SUNUŞ
"Eczacılık, eczaneler değişiyor, dönüşüyor...
Sağlık danışmanlığı, eğitimler, yeni konsept vs. vs....
Biraz da Dünya’ya bakalım." diye başladık.
İlk olarak "Almaya’da Eczane Eczacılığı"nı inceledik.
Sevgili arkadaşımız, değerli meslektaşımız, Ecz. Ayşe ARIK COŞKUN çok değerli ve mesleğimize ışık tutacak yazı dizisine devam ediyor.
Şimdi ikinci çalışma: "İngiltere’de Eczane Eczacılığı".
İki bölüm halinde yayınlıyoruz.
"Dünya’da Eczacılık" adlı yeni köşemizde bu çalışmalara her zaman ulaşabilirsiniz.
Sevgili Ecz. Ayşe ARIK COŞKUN’ a gönül dolusu teşekkür ediyoruz...
ECZACININ SESİ
İNGİLTERE ‘DE ECZACILIK
2. Bölüm
Ecz. Ayşe ARIK COŞKUN
-Kişiye Özel Stoma Hazırlanması (SAC)
Stoma, içi boş organların cerrahi bir müdahale ile vücut dışına ağızlaştırılmasıdır. Bağırsak içeriğini boşaltmak için yaygınlıkla kullanılırlar. Stoma etrafındaki derinin korunması, torba boşaltılması, torba çeşitleri ve uygunluğu hasta için önem arzeden konulardır. Eczacılar stomaların kullanımı konusunda hastayı bilgilendirir ve stoma aletini hastanın ölçülerine göre kişisel kullanıma hazırlar. Bu hizmet ya eczanede özel bir odada ya da hastanın evinde verilir. Eczane bilgilendirme başına NHS’den £ 4.32 ödeme alır.
Source: NHS Prescription Services
-Aparat kullanım değerlendirilmesi (AUR)
Kateter, drenaj, vakum pompaları, erektil disfonksiyon aletleri, inkontinans ve stoma gibi aparatların güvenli ve rahat kullanımını sağlamaya yönelik ve uygun atık yönetimi konusunda hasta bilgilendirilmesini kapsayan bir hizmettir. Bu hizmet eczanede verildiği takdirde uygulama başına NHS tarafından eczaneye £ 28, hastanın evinde verilirse de £54 ödeme yapılır. Eğer 24 saat içerisinde tekrar eve gitme durumu olursa NHS tarafından ikinci defa için £28 ödenir.
Source: NHS Prescription Services
Ayrıca yerel yönetimler tarafından ücret politikası belirlenen hizmetler de mevcuttur:
-NHS Sağlık Kontrolü : 40-74 yaş arası kişilere herhangi bir hastalığı olmasa bile, beden kitle indeksi, varsa mevcut hastalıkları, dolaşım ve damar sağlığı, kolesterol, diyabet, böbrek hastalıkları ve bazı demans formlarının kontrolü yapmayı hedefler. Bu hastalık öncesi bilgi ve önlem amaçlıdır. Potansiyel problemler eczacı tarafından tespit edilip hastanın yönlendirilmesi yapılır.
Sigara bırakma, kilo kontrolü, antikoagülan izleme, klamidya testi,kolesterol ölçümleri, evde bakım, şırınga değişimi, eve servis, basit ilkyardım ve tedaviler de ücret politikası yerel yönetim isteklerine göre değişkenlik gösterir.
Eczanelerde Reçete Karşılama ve Ücret politikası
Ülke genelinde 2014/15 verilerine göre, günlük toplamda 1,8 milyon kişi eczacılık hizmeti alıp, 978,3 milyon kalem ilaç eczaneler tarafından karşılanır, bu toplam karşılanmış reçete kaleminin %92,1 idir. Ayrıca hastanın EPS(Elektronik Reçete Karşılama Servisi) ile de reçete alma hakkı vardır. Hasta herhangi bir eczane ya da dispansere reçetesini yönlendirip alabilir. Yıllık 145,4 milyon kalem ilaç da EPS aracılığı ile karşılanmaktadır.
