SGK-TEB eczane sözleşmelerinde fesih uygulamasının öncülü olarak “yazılı uyarı” yaptırımı uygulanmaktadır. 2012-2015 sözleşmesinin sadece iki maddesinde yazılı uyarı yapılmaksızın doğrudan fesih düzenlemesi vardır.
Eczane Protokolü’nün “Sözleşmenin Feshi ve Cezai Şartlar” başlıklı 5. maddesinde sözleşmeyle belirlenen hususlara uyulmadığı takdirde eczaneler hakkında uygulanacak yaptırımlar; yazılı uyarı, cezai şart ve fesih olarak belirlenmiştir.
Buna göre “yazılı uyarıya” basit bir ikaz gözüyle bakmak hatalı olacaktır. Çünkü yazılı uyarı özellikle 2012 yılı sözleşmesiyle fesih uygulamasının ayrılmaz parçası haline getirilmiştir. Başka bir deyişle yaptırıma hazırlık işlemi, ikaz veya ön yaptırım niteliğindedir.
Sözleşmede, yazılı uyarı genellikle bir “cezai şart” eşliğinde yapılmakta, fiilin tekrarında ise yine “cezai şart” olmakla birlikte ayrıca sözleşme feshi uygulanmaktadır. Yazılı uyarının, bu genel uygulamanın istisnası olarak, “Yazılı Uyarı ve Cezai Şart, Tekrarında Fesih” ve “Yazılı Uyarı ve Tekrarında Fesih” şeklinde düzenlenen maddelerde de kullanıldığını görüyoruz.
Bu nedenle sözleşmenin 5. maddesinde belirtilen fiillerle ilgili olarak, haklarında yazılı uyarı işlemi uygulanan eczacıların, aynı fiilin tekrarı hususunda dikkatli olmaları gerekmektedir.
Yazılı uyarı işleminin hangi fiillere dayanarak uygulanacağı ve içeriği Protokol’ün 5. bölümünde, uygulama usulü de 6. bölümünde belirlenmiştir. Sözleşmenin bu bölümleri incelendiğinde, yazılı uyarının, esasen “sözleşmenin feshi ve sözleşme yapılmama süresi” ile ilgili bir ikaz olduğu gözükmektedir.
Buna karşın “cezai şart” işlemlerinin uyarısı niteliğinde olmamakla birlikte, cezai şart bakımından, yazılı uyarının tebliğ edildiği tarihten önceki dönemlere ait olup Kuruma teslim edilmiş reçeteler de aynı fiilin tekrarında önem kazanmakta ve cezai şart uygulaması ilk tespit gibi yapılmaktadır.
Yazılı uyarı uygulamasında, eczacıların dikkat etmesi gereken en önemli husus fiilin tekrar süresidir. Yazılı uyarının eczacıya tebliğinden sonra 1 yıl içinde aynı fiil tekrar ederse bu kez fesih uygulaması yapılmaktadır.
Bunu Sözleşmenin 6.4. maddesinde görüyoruz: “Fiilin/fiillerin tekrar olup olmadığının tespitinde, tebligat tarihleri esas alınır, fiilin/fiillerin işlendiği tarihten geriye doğru Kurumla sözleşmeli olduğu süreler dikkate alınarak son 1 (bir) yıla bakılır. Uyarının eczacıya tebliğ edildiği tarihten sonraki 1 (bir) yıl içerisinde karşılanarak Kuruma fatura edilmiş olan reçetelerde, aynı fiilin tekrar işlendiğinin tespiti halinde fesih işleminin gereği uygulanır.”
Sözleşmenin 6.5. maddesi ise yazılı uyarıdan hareketle daha önce Kurum’a teslim edilmiş ve yazılı uyarıdan sonra işlem yapılabilen durumları düzenlemektedir. Burada yazılı uyarı sadece fesih için değil “cezai şart” bakımından da önem kazanmaktadır.
Madde, “Yazılı uyarının tebliğ edildiği tarihten önceki dönemlere ait olup Kuruma teslim edilmiş reçetelerde aynı fiilin tekrarının tespiti halinde cezai şart, ilk tespit gibi uygulanır. Yazılı uyarının tebliğ edildiği tarihten önceki dönemlere ait olup Kuruma teslim edilmiş reçetelerde, uyarı yapılan aynı fiilin/fiillerin tekrarının tespiti halinde, fiilin/fiillerin gerektirdiği fesih hükümleri uygulanmaz, yazılı uyarıyı gerektiren her fiil için eczacı uyarılır” şeklindedir.
Bu madde ile yazılı uyarıdan önce eczacının Kurum’a teslim ettiği, fakat yazılı uyarının tebliğinden sonra saptanabilmiş reçetelerle ilgili fesih ve cezai şart uygulaması düzenlenmiştir. Buna göre Kurum’a verildiği halde yazılı uyarıya kadar herhangi bir işlem yapılmamış reçeteler için, cezai şart ve fesih işlemi fiilin tekrarı çerçevesinde değerlendirilmemektedir. Böyle olunca eski reçetelerle ilgili olarak her seferinde ilk tespitmiş gibi cezai şart uygulanmakta ve fesih yerine her biri için yine ilk tespitmiş gibi yazılı uyarıda bulunulmaktadır.
Görülüyor ki yazılı uyarı, basit bir ikaz düzeyinde olmayıp, fesih ve cezai şart işlemleri bakımından çok önemli ve dikkate edilmesi gereken bir yaptırımdır.
