TIRNAK MANTARI (ONİKOMİKOZ) TEDAVİSİNDE GLUTARALDEHİD ÇÖZELTİSİ
Değerli Meslektaşlarım; bu hafta İspanya Milli Formüleri’nde yer alan Onimikoz tedavisinde kullanılan ve aynı zamanda; Gram-pozitif ve Gram-negatif bakterilere karşı hızlı etkili bir bakterisid dezenfektan olan glutaraldehid, ayrıca Mycobacterium tuberculosis, bazı mantarlar, hepatit B virüsü ve HIV dahil olmak üzere virüslere karşı da etkilidir.
Tırnak mantarı (onimikoz); çoğu zaman Trichophyton rubrum veya T. mentagrophytes'in etken olduğu, el ve ayak tırnaklarında kalınlaşma, pürtüklenme ve kırılmaya yol açan mantar enfeksiyonudur. Sıklığı, kronikleşmesi ve tedavinin zorluğu nedeniyle özel bir öneme sahiptir. Onikomikoz tüm tırnak hastalıklarının %20'sini oluşturur. Genel olarak erişkinlerde görülür. 40-60 yaş arasında toplumda sıklığı %15-20'dir. En sık ayak tırnaklarından özellikle birinci tırnaktan başlar. Genellikle tinea pedis ertesinde gelişir. Tırnakta sarı-kahverengi renk değişikliği, subungual (tırnak altı) hiperkeratoz, tırnakta kolay kırılma temel belirtilerdir. Tırnak çevresi normaldir. Tedaviye en dirençli yüzeyel mantar hastalığıdır. Sistemik antifungaller 3-12 ay kullanılır. Hastalıklı tırnakların törpülenmesi tedavi etkinliğini arttırır.
Glutaral- Glutarik dialdehit- Pentandial- Glutaral concentrate [USP]- Glutaraldehyde [INN]- Glutaralum [INN]:
Glutaraldehit su ve etanolde çözünür. Berrak sıvı ışığa dayanıklı, hava ile temasta oksitlenir ve ısı ile polimerize olur. %25 oranında sulu çözeltileri hazırlanarak ticari amaçla kullanılmaktadır. Kontakt dermatite neden olabilir. %2’lik çözeltileri antiseptik, 10%’luk çözeltileri antiperspirant amaçla kullanılırken, antifungal ve siğillere karşı %25’lik çözeltileri kullanılır.
Bakteri sporlarına karşı etkisi yavaştır. Sulu çözeltileri 7.5 il a 8.5 arasındaki pH'da optimum aktivite gösterir bu tip çözeltileri kimyasal olarak 14 gün boyunca stabildir. Glutaraldehit çözeltileri düşük pH'larda daha kararlıdır. Yaklaşık pH 8'de tamponlanmış %2'lik sulu çözeltisi (aktifleştirilmiş glutaral; alkali glutaral) ile endoskopik ve dental cihazlar, kauçuk veya plastik donanımlar, ısı ile sterilize edilemeyen diğer ekipmanlar dezenfekte edilebilir. Glutaral çoğu malzemeye karşı aşındırıcı etki göstermez. İyice temizlenmiş aletlerin hızlı dezenfeksiyonu için 10 ila 20 dakika süreyle çözeltiye komple daldırma yeterli olmasına rağmen, sterilizasyon için maruziyet süresinin 10 saate kadar çıkarılması gerekir.
%10'luk çözeltisi siğillerin tedavisinde günde iki kez uygulanır; bu amaçla %5'lik çözeltisi ve %10'luk jeli de kullanılmıştır. Glutaral yüz veya anogenital siğiller için kullanılmamalıdır. Genellikle diğer ajanlar tercih edilsede, glutaral, avuç içi ve ayak tabanlarında görülen hiperhidroz tedavisinde topikal olarak da kullanılır.
Glutaraldehit çözeltileri İngiliz, Çin ve ABD Farmakopelerinde yer almaktadır. ABD Ulusal Formüleri (USNF)'de de bir çözeltisi yer almaktadır.
