczaneden farkı mı var? Her şeyden önce integratif ne demek ki bir de eczanesi olsun? Gelin biraz yakından bakalım…
Bu çağın altın sözcüğü “Wellness”. Türkçe karşılığı ESENLİK. Bu sözcük ilk kez Dr. Halbert Dunn tarafından 1961’de yayınlanan ‘’Yüksek Seviye Wellness’’ adlı kitapta kullanılmış ve aslında uzun ve sağlıklı yaşam felsefesinin temeli de burada atılmış. En çok etkilediği alan ise şüphesiz sağlık sektörü.
Bu akımın ardından hayatımıza bir de alternatif tıp sözcüğü yerleşti. Alternatif bildiğiniz üzere “başka bir yol “demektir. Hipokrat’ın tıbbın tanı, tedavi ve prognoz süreçlerinin detaylı bir gözlem, neden-sonuç ilişkisi ve biriktirilmiş deneyim üzerine kurulması gerektiği fikri ile doğmuş olan, kanıta dayalı çalışan konvansiyonel yani bilinen adıyla modern tıbba farklı bir yol sunmaktaydı. Alternatif tıp tek başına birçok hastalıkta güvenilirlik ve etkinlik konusunda tartışmalı olduğu için sağlık otoriteleri farklı bir tanımlama yoluna gittiler. İntegratif Tıp böylelikle hayat buldu.
ABD’de bulunan Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Ulusal Merkezi (NCCAM)’ne göre; GTAT (Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp) uygulamalarının modern tıp ile birlikte kullanılması tamamlayıcı tıp iken, modern tıp uygulamaları yerine kullanılması alternatif tıp olarak isimlendirilir.
Ancak NCCAM, modern tıbbın, etkinliği ve güvenliği kanıtlanmış GTAT uygulamaları ile birlikte kullanılması anlamına gelen İNTEGRATİF TIP adını kullanmayı daha uygun bulmuştur.[4]
Son 5 Yıldır da Türkiye’de İntegratif Sağlık ile ilgili bakanlık onaylı eğitim ve sertifika programları düzenleniyor, üniversitelerde çeşitli kurslar açılıyor, hastanelerde üniteler kuruluyor. Bu amaçla da GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIP UYGULAMALARI DAİRE BAŞKANLIĞI kurulmuş olup, 2014 yılında yönetmelikle kapsadığı alanların sınırları çizilmiştir.
Türkiye’ye yazının sonunda yine döneceğim. Dünyada bu uygulamalar nedir peki?
Aslında sıklıkla duyduğumuz, doğal ürünler, fitoterapi, aromaterapi, homeopati tarafını da eczanelerimizde bulundurduğumuz tedavi çeşitlerini kapsıyor. İngiltere ve Avusturalya da yakın zamanda konvansiyonel tıpla birlikte bazı uygulamalar geri ödeme kapsamına alındı.
Amerika’da kapısında İntegratif Eczane yazan bir eczaneye girdiğinizde aslında size şunu vadediyor:
“Size bir hekim tarafından yazılmış konvansiyonel tıp ilaçlarınızı danışmanlığımla tedarik eder, aynı zamanda alternatif ve tamamlayıcı tedavi ile destek olabilirim. Bununla ilgili hem bilgiye hem de ürün tedarik zincirine sahibim. Ayrıca sizi seçmeniz gereken integratif tedavi yönteminin ne olacağı hakkında doğru ve etik şekilde yönlendiririm “
Amerika sağlık otoriteleri bununla ilgili etik prensipleri ve beklentilerini de NIH üzerinden çalışmalarla dönemsel olarak eczacılara kılavuz şeklinde sunuyor.
Geçtiğimiz yıllarda ise FIP ile WHO birlikte bir çalışma yaparak eczacılık fakültelerinde İntegratif programların oluşturulmasını da önerdiler.
The Joint FIP/WHO Guidelines on Good Pharmacy Practice 2011
Dünyadaki örneklerine bakıldığında, söz konusu sağlık ise her gelişen akımda eczacılar da örgütlü ve donanımlı olarak yerlerini alıyor. Örneğin Avustralya’da yapılan çalışmalarda akut ve kronik hastalıklarda hangi tamamlayıcı tedavinin ilk tercih ya da sonraki tercih olacağı kanıta dayalı olarak belirtilmiş ve bir altın prosedür bilim insanları tarafından oluşturulmuş. İntegratif eczacılar da sorunun kökenine ve tanıya yönelik tedavide danışmanlıklarını bu standartlar ışığında yapıyor.
Bizim için üzücü olan durum ise, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tedavi yönetmeliğinde eczacıların tek bulunduğu alanın bilim komisyonundan bir üye şeklinde olması.
Ortada herhangi bir sağlık bilimi altyapısı olmadan insanların sağlık koçu adı altında tavsiyeler verebildiği bir ülkede, sağlık alanında birinci basamakta danışmanlık görevi yapan biz eczacıların dünyadaki örnekleri gibi bu konuda yetkili olmasını haklı olarak istiyorum. Bizler zaten kendi alanlarımız olan fitoterapi, aromaterapi, apiterapi, homeopati ürünlerinin danışmanlıklarını verebiliyorken, oluşturulacak bir standartla ve gerekli eğitimlerle kalan diğer tamamlayıcı tedavilere de rahatlıkla danışmanlık yapabilecek ve kamuyu doğru, etik bilgilendirecek donanımdayız.
İlerleyen günlerde dünyada uygulanan standart integratif tedavi yöntemlerini, kullanılma yüzdelerini ve tedavi başarılarını tek tek ele almaya çalışacağım.
İntegratif Sağlık ise ancak ve ancak eczacıların da dahil edildiği bir yöntemle, daha güçlü, sağlıklı ve etik bir zemine oturacaktır.
Eczacılığın geleceğini de aslında bu gelişmelerdeki yeri ve duruşu sağlamlaştıracaktır.
KAYNAKLAR
- Grammaticos PC,Diamantis A.Useful known and unknown views of the father of modern medicine, Hippocrates and his teacher Democritus. Hell J Nucl Med 2008;11(1):2-4
- Davidoff F, Haynes B, Sacket D, Smith R. Evidence based medicine. BMJ 1995; 310: 1085-6
- Rosenberg W, Donald A. Evidence based medicine: an approach to clinical problem solving. BMJ 1995; 310: 1122-6
- https://nccih.nih.gov/health/integrative-health
- http://www.efcam.eu/cam/cam-definition/
- 27 Ekim 2014 tarihve 29158 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp UygulamalarıYönetmeliği” ve ekleri internet adresi ulaşım tarihi
7. İntegratif-saglik-eczaciligi -Prf. Dr. Barkın Berk
8. Pharmacy Education in the Twenty First Century and Beyond
