’’Alzheimer, hafıza, düşünme ve akıl yürütme becerilerinde yavaş yavaş düşüşe neden olan bir beyin hastalığıdır’’ demiştik.
Yaklaşık 10 adet belirtisi var.
Bunlardan birkaçına sahipseniz ya da uzun süredir eczanenize gelen bir hastanızda böyle değişiklikler farkederseniz erken tanı konulması ve önlem alınması konusunda yakınlarını uyarabilirsiniz.
Bazen de bir hasta size sık sık unuttuğunu söyleyebilir yada ailesinde böyle bir hastası vardır, kendi de alzheimer olmaktan korktuğunu ifade edebilir. Belirtelim ki HER UNUTKANLIKTA ALZHEIMER DEĞİLDİR.
Aşağıda ki belirtilerin sadece biri bir hastalığın tanımı için yetmez tabii ki...
Genel ve yaygın olarak bu belirtiler farkedildiği takdirde acil olarak doktora başvurulmalıdır.
İlk başlarda normalmiş gibi zannedilen bazı davranışlar, büyük sinyaller vermektedir, bunu okuyabilmek ve farkı anlamak gerekir.
1-Günlük hayatı bozan hafıza kaybı:
Alzheimer hastalığının özellikle erken aşamasında en yaygın belirtilerinden biri, yakın zamanda öğrenilen bilgileri unutmaktır.
Önemli tarihleri veya olayları unutmak, tekrar tekrar aynı bilgileri istemek ve yeniden hatırlamak için sürekli bir yerlere bakmak ister ya da önceden kendi başlarına kullandıkları araçlar için aile üyelerinden yardım almaya başlar.
Sıklıkla randevularını ve saatini unutabilir.
2-Problem çözme, planlama konusundaki zorluklar:
Yapacakları işlere konsantre olmakta zorlanmak, daha önce kısa sürede yaptıkları tanıdık bir işi uzun sürede bitirmek.
Örneğin; artık aylık faturaları takip edememek, herzaman yaptığı bir yemek tarifini hatırlayamamak.
Yaşla ilgili tipik bir değişiklik nedir?
Çek defterini yazmakta zorlanmak, ödemeleri düzenli kontrol edememek.
3- Rutin görevleri tamamlama zorluğu:
Alzheimer’lı insanlar genellikle günlük işleri tamamlamakta zorlanırlar.
En sevdikleri oyunun kurallarını hatırlamak zor gelebilir.
Bazen ocağın ayarını yapamaz veya bir televizyon programını değiştirmek için yardıma ihtiyaç duyar.
4-Zaman veya mekanla ilgili karışıklık:
Alzheimer’lı insanlar tarihleri, mevsimleri ve zamanın geçişini kaybedebilir. Bazen nerede olduklarını veya oraya nasıl gittiklerini unutabilirler.
5-Görsel imgeleri ve mekansal ilişkileri anlamada zorluk
Görme problemlerinin artması Alzheimer’ın bir işareti olabilir. Araba kullanırken mesafeyi ayarlayamama, okuma zorluğu, renk belirleme gibi sorunlar olabilir.
6-Konuşma ve yazmada kelimelerle ilgili yeni sorunlar
Alzheimer’lı insanlar bir sohbeti izlemekte veya bunlara katılmakta zorluk çekebilir. Bir konuşmanın ortasında durabilirler ve nasıl devam edeceklerini bilemezler ya da kendilerini tekrar edebilirler. Kelime bilgisi ile mücadele edebilirler, doğru sözcüğü bulmakta sorun yaşayabilirler, bu da onları sinirlendirir yada içine kapanmasına neden olur.
7-Bir şeyleri yanlış yere yerleştirme ve adımları takip etme yeteneğini kaybetme:
Alzheimer hastalığı olan bir kişi alışılmadık yerlere birşeyler koyabilir. Bir şeyleri kaybedebilir ve onları tekrar bulmakta zorlanabilirler. Bulamadıkları şeyler için başkalarını çalmakla suçlayabilirler. Bu zamanla daha sık ortaya çıkabilir. Mutfak dolabının içine çorap koymak ve sonra bunu bulamamak gibi... Parasını cüzdanına koymak yerine buzdalabına koyabilir ve bulamayınca başkası çaldı diyebilir. Düz bir çizgi üzerinde yürümekte de zorluk çekebilirler.
Nörologlar bu testi onlara yapar.
8-Azalan veya kötü kararlar:
Alzheimer’lı insanlar karar vermekte zorlanabilirler yada karar verme sırasında karışıklık yaşarlar. Kişisel temizliklerine önem vermezler ve bu gittikçe sudan korkmaya kadar gidebilir.
9-İşten veya sosyal faaliyetlerden çekilme:
Alzheimer’lı bir kişi hobilerden, sosyal aktivitelerden, iş projelerinden veya spordan uzaklaşmaya başlayabilir. Fanatik olduğu spor takımını takip etmek onun için artık zordur. Ayrıca yaşadıkları değişiklikler nedeniyle sosyal olmaktan ve kalabalık ortamlardan kaçabilirler.
10-Ruh hali ve kişiliğindeki değişiklikler
Alzheimer’lı insanların ruh halleri ve kişilikleri değişebilir. Şaşkın, şüpheli, depresif, korkulu veya endişeli olabilirler.
Evde, işte, arkadaşlarla ya da kendi rahatlık alanlarının dışında kalan yerlerde kolayca hassaslaşabilir, ağlayabilir, agresifleşebilir hatta hemen evine geri dönmek isteyebilir.
Tüm bu belirtiler bir bütünü oluşturur... Yapacağımız farkındalık, erken teşhis ve hemen kontrol altına almak...
Uzm.Ecz. Gül Kara
hurriyeteczanesi@ttmail.com
05325814059- Hürriyet Eczanesi
Rıhtım caddesi No:64 Kadıköy -İstanbul