İngiliz Farmakopesi (BP 2012) (Güçlü Glutaraldehit Çözeltisi): Bu çözelti %47-53 a/a oranında glutaraldehit içerir. Bu çözelti 150C'yi geçmeyen oda sıcaklığında saklanmalıdır.
ABD Farmakopesi (USP 35) (Konsantre Glutaral): Bu çözelti %50-52 a/a oranında glutaraldehit içerir ve çözeltinin pH'sı 3,7 ile 4,5 arasında değişir. 400C'yi aşmayan oda sıcaklığında saklanmalıdır. Işıktan korunmalıdır.
ABD Ulusal Formüleri (USNF 30) (Dezenfektan Glutaral Çözeltisi): Bu çözeltinin pH'sı 2,7 ile 3,7 arasında değişir. Hava sızdırmaz kaplar içinde ve 400C'yi aşmayan sıcaklıkta saklanmalıdır. Işıktan korunmalıdır.
Kaynama noktası: 187-1890C (101.308 kPa), 106- 1080C (6.665 kPa), 71-720C (1,333 kPa) (Merck Index 11). Kırılma indisi: n2D5 1,4338 (Merck İndeks 11)
Formül 1;
Solucion acuosa de Glutaraldehido al 10% 60 g
Tween 80 0,1%
pH 7.8'de tamponlanmalıdır.
Formülün hazırlanması:
%10’luk glutaraldehid çözeltisi cam bir baget ile tween 80 ile karıştırılır. pH'ı kontrol ederek birkaç damla sodyum hidroksit ile pH7- 8'e kadar alkalileştirilir.
Onikomikozun derecesine bağlı olarak en az dört hafta olmak üzere günde iki kez uygulanır.
Her tür siğillerde, özellikle de tekrarlayan vajinal papillomalarda ve plantar siğillerde çok etkilidir.
Formül 2;
Sol. de glutaraldehido al 25% 50 g
Genellikle bu oranda seyreltilmiş glutaraldehit bulunmaktadır. Formülde çözücü olarak su kullanılmıştır.
Siğillerin tedavisinde neşterle ya da üre kremi ile (%20-40 oranında) önceden yapılan uygulama tedaviyi kolaylaştıracaktır.
Günde tek bir oklüzyon şeklinde uygulama, küçük siğillerin 15 gün içinde büyük siğillerin ise yaklaşık üç ay içinde kaybolmasına neden olur. Uygulamanın yapıldığı bölgenin çevresindeki deri kestane rengi alır. Terleme ile ıslanmayı önlemek için lezyonun gazlı bez ile sıkıca kapatılması gerekir.
Hiperhidrozis olgularında, %10'luk sulu glutaraldehit çözeltileri kullanılmaktadır. Aşırı duyarlılık reaksiyonları nedeniyle terkedilmiş, formaldehitden daha iyi bir antiperspiranttır. Ayrıca, antiviral özelliği ve yüksek bakterisit aktivitesi nedeniyle ter kokusunu önlemeside tedavide glutaraldehidin tercih edilmesine neden olmaktadır.
Formül 3;
Ayak terlemesinde etkili formül;
Glutaraldehido 10% 50 ml
Haftada üç kez uygulanır. Çözeltinin 7,5 pH'da sodyum bikarbonat ile tamponlanması uygun olur. Uygulamada, renksiz çözelti ayak tabanında geçici olarak sarımsı bir renge neden olabilir.
Formül 4;
El terlemesinde etkili formül;
Glutaraldehido 3% 25 ml
Haftada üç kez avuç içerisine uygulanır. Geçici olarak avuç içerisini sarı renge boyayabilir. Tedavi düzenli olarak uygulanmalı, hiperhidroz tamamen geçene kadar uygulamaya devam edilmelidir.
Kaynak:
1-La Formulacion Magistral en la Oficina de Farmacia, valencia, 1981
2-RxMediaPharma®2018 İnteraktif İlaç Bilgi Kaynağı
