SUNUŞ
"Eczacılık, eczaneler değişiyor, dönüşüyor...
Sağlık danışmanlığı, eğitimler, yeni konsept vs. vs....
Biraz da Dünya’ya bakalım." diye başladık.
İlk olarak "Almaya’da Eczane Eczacılığı"nı inceledik.
Sevgili arkadaşımız, değerli meslektaşımız, Ecz. Ayşe ARIK COŞKUN çok değerli ve mesleğimize ışık tutacak yazı dizisine devam ediyor.
Şimdi ikinci çalışma: "İngiltere’de Eczane Eczacılığı".
İki bölüm halinde yayınlayacağız.
"Dünya’da Eczacılık" adlı yeni köşemizde bu çalışmalara her zaman ulaşabilirsiniz.
Sevgili Ecz. Ayşe ARIK COŞKUN’ a gönül dolusu teşekkür ediyoruz...
ECZACININ SESİ
.jpg)
İNGİLTERE ‘DE ECZACILIK
Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı (İngilizce: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland), Avrupa’nın batısında, coğrafi olarak Büyük Britanya Adasının tamamını, İrlanda Adası’nın kuzey kısmını ve bazı diğer Britanya Adalarını kapsayan ülke... Ülkenin ismi, gerek ülke içinde, gerekse uluslararası camiada genellikle Birleşik Krallık ya da Büyük Britanya (İngilizce: United Kingdom) olarak kullanılır. Birleşik Krallığın kurucu unsurlarından oluşmuş, en gelişmiş ve kalabalık ülkesi olan İngiltere’dir. Ülkenin vatandaşları için kullanılan resmi tanımlama Britanyalıdır (İngilizce: British). Bununla birlikte İngiliz sözcüğü de uluslararası camiada yaygındır.
Birleşik Krallık dört devletten meydana gelir: Galler, İngiltere, İskoçya ve Kuzey İrlanda. Birleşik Krallık, Britanya İmparatorluğu döneminde kapsadığı çok geniş coğrafya nedeniyle "üzerinde güneş batmayan imparatorluk" olarak anılmıştır.1
Bu araştırmada sadece İngiltere bölgesinden bahsediyor olacağız.
Hemen hemen herkesin "İngiltere’de Eczacılık” hakkında mutlaka bir fikri vardır, gelin bir de yakından bakalım...
İngiltere’de Eczaneler iki ana grupta değerlendirilir. İlki beş ya da daha az şubesi olan “Serbest Eczane (Independents)" diye tabir edeceğimiz gruptur. Bu grupta tek eczane şeklinde hizmet veren ve beş tane şubeye kadar çıkabilen eczaneler aynı statüde değerlendirmeye alınmıştır.
.jpg)
İkinci olarak da 6 ya da daha fazla şubesi olan, çoklu sözleşme yapan “Zincir Eczaneler (pharmacy chains)" vardır. Bunlara 2500 den fazla şubesi olan Alliance Boots, 2000 den fazla şubeyle Numark, 1600 den fazla şubeyle Lloyds Pharmacy örnek gösterilebilir. Süpermarket olan ve eczane hizmeti veren zincirlerden en ünlüleri Asda, Sainsbury’s ve Tesco dur. Hatta Sainsbury’sin içinde küçük cerrahi müdahaleler için hekim bile bulunmaktadır.
.jpg)
Bunun yanısıra online eczane pazarı da henüz küçük de olsa giderek ivme kazanmaya başlamıştır.
Source: NHS Prescription Services 2
2014/15 yıllarına baktığımızda, zincir eczane sayısındaki anlamlı artış görülmektedir, yüzde olarak değerlendirirsek toplam eczane sayısının %38,3 ü serbest eczane iken, %61,7 si zincir eczanelerdir. Ülke genelinde serbest eczanelerin yüzde dağılımı genellikle böyle ama Londra’da durum tam tersi şekilde görülür. Yani %60 civarı bağımsız eczane sayısı ile farklılık gösterir.
Genel nüfusa bakıldığında her 100.000 kişiye 22 eczane düşmektedir.
Peki, İngiltere’de eczacı ne yapar?
İngiltere’ de toplam 43.665 eczacı istihdam edilmektedir.40 eczacılık fakültesi bulunan ülkede, 4 yılı teorik, 1 yılı pratik olmak üzere toplamda 5 yıllık eğitimle mezun olurlar.5Her eczane de ister zincir olsun ister serbest, mutlaka bir mesul eczacı bulunma zorunluluğu vardır. Eczacı, günlük çalışması esnasında klinik veya klinik olmayan pek çok beceri ve vasfa sahip olmak zorundadır. Eczanenin işletmesinde uygulanacak standart prosedürlerden, personel seviyesinin belirlenmesine kadar çeşitli görevleri bulunur. Reçete karşılama, ilaç tedariği, hastalara ilaç ve tedavi konusunda tavsiyelerde bulunmak, NHS’nin (ulusal sağlık sistemi) gerektirdiği hizmetlerinin verilmesi, OTC ürünlerinin satışı, basit hastalıklarda değerlendirme ve tedavi, kronik hastalıklar için (astım, diyabet, hipertansiyon gibi) klinik değerlendirmeler yapılması, ilaç içeriği yönetimi, kamu sağlığı hizmet ve tedavilerinde rol oynar.
