Fizik kurallarına göre insanoğlunun iki ayağı üzerinde yürümesi mucize gibidir.
Bilim adamları "yürüme eylemi" ni kontrollü düşüş olarak adlandırır. Yürürken bir ayağımız dengeyi kurmaya çalışırken, tam düşmek üzereyken, diğer ayak onun yanına gelir ve yürüme eylemi gerçekleşir. Yürümek aslında çok zordur.
Hatırlarsanız Japonların 1986 yılında yapmaya başladıkları "ASİMO" diye bir robot var, insan gibi yürüyebilmesi için 5 yıl uğraştıklarını biliyor muydunuz? Yine de merdiven çıkamıyor.
Bir tay doğduğunda hemen ayağa kalkar ve yürür.
İnsan doğduğunda ise gerçek anlamda dengeli yürümeyi öğrenmesi neredeyse beş yıl sürer.
Yürümek bu kadar zor olunca, bütün vücudumuzu çok az bir yüzeyde taşıyan ayaklarımızdaki küçük bir bozukluk bütün vücudu etkileyen sorunlara yol açmaktadır.
Bu yazıda:
Ayak şekli neden bozulur?
Ayak tabanında ne gibi problemler oluyor?
Çözüm için neler yapabiliriz ?
Kullanılan medikal–ortopedik malzemeler nelerdir?
Gibi sorulara cevap arayacağız.
Ayak şekli neden bozulur?
1-Topuğu 8-10 cm’den yüksek ve sivri burunlu ayakkabı giymek ayakların en büyük düşmanıdır.Topuklu ayakkabı ayağın ön kısımlarına yük binmesine neden olur. Bir de üzerine ayakkabının sivri burunlu olması parmakları sıkıştırıp üst üste bindirir. Bu durumda da başparmak ikinci parmağın üzerine biner ve şekil bozukluğu meydana gelir.
2-Kas hastalıkları
Ayakta şekil bozukluğunun oluşumunda kasların büyük önemi bulunur. Eğer kişide herhangi bir kas rahatsızlığı varsa kasların deformasyonu sonucu parmakların birbirlerinin üzerine çıkmasına neden olur.
3-Diyabet (Şeker) hastalığı
Ayak diyabet hastalığının zarar verdiği bölgeler arasında yer alır. Ayakta hissizliğe bağlı olarak yaralar ve parmaklarda şekil bozuklukları oluşabilir.
4-Yaşın ilerlemesiyle birlikte deformite artar ve kaslar elastikiyetini kaybeder. Hayatı boyunca hiç ayakkabı giymeyen birisinin dahi 60 yaşından sonra ayaklarında şekil bozukluğu oluşabilir.
5-Bazı spor dalları ile uğraşanlar
Örneğin, dansı meslek grubu olarak seçenler parmak uçlarında uzun süre durdukları için bu bölgede deformiteler meydana gelir. Özellikle küçüklük çağından itibaren bale yapanların ergenlik döneminde ayaklarında şekil bozuklukları oluşmaya başlar.
Ayrıca ayak tabanında sorun olan kişilerin ayak bileklerinde burkulma, stres kırığı, dizle ilgili problemlerin sıkça görülmesi, ilerleyen yıllarda buna bağlı olarak daha yukarı bölgelere çıkan sıkıntılar olmaktadır.
Aslında ayak problemleri modern insanın problemidir.
Eski insanlarda, yani ayakkabı daha icat edilmeden önce, ayak problemleri yoktu. Çünkü onlar ıslak kumlara yalın ayak basıyorlardı.
Tüm ayak kasları ve eklemleri tam olarak doğal haliyle çalışabiliyordu.
Ama modern insan şehirleşme ile birlikte her yeri betonlaştırdı ve ayaklar ayakkabılar içine hapsoldu .
TABANDA neler oluyor?
· düz taban
· Yüksek taban,
· Taban çökmesi
· Halluks valgus(başparmak çıkıntısı-bunion)
· Topuk dikeni
· Nasır,
· Tırnak batması
· Ayak bileği ağrıları
· Bacak, diz ağrıları
· Bel, sırt, boyun, omuz ağrıları
· Duruş bozuklukları
· Yürüme bozuklukları.
· Çabuk yorulma-kas krampları
Ortopedik ve medikal çözümler nelerdir?
Öncelikle bilgisayarla yapılan ayak taban analizi yaptırmalıyız. Basınç sensörleri ile donatılmış düz bir platform üzerinde ayakta durulur ayaktan gelen veriler bir bilgisayar ekranında ayak tabanı basınç haritası şeklinde görüntülenir ve yazıcıdan bu görüntünün çıktısı alınabilir.
Bir nevi hastanın ayak izi çıkarılmış olur.
Bu sayede ayak arkına göre düz veya çukur taban olduğu tespit edilir.
Düz tabanda; ayak arkı kaybolmuştur ve taban nerdeyse yerle temas eder.
Çukur tabanda; ayak arkı normalden yüksektir ve ayağın sadece ön ve arka kısmı yere basmaktadır .
Problemi tespit ettikten sonra;
-Fizik tedavi
-Çeşitli egzersiz yöntemleri (bunlardan en ilgi çekeni oklava veya şişe yuvarlama egzersizidir aynı zamanda topuk dikeni tedavisinde de eczaneye bu konuda gelen hastalara bizzat önerdiğim bir yöntemdir)
-Kişiye özel tabanlık uygulamasıdır.
Piyasada çok çeşitli tabanlık bulunmaktadır.
Nasıl bir tabanlık seçilmeli sorusu ile sıkça karşılaşıyorum.
ü Her ayakkabı ile kullanılabilmeli
ü kasları çalıştıracak ve esnek tutacak özellikte olmalı
ü Düz ya da çukur tabana uygun ark destekli olmalı
ü Terleme yapmamalı
ü Koku yapmamalı
ü Kaymamalı
Eczanenize gelen diabet hastalarına;
Profesyonel spor yapanlara tüm gün ayakta kalarak çalışan kişilere veya uzun süredir bilek diz ve bel ağrısı şikayeti ile gelen hastalarınıza hatta sert nasır problem olanlara ayak taban analızı yaptırmalarını ve tabanlık kullanmalarını önerebilirsiniz .
Unutmayalım ki ;ayaktaki nasırlar da tabanın farklı noktalara aşırı ve dengesiz basıncı yüzünden olmaktadır..
Diğer yazım “halluks valgus” ve topuk dikeni nedir ve medikal çözümleri olacaktır.. Böylece ayaktan başlayarak başa doğru iskelet yapımızdaki sorunlara iyi gelecek tüm medikal malzemeleri inceleyeceğiz.eczacılık fakültelerinde medikal eğitimi almaktayız ve bu konu eczacının denetiminde ve sorumluluğunda olduğunu düşünüp sahip çıkmalıyız
MEDİKAL kelimesi Türk Dil Kurumu resmi sözlüğüne göre tıpla ilgili tıbba ait olan iyileştirici anlamındadır
Medikal ilaç ta dahil olmak üzere çok geniş bir ürün grubunu içermektedir hal böyle olunca vitrininde medikal yazan eczane dışındaki mağazaların bu yazıyı kaldırmaları daha uygun olur..
“Hayattaki en büyük zafer ,
hiçbir zaman düşmemekte değil,
Her düştüğünde ayağa kalkmakta yatar.
-Nelson Mandela
İnsan, İkİ ayağı üzerİnde yürüyebİlen tek canlıdır.
Ecz. Gül KARA
