Tüm sözlerden önce, SABAHATTİN ALİ’ yi saygıyla analım...
Başım dağ saçlarım kardır
deli rüzgarlarım vardır
ovalar bana çok dardır
benim meskenim dağlardır dağlar
dağlardır dağlar, dağlardır dağlar…
şehirler bana bir tuzak
insan sohbetleri yasak
uzak olun benden uzak
benim meskenim dağlardır dağlar
dağlardır dağlar, dağlardır dağlar…
kalbime benzer taşları
heybetli öter kuşları
göğe yakındır başları
benim meskenim dağlardır dağlar
dağlardır dağlar, dağlardır dağlar…
yarimi ellere verin
sevdamı yellere verin
yelleri bana gönderin
benim meskenim dağlardır dağlar
dağlardır dağlar, dağlardır dağlar…
bir gün kadrim bilinirse
ismim ağza alınırsa
yerim soran bulunursa
benim meskenim dağlardır dağlar
dağlardır dağlar, dağlardır dağlar…
Tıbbi Sarf Malzemeler-2
SARGI BEZİ
"Nedir?
Çeşitleri nelerdir?
Nasıl kullanılır?"
Gibi soruların cevabına bakacağız.
SARGILAR VE UYGULAMA YÖNTEMLERİ
Vücudun bir bölümünü yerinde veya baskı altında tutmak amacıyla esnek bir maddeden yapılmış uzun, dar ve ince şerite sargı (bandaj) denir.
Sargı ve Amaçları;
Sargılar, kırık, çıkık ve burkulmalarda o bölgenin hareketini azaltmak ya da tümüyle engellemek, pansuman malzemesini tespit etmek, kanayan bölgeye basınç uygulayarak kanamayı durdurmak, şişmeyi azaltmak ya da önlemek, ateli tespit etmek, yapılan pansuman malzemelerini korumak ve yerinde sabitlemek, gerektiğinde kan akımını azaltmak, askı olarak kullanmak, organa destek sağlamak amacıyla uygulanır .
Sargıların kullanılmasında dikkat edilecek noktalar şunlardır;
Hasta/ yaralıya yapılacak işlem anlatılır.
Korku ve endişeleri giderilir. Aseptik tekniklere uyulur. Sargılar ven akımının kalbe dönmesine yardım ettiğinden daima distalden (uçkısımdan) - proksimale (yukarı) doğru yapılır.
Sargı uygulanırken basıncın sargının her yanında eşit olmasına dikkat edilir.
Eşit olmayan basınç, kan dolaşımını etkileyerek doku beslenmesini bozabilir.
Yaralar, aseptik koşullarda pansuman yapıldıktan sonra sarılmalıdır.
Sargı yapılan ekstremite uçları açıkta, bırakılır çünkü dolaşımın uygun olup olmadığının kontrolünde önem taşır.
Sargıların Kullanılması Sonrası Ortaya Çıkabilecek Komplikasyonlar;
Sargıların çok sıkı olması yüzeysel kan ve lenf dolaşımını zorlaştırır, kılcal damar ve lenf yollarından hücreler arasına kan sıvısı ve lenf sıvısı sızar. Bu da o bölgede şişliğe yol açar. Sıkı sargılar dolaşımı etkiler ve doku beslenmesini bozar.
Gevşek sarılan sargılar da pansumanın yara üzerinden kaymasına,yaranın açıkta kalmasına ve enfekte olmasına yol açar.
Sargı Çeşitleri Sargılar şekillerine ve hazırlanışlarına göre ikiye ayrılır;
ŞEKİLLERİNE GÖRE SARGILAR
Üçgen, silindir ve özel sargılar olmak üzere üçe ayrılır.
ÜÇGEN SARGILAR: Tespit işleminde genellikle sargı (bandaj) çeşitlerinden üçgen sargı bezi kullanılır.Üçgen şeklinde ve esnemeyen bir kumaştan yapılmış olmalıdır, hazır hâlde bulunabileceği gibi kare şeklindeki bir kumaşın karşılıklı köşeleri üst üste getirilerek de elde edilebilir. Üçgen sargının en uzun kenarına taban, sivri olan ucuna tepe denir.
FİLE SARGI: Günümüzde üçgen sargının yerini; tek kullanımlık, farklı vücut bölgelerine kolayca uygulanabilen sargılar almıştır. Bu amaçla kullanılan file sargı, yırtılma veya iplik atma olmaksızın istenilen nokta ve yönde kesilebilir. Cildin normal ısısı ve nem alıverişi korunur. Elastiktir, kaymaz, yaranın gözlenmesi ve pansumanın sık değiştirilmesi gereken durumlarda kolaylık sağlar.
