Sosyal güvenlikte değişime doğru

 

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden önce "1 gün dahi" sigortası bulunanlar için emeklilik yaşı ya da prim ödeme gün sayısı değişmeyecek. Halen, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kanunlarına göre emeklilik yaşı kadın için 58, erkek için 60 olarak uygulanıyor.

1 Ocak 2007'de yürürlüğe girecek olan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden önce "1 gün dahi sigortalı olanlar" için emeklilik yaşı veya prim ödeme gün sayısında değişiklik olmayacak. 1 Ocak 2007'den itibaren ilk defa sigortalı sayılacaklar için ise emeklilik yaşı 2036'ya kadar değişmeyecek. 2036'dan itibaren emekli olacaklar için ise emeklilik yaşı kademeli olarak artırılacak ve 2048'de kadın ve erkek için 65 yaş olacak.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre, prim gün sayılarıyla ilgili yeni düzenleme, kanunun yürürlüğe gireceği tarihten sonra ilk defa sigortalı olanlar için geçerli olacak. Halen, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'da emekli olabilmek için 25 yıl, yani 9 bin gün prim ödenmesi gerekiyor. SSK'da ise emekli olabilmek için 7 bin gün, yani 19 yılın biraz üzerinde prim ödeme şartı zorunluluğu bulunuyor.

Kanunun yürürlüğe girmesiyle SSK kapsamındaki kişiler için 7 bin gün olan prim sayısı, her yıl ıoo'er gün artırılacak. Böylece, 2027 yılında sigortalı olacak kişilerin emekli olabilmeleri için 9 bin gün prim ödemeleri şart olacak. Halen SSK kapsamında sigortalı olanlar ise 7 bin gün prim ödemek suretiyle emekli olabilecekler.

İŞSİZLERİN EMEKLİLİĞİ KOLAYLAŞIYOR
Mevzuatta, işsizlik ödeneği alanların uzun vadeli sigorta kolları olan yaşlıhk-malullük ve ölüm sigortaları primlerinin yatmaması, işsizlerin emekli olmalarını zorlaştırıyor. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası ile birlikte işsizlik ödeneği alanların yaşlılık-malullük ve ölüm sigortaları primlerinin devletçe karşılanması öngörülüyor. Bu kişilerin yaşlıhk-malullük ve ölüm sigortaları primleri, Türkiye İş Kurumunca, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına yatırılacak.

EMEKLİ AYLIKLARI
Aylık bağlama oranı, kişinin sigortalı olarak geçirdiği her yıl başına çalışma süresi boyunca prime esas kazançlarından hesap edilen ortalama aylık kazanç veya gelirinin yüzde kaçını emekli aylığı olarak alacağı anlamına geliyor. Aylık bağlama oranı, halen SSK ve Bağ-Kur'da yüzde 2.6, Emekli Sandığı iştirakçilerinde ise yüzde 3 düzeyinde bulunuyor. Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra aylık bağlama oranı 2016'ya kadar her yıl için yüzde 2.5'e, 2016'dan sonra ise yüzde 2'ye düşürülecek. Ayrıca Emekli aylığı için, sigortalının her takvim yılına ait prime esas kazancının hesaplanmasında, Gayri Safı Yurtiçi Hasıla'daki değişim dikkate alınmayarak, sadece TÜFE artışına bakılacak. Sendikalar, böylece, emekli aylıklarının daha da düşeceğini dile getiriyor.

EMEKLİ AYLIĞI TARTIŞMASI
Kanunun yürürlüğe girmesinin ardından emekliliğe hak kazanacakların emekli aylıklarının ne düzeyde olacağı konusunda farklı görüşler bulunuyor. Sendikalar, aylık bağlama oranının düşmesiyle aylık miktarlarının da düşeceğini savunuyor.

MEMUR MAAŞLARI DÜŞMEYECEK
Mevcut uygulamada, memurların maaş bordrolarında yer alan bir çok maaş dışı unsur ve yan ödemelerden sosyal güvenlik prim kesintisi yapılmıyor. Yılbaşından itibaren prime tabi olmayan bir çok ödemeden de prim kesintisi yapılması öngörüldüğünden memurların eline geçecek net maaşta azalma olacak. Ancak bu farkın tamamı 2 yıl süreyle çalışılan kurum tarafından karşılanacak, bu şekilde maaşlardaki azalmanın önüne geçilecek.

İŞ KAZASININ KAPSAMI GENİŞLİYOR
Sigortalının iş yerine gidiş-gelişi sırasında meydana gelen kazalar iş kazası kapsamına alınıyor. Kendi nam ve hesabına çalışanlar iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamına alınırken, kamu görevlilerinin görev malullükleri, bazı istisnalar dışında iş kazası sigorta kolunun kapsamında değerlendirilecek



Dosya

Özgür Köşe

Dünyada Eczacılık

Sektörel Bakış

Çepeçevre

Kültür Sanat