Günümüzde artış gösteren, okul sürecinin başlamasıyla artış gösteren, genelde aile ve eğitimcilerin ne yapacaklarını tam olarak bilemedikleri bir durumdur öğrenme güçlüğü.
Öğrenme güçlüğü genelde aileler tarafından mental retardasyon (zihinsel yetersizlik) ile karıştırılmaktadır. Ancak ikisi birbirinden çok farklı alanlardır. Öğrenme güçlüğü olan bireylerde zihinsel yetersizlik genelde yoktur. Zeka seviyeleri normal, hatta üstün olabilir.
Öğrenme güçlüğü bireyin öğrenme sürecinde, bilgi ediniminde görülen güçleşme ve öğrenme alanlarındaki işlev bozukluklarıdır. Bu durum merkezi sinir sisteminin işleyişindeki bir bozukluk sonucu olabildiği gibi doğuştan gelen bir durumda olabilir. Genelde eğitim hayatının başlamasıyla bu süreç fark edilebilir hale gelir. Bireyde konuşma, dinleme, okuma, anlama, yaşadığı / okuduğu / gördüğü olayı anlatma, heceleme, yazma, matematiksel hesaplar yapma ve kendini duygu ve düşüncelerine ifade etmede gösterir. Birey bu alanlardaki işlevlerden biri veya birkaçını yerine getirmekte güçlük çeker.
Öğrenme güçlüğünün farklı alt tipleri vardır:
· Disleksi -> Okuma bozukluğu
· Disgrafi -> Yazma bozukluğu
· Diskalkuli -> Matematik bozukluğu
· Afazi -> Dil – Konuşma bozukluğu
· Dispraksi -> Sözel olmayan öğrenme güçlüğü
DİSLEKSİ
Disleksi yani okuma bozukluğu olan bireylerde hiç okuyamama, ses ve hecelerde atlama ya da eklemeler yapma, hecelerin veya seslerin yerlerini değiştirerek okuma ya da heceleyerek okuma görülmektedir. Buna bağlı olarak da birey okuduğu metni anlama ve anlatmakta zorlanmaktadır. Çünkü okuduğu yazıyı yanlış veya parça parça okuduğu için bilginin imgelemini zihninde oluşturamamaktadır.
DİSGRAFİ
Bu problemi yaşayan kişilerde yazılı anlatım yeteneği ya da dikte ile yazma oldukça zayıftır. Karmaşık, düzensiz ve okunması zor el yazısına sahiptirler. Harfleri birbirine karıştırma ya da eksik / fazla yazmaları vardır. Harfleri ters yazabilirler ya da satıra sonundan başlayarak yazma eğilimleri vardır. (baba -> dada -> papa, geldi -> gelbi)
DİSKALKULİ
Bu kişiler yanlış hesaplamalar, zor öğrenme, tersten işlem yapma, sayıları ezberleme de zorluk ve problemleri anlamada zorlanma gibi durumlarla karşılaşırlar. Eldeli toplama işleminde eldeyi vermeyi, onluk bozarak çıkarma gerektiren işlemlerde onluk almayı, ritmik saymaları yapmayı, çarpım tablosunu ezberlemeyi ve çoklu işlem gerektiren problemleri çözmede zorluk yaşarlar.
AFAZİ
Nörolojik bir hasar sonucu bireyde konuşma ve yazma sorunu meydana gelebilir. Bu durum beyin travmaları ya da beyin hastalıklarının beynin sol yarım küresinde bulunan dil merkezini etkilemesi sonucu ortaya çıkar. Konuşma, koşulanı anlama, tekrarlama, adlandırma, yazma ve okuma becerilerinde yetersizlik görülür.
DİSPRAKSİ
Bu kişilerde motor hareketlerde öğrenme zorlukları mevcuttur. Motor görevlerini planlama ve işlem kabiliyetini etkileyen nörolojik kökenli bir rahatsızlıktır. Birey ince ve kaba motor becerilerden bazılarını yapma ve taklit etmede zorlanır.
Öğrenme Güçlüğü Olan Çocuğa Nasıl Yardım Edilir?
Birey kesinlikle ihtiyacı doğrultusunda bir uzman tarafından yardım almalıdır. Farklı yöntemler kullanılarak çocuğun kabiliyeti arttırılmalı ve özgüveni desteklenmelidir. Bu sorun gereken destek verildiği takdirde yüksek oranda aşılabilir.
Aileler Ne Yapmalı?
· Aileler öncelikle sabırlı olmalıdır. Çünkü bu çok kısa bir yol değil. Ayrıca çok fazla tekrar olacak demektir.
· Çocuklarını devamlı motive etmeliler. Bu sayede çocuğun özgüveni desteklenir ve çocuktaki başarma isteği artış gösterir.
· Çocuğunuzu başkalarıyla kıyaslamayın. Her çocuk kendi başarı skalası içerisinde değerlendirilmelidir.
· Her çocuğun başarılı olduğu bir alan vardır. O alanı bulun ve destekleyin.
· Çocuğun başarılarında onu tebrik edin.
· Okul idaresi ile işbirliğinden kaçınmayın
· Dikkat dağıtıcı uyaranlardan uzak tutun. Daha çok spor veya zeka / dikkat oyunlarına yönelin.
· Öğrenmeyi eğlenceli hale getirin. Sadece ders veya yazarak öğrenme olmaz.
· Sevginizi ve ilginizi eksik etmeyin. Bunlar olmazsa başarı da olmaz.
Okuduğunuz için teşekkürler…
Psikolog Eda KIZILTUĞ
