Muayene katılım payını tahsil etmemek amacıyla reçete girilip silinmesine cezai şart uygulaması 2013 yılı Ek Protokolü ile 1 Kasım 2013’te getirilmişti.
Eczacılar arasında “reçete atlatma veya erteleme” olarak bilinen, muayene katılım payı tutarlarını hastadan almamak için yapılan ve her seferinde en az iki eczanenin iştirak ettiği fiilden dolayı uygulanan yüksek tutarlı cezai şart ve reçete bedeli tahsilatı nedeniyle işler epeyce karışmış, kasıt içermeyen kimi durumlar da aynı kategoriye sokulmuş ve yaptırım uygulanmıştı. Ancak kasten sözleşmeye uymayanlar için gerekli olduğu düşünülmekle birlikte, işleyişi ve sonuçlarının yeterince analiz edilmemesi nedeniyle ortaya sorunlu bir uygulama çıkmıştı.
Bu nedenle, sözleşme görüşmelerinden sonuç çıkmayınca, bazı eczacıların girişimiyle 23 Nisan 2015 tarihli torba kanunla belli bir tarihe kadar tahsil edilememiş cezai şart tutarları için kolaylık sağlandı. Yapılan düzenleme, işin esasına dokunulmadan 23.04.2015 tarihine kadar tahakkuk etmiş ancak tahsil edilmemiş cezai şart tutarlarının ayda brüt 5 asgari ücretle sınırlandırılması şeklindeydi. Bu kanuni düzenleme bazı eczacıları rahatlattı, ancak eşitsiz bir uygulamaydı ve cezası tahsil edilenleri veya sınırın altında olanları kapsamıyordu. Elbette dava açan çok sayıda eczacı oldu.
Peki yeni Protokol’de “katılım payı almamak için yapılan reçete atlatma ya da erteleme” fiili ne oldu?
Katılım payı atlatma fiili, yeni Protokol’ün 5.3.14 maddesinde düzenlendi. Bu madde önceki düzenlemenin bir farkla tamamen aynısı… Fark maddenin içeriğinde değil, sadece yaptırımı olan cezai şartın miktarı kısmında.
Yeni Protokol’le, bu fiilin tespit edilmesi durumunda yapılan her işlem için fiile iştirak eden tüm eczanelere ayrı ayrı 100 TL, tekrarı halinde 300 TL cezai şart uygulanacak. Bilindiği üzere eski Protokol’de bu tutar, ilk tespitte 250.-TL tekrarında 500.-TL şeklindeydi.
Öte yandan yeni Protokol’de “katılım payı atlatma” fiilini yine parasal yönden ilgilendiren çok önemli ikinci bir değişiklik yapıldı. Ancak bu değişiklik, doğrudan ilgili maddede(5.3.14) değil sözleşmenin 4.3.6 maddesindeki atıfla yapılmıştır. Geçmişte fiil için yaptırım uygulanırken, Kurum tarafından hatalı bir şekilde yanlış yorumla, cezai şart dışında “reçete bedelleri” de ayrıca alınmaktaydı. Yeni Protokol, 4.3.6. maddesinde bunu kaldırmaktadır.
Cezai şart ve fesih uygulanan fiillere esas olan reçete bedellerinin de tahsil edilmesini düzenleyen 4.3.6 maddesine “…5.3.14 maddesi hariç” ibaresi eklenmek suretiyle, isabetli biçimde reçete atlatma fiili bu uygulamadan muaf tutulmuştur.
Şu halde 1 Ocak 2016 tarihinden beri yürürlükte olan yeni Protokol’e göre “katılım payı atlatma” fiilinin parasal kısmı değiştirilmiş, cezai şart indirimi ve reçete bedellerinin alınmaması şeklinde eczacı lehine değişiklikler yapılmıştır. Ancak içerik yönünden herhangi bir değişikliğe gidilmemiştir. Ayrıca reçeteler Kurum’a fatura edilmekle birlikte işlemlerinin yeni Protokol’ün yürürlüğüne kadar sonuçlanmaması halinde bu Protokol’ün uygulanacağını da belirtmek gerekir.
Öte yandan, “zorunlu haller” nedeniyle hasta veya eczacı tarafından katılım payının, “parasal bir limit ya da belli bir başvuru sayısıyla sınırlı olarak” iradi biçimde atlatılması şeklindeki istisna düzenleme ise bu Protokol’de yine yapılmamıştır.
Bu fiille ilgili olarak eczacıların yeterince bilinçlendiğini belirtmekle birlikte, uygulamanın bu haliyle yine de sorunlu olduğu ve daha çok su kaldıracağını not düşmemiz gerekiyor.
https://twitter.com/_FevziCakmak_