Bir eczane aylık ortalama 6983 kalem reçeteli ilaç karşılar. İlaçlarda %20 KDV uygulaması vardır. Devam reçetesi kavramı da vardır. Eczacı ‘Repeat Dispensing’ denilen devam reçetesini hazırlama ve dozlama hakkına sahiptir. Bunun için NHS yıllık £1500 (aylık £125) eczanelere hizmet karşılığı ödeme yapar. Belirli periyodlarla devam reçetesi karşılama eğitimlerinin tamamlanması gerekmektedir. Mutlaka her eczacının katılma zorunluluğu bulunur.
NHS aylık 2500 ve üzeri reçete karşılayan eczanelere artan baremde yıllık £23,278 ‘Kuruluş Ödemesi’ (Establishment Payment) adı altında temel hizmet bedeli öder bu 3500 ve daha fazla kalemde £25,000 baremine ulaşır.
AYLIK REÇETEDE VERİLEN KALEM ÖDENEN KURULUŞ ÖDEMESİ
1 NİSAN 2015 -31 Mart 2016 1 NİSAN 2015 -31 Mart 2016
2,500 - 2,829 £23,278
2,830 – 3,149 £24,190
3,150+ £25,100
Bunun yanı sıra İngiltere’de eczaneler eşitlik kanunu çerçevesinde eczanedeki reçete hacim dalgalanmaları ve personel istihdamına yönelik destek olmak için ‘İşletim Ödemesi’(Practise Payment) adı altında başka bir ücret daha alırlar. Burada kriter yapılan reçete sayısının düştüğü aylarda eczaneleri korumak ve istihdam edilen personel sayısını çalışma süresini uzatmadan gerekirse sayısını artırmak gibi durumlardır. Mutlaka bir baz ödeme bulunur, bunun altına düşülmez ama dalgalanma anında işletmeyi korumak adına katsayı artırılarak hesap yapılır ve ortalama yıllık istikrarı korumaya çalışır. Bu ücret aylık olarak ödenir. 6
Source:Drug Tariff Payments
Bunun ayrıca personel çalışma saatleri ve yapılan reçetenin düştüğü aylar için farklı hesaplamalar yapılarak, katsayı artırımına gidilir. Bu da çalışma hayatına dair hak ve güvenceleri teminat altına alır. Örneğin eczanede beklenen hacmin üzerine çıkan her 1500 reçete kalemi için , bu kaleme tekabül eden haftalık çalışma saati 19 saattir hesabıyla, kanunen +1 personel istihdamı öngörülür. Bu hesaplamalar ve katsayılar ayrıca ilaç ve eczacılığa dair her konu “Drug Tariff” adlı yönetmelikle düzenlenmiş durumdadır.
Genel Bakış
Özetle baktığımızda İngiltere’de Eczanelerin genel kazançları daha çok mesleki anlamda verdikleri hizmete odaklanmış durumda. Bizden çok farklı bir sisteme sahip oldukları aşikar. Kendi veri sistemlerinde ilacın bir ticari unsur gibi değerlendirilmesinden ziyade, eczacının ilaca ve kamu sağlığına dair verdiği hizmetler genel ülke politikasına hakim görünüyor. Beş ve daha az şubesi olan serbest eczaneler tabii ki gittikçe artan rekabet ve piyasa baskısı nedeniyle her geçen gün daha da zorlanıyorlar. Zincir eczane ve market eczaneler %60 gibi ezici bir çoğunlukta. Her ne kadar sağlık bütçeleri daralıyor olsa da NHS eczaneleri, hatta iş hacmi daha az olanları korumaya yönelik bazı önlemler almış durumda. Yine de gelişen dünyada tedarik zinciri değişimleri, online eczane pazarının devreye girmesi, sağlık bütçelerinin dünya genelinde daralması işleyişi değiştirecek gibi görünüyor. Hatta bazı otoritelere göre 2005 yılında uygulamaya geçen online eczane kavramı halen bebeklik dönemini yaşıyor. Öyle ki büyük zincir tedarikçilerinin satışlarının %1 i henüz online kanallardan ilerliyor. İngiltere’nin Avrupa’da en büyük online perakende pazarına sahip olduğu düşünülürse, gelecekte geleneksel eczacılık önemli ölçüde farklılaşmalara uğramak zorunda kalabilir.7
KAYNAKLAR
2. Source: NHS Prescription Services
3.PSNC Essential Fees
4.Drug Tariff 2015
5.http://www.thecompleteuniversityguide.co.uk/league-tables/rankings?s=Pharmacology%20%26%20Pharmacy
6.Drug Tariff 2015
7-A.T. Kearney " The Future of Community Pharmacy in England"