.jpg)
Reçete karşılama, devam reçetesi, atık ilaç güvenli imhası, kamu sağlığı ve sağlıklı yaşam biçimi desteği (Sigara bırakma, alkol kullanımı, özbakım desteği, kilo kontrolü vs..), sağlıklı yaşam kampanya duyuru ve desteği eczanelerin sunmak zorunda olduğu temel hizmetlerdir.
Eczaneler hazırladıkları reçetedeki kalem başına 90 peni meslek hakkı alırlar. İlaç fiyatı £ 100 u geçen reçetelerde ise reçetenin %2 si tutarında meslek hakkı vardır.3Bazı özel durumlarda ve ilaçlarda bu meslek hakkı artış gösterebilir. Örneğin oral olarak hazırlanan sıvı methadone içeren bir ilaç için 250 peni ödeme yapılır.4
Temel hizmetler haricinde eczanelerde verilen ileri düzey hizmetler ise :
-Yeni ilaç Servisi (New Medicine Services-NMS) :
Bazı uzun dönem hastalık tedavilerinde,astım, tip 2 diyabet, hipertansiyon, KOAH, kan inceltici ilaç kullanımı gibi durumlarda hastaya güvenli ve verimli ilaç kullanımı konusunda eczacının destek ve tavsiye servisidir. Hasta yeni bir ilaca başladığında, bu servisten yararlanmak isterse eczacıdan ilk randevusunu alır ve ilacın etki ve olası yan etkileri ve ilacın kendi yaşam biçimine uygunluğu konusunda bilgi alır. Bunu takiben eczacı 2 hafta sonrasına kontrol randevusu verir ve ilaç kullanımı tekrar değerlendirilir. Son olarak da 3. randevu iki hafta sonrasına tekrar planlanır ve ilaç hakkında geri bildirim alınır. Eğer gerekirse randevu sayısı artırılır. Bu servis ile hedeflenen, uzun vadede semptom ve komplikasyonların azaltılmasını sağlamak, hasta uyumunu artırmak ve farmakovijilans anlamında artı değer oluşturmaktır. Eczanelerin %80 i bu hizmeti vermektedir. Hastalar bu servisler için hiçbir ücret ödemez.
NHS (ulusal sağlık servisi) ise eczacıyı bu konuda teşvik etmek üzere belirli hedefler koyarak ödeme planı hazırlamıştır. Kota uygulamasında hedefler, uygun endikasyon reçetesi başına %20 ,%40, %60 ve %80 olarak belirlenmiştir. Hedefin %20’sini tutturan eczaneye servis başına £25, %40’ını tutturan servis başına £26, %60’ını tutturan £27, %80 i tutturan ise servis başına £28 ücret alır. Bunun üzerindeki hacimlerde ücret ödenmemektedir.
NMS: Yeni İlaç Kullanım Servisi
Source: NHS Prescription Services
-İlaç Kullanım Değerlendirmesi (MUR)
Eczaneler aracılığı ile NHS tarafından sunulan hastaya ücretsiz bir hizmettir. Bu hizmette reçeteli ilaçlar için nasıl kullanılacağı, ilacın neden hastaya önerildiği varsa diğer ilaçlarla etkileşimi ve kullanım şekli gibi genel bilgiler verilir. Hasta eczaneden görüşme talebinde bulunur. 10-20 dakika arası bir sürede, ayrı bir odada hasta gizliliği esas alınarak değerlendirilir ve gerekirse doz ayarlaması yapılır hatta ilaç değişimi gerekiyorsa hasta hekime yönlendirilir. Eczaneler NHS ye her 3 ayda bir raporlama yapar. Hizmet başına £28 ücret ödemesi yapılır. Bir eczane yıllık maksimum 400 adet değerlendirme ücreti alabilir.
İlaç Kullanım Değerlendirmesi hizmeti (MUR) sağlayan eczaneler
Source: NHS Prescription Services
Yukarıdaki tabloda da görülebileceği gibi 2015 yılı itibarı ile ortalama 292 ilaç kullanım değerlendirme hizmeti sağlayarak eczaneler, yıllık £ 8176 gibi bir ücret almışlardır.
-Grip Aşısı
65 yaş üstü, hamileler, risk grubunda olanlar için yılda 1 kez grip ve/veya zatürree aşısı hastaya ücretsiz olarak eczacı tarafından yapılır. Nazal sprey formunda aşılar daha çok kullanılır. NHS aşı için eczaneye £ 7.64, eczacıya uygulama hakkı olarak da £ 1,5 yani toplamda £ 9.14 ödeme yapar.
Devam edecek...
