Ecz. Neşe Köysüren
23 Nisan tarihi bizler için çok önemli bir tarih. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk başta çocuklar olmak üzere herkese armağan etmiştir. Böylece Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılmasıyla egemenliğin kayıtsız şartsız milletin olduğunu ve çocukların geleceğin teminatı olduğunu vurgulamıştır.
Çocukluğumuzdaki coşkulu, ihtişamlı kutlamalarımızla, tüm dünyadan gelen çocukların rengarenk gösterileriyle ve hep o çocuklardan birini de bizim evimizde misafir etmenin hayalleriyle 23 Nisanlar bizim için her zaman ‘Bugün 23 Nisan, hep neşeyle doluyor insan’ mertebesinde…
Çok güzel ve özel bir tesadüf ki 23 Nisan günü Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından 1995 yılında Uluslararası Kitap Günü / Dünya Kitap Günü olarak da kutlanmaya başlandı. Bu tarih dünya edebiyatında önem taşıyan bir tarih olduğu için seçilmiş. Cervantes ve Shakespeare gibi önemli iki yazarın ölüm tarihi. Ayrıca daha pek çok önemli yazarın doğum ve ölüm tarihleri 23 nisanı içeren haftaya denk geliyor. 1995'te Paris'te düzenlenen UNESCO Genel Konferansı'nda insanlığın kültürel, sosyal, psikolojik ve entelektüel gelişimine katkıda bulunan bu yazarlara ve kitaplara bir saygı duruşu niteliğinde böyle bir karar alınmış.
Bu kutlama ile kitap okuma alışkanlığının yaygınlaştırılması, öneminin bir kere daha vurgulanması da amaçlanıyor. Her kitap için diyemeyiz tabi ama kıymetli kitaplar, yazarının hayatı boyunca edindiği tecrübelerden, öğrendiklerinden, yaşadıklarından damıttığı satırlarla dolu. O kitaba ayırdığımız saatler içerisinde belki de bir ömre bedel tecrübeyi, bakış açısını, duyguyu edinmek ise paha biçilmez...
Teknoloji bu kadar ilerlemişken, hayatımızda sosyal medya ve videoların yeri gün geçtikçe artarken kitap hala modası geçmiş bir eylem haline gelmiyor. Çünkü izlediğimiz videolar, okuduğumuz kısa gönderiler bizde gelip geçici etkiler bırakıyor. Kitap okuyan kişi ise o dünyaya girmeye istekli, merakını, ilgisini satırlara toplamış bir şekilde okuyor. Gerçek okurlar, Cemil Meriç’in dediği gibi ‘bir kitabı okurken yazarının sarf ettiği eforu sarf etmeye’ çalışıyor.
Biz de bu vesile ile hem çocuklarımıza 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı için hem yetişkinlere Dünya Kitap Günü kapsamında kitap hediye edebilir, edemiyorsak kitap tavsiyesinde bulunabiliriz.
Mesela hala ‘Adalet’ istemeye devam ettiğimiz bu dönemde ilk olarak 1866 yılında yayımlanan Dostoyevski’nin zamansız kitabı Suç ve Ceza’yı;
Irkçılığın gideren yükseltildiği günümüzde Harper Lee'nin 1960'ta yayımlanan Bülbülü Öldürmek kitabını;
Hala kadınların sosyal hakları için mücadele etmesinin yanı sıra kadın cinayetlerini konuştuğumuz milenyum çağında Charlotte Brontë'ın 1847'de yayımladığı Jane Eyre kitabını önerebiliriz.
Bu klasiklerin neden hala en çok okunanlar arasında olduğunu da anlayabiliriz.
Ya da günümüzde yazılmış olan ve geleceğin klasikleri olacağı düşünülen kitaplara göz atabiliriz.
Jenny Erpenbeck’in Uluslararası Booker Ödülü’nü kazanan Kairos romanı ile İkinci Dünya Savaşı sonrasında Berlin duvarının yapılmasının ve yıkılmasının toplum üzerindeki etkilerini daha yakın düzeyde görebiliriz. Hans ve Katharina’nın ilişkisinin iniş çıkışları ile bireysel trajedilere tanık olurken bu ilişkinin arka planında paralel olarak ilerleyen tarihsel dönüm noktalarına ve bunların insanların hayatlarına etkilerini hissedebiliriz.
"Tarihsel travmalarla yüzleşen ve insan hayatının kırılganlığını ortaya koyan yoğun şiirsel düzyazısı" nedeniyle 2024 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görülen Güney Koreli yazar Hang Kang’ın son romanı ‘Veda Etmiyorum’ ile ülkesinin tarihindeki karanlık ve dehşet verici bir olayı öğrenebiliriz. Bu sert ama etkileyici roman ile 1948 yılında Jeju Adasında Güney Kore Ordusu tarafından katledilen 30 bin insanın izini sürerken, toplumsal travmaların etkilerini, bu olayın günümüze yansıyan yas, kayıp süreçlerini, kaybolan toplum hafızasını anlayabiliriz
Kitaplarla bazen yeni kapılar açıyoruz kendimize bazen de köklerimizi daha derinlere salıyoruz. O zaman sen de bir kitap seç kendine. Hem oku hem hediye et hem de tavsiye et.
Ecz. Neşe Köysüren
kutlunese@hotmail.com