RULO (SİLİNDİR) SARGI: Rulo sargı çoğunlukla pansumanı sabitlemek, basınç yaparak kanamayı durdurmak, burkulmalarda eklemi desteklemek için kullanılır. Rulo sargılar gazlı bez ve ketenden değişik boyutlarda sarılarak hazırlanır. Silindir sargı için hazır elastik bandajlarda bu amaçla kullanılır. Silindir sargılar değişik uzunluk ve genişliktedir. Örneğin; gövde için cm, bacak için 10 cm, baş ve kol için 5 cm, parmaklar için 2,5 cm eninde olan sargılar kullanılır. Sargıların boyu ise ortalama 1,5-2 m arasındadır
SPİKA SARGI: Özellikle omuz, kalça eklemi gibi geniş yerlerin sarımında kullanılır. Omuz ekleminde kolun üst kısmı sarıldıktan sonra sargı rulosu omuz üzerinden geçirilir. Omuz arkasına, oradan göğüsün arka kısmına getirilir. Buradan göğüsün ön tarafı dolanıp, tekrar omuza getirilir. Omuz önünde sargılar birbirini çaprazlar ve sekiz şeklinde bir sarılma yapılmış olur. Daire (döngü halka) sargı: Fazla kullanılan ve basit olan sarma şeklidir. Boyun, bilek ve alında kullanılır. Sargının kıvrımı bir önceki kıvrımın üzerine gelir. Sargının başlangıç ve bitiş noktası aynıdır. Özel Sargılar Bunlar özel amaçlarla kullanılan sargılardır. Korseler, fıtık bağları, "T" sargısı,kuyruklu sargı, çok kuyruklu sargılar, elastik sargılar ve alçı sargıları özel sargılardır.
HAZIRLANIŞLARINA GÖRE SARGILAR
Yumuşak, sert ve mekanik olmak üzere üçe ayrılır.
1. Yumuşak sargılar pansuman malzemelerinin tespiti için kullanılır.
rulo, üçgen, dörtgen ve özel sargılardır. Burkulma ve incinmelerde elastik rulo sargılar tespit için kullanılır.
2. Sert sargılar kırık ve çıkıkların tespitinde destek ve basınç yapmak için kullanılan alçılı bandajlardır.
3. Mekanik sargılar kullanılacak yere uygun ve tedaviyi kolaylaştırmak amacıyla özel yapıda olup bez, lastik gibi maddelerden yapılır. varis çorapları, fıtık bağları ve korseler mekanik sargılardandır.
ÖRNEKLER:
Üçgen Sargı Bezi
İlk yardım müdahalelerinde yoğun olarak kullanılan üçgen sargı bezi, aşırı kanamalı durumlarda sıkı bandaj yapılarak kanamanın durdurulmasını sağlar.
Üçgen sargılar ile göğüs, karın, kol bacaklar ve saçlı deride olan yaraları sarmak daha kolaydır.
Özellikle kol kırıkları, burkulma, çıkık, ve diğer yaralanmalarda yaralı kısım üçgen sargı ile tespit edilir ve askıya alınır.
Alçılı Sargı Bezi
%100 Pamuktan örülmüş hidrofil gazlı beze ortopedik alçı karışımı
emdirilerek üretilen medikal malzemedir. Suya daldırıldıktan en fazla 10
sn. sonra homojen bir şekilde ıslanır. Yumuşak yapısı ve yoğun alçı
kreması sayesinde kolay şekillendirilir. Uygulandıktan sonra 1-8 dk
içinde donar. Donduktan sonra dökülme yapmaz.
Hidrofil Sargı Bezi
Hidrofil sargı bezi, %100 pamuk ipliğinden dokunmuş tıbbi malzemedir. Yara üzerindeki pansuman ya da tamponun sabitlenmesi, zarar görmüş bölgenin tespit edilmesi ve korunması için kullanılır.
Elastik Sargı Bezi
Polyamide ve pamuk ipliğinden dokunmuş tıbbi malzemedir. Yara üzerindeki pansuman yada tamponun sabitlenmesinde ve hafif destek gerektiren durumlarda kullanılır. %100’e yakın oranda uzama özelliği vardır. Fikse işlemi gördüğünden hidrofil sargı bezine göre daha yumuşak ve elastiktir.
Sağlıkla kalın...
Ecz. Gül KARA
hurriyeteczanesi@ttnet.com
g.kara@eczacininsesi.com
