Sezer ve CHP istedi
Tek çatı bitti, ama
Anayasa Mahkemesi işçi ve memur sendikaları ile emekli örgütlerinin tepki gösterdiği yasayla ilgili salı gününden beri sürdürdüğü görüşmelerini dün borsanın kapandığı saatlerde tamamladı. Mahkemenin aldığı karar Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Haşim Kılıç tarafından açıklandı.
Geç emekliliğe ilkesel onay: Buna göre, mahkeme kanunun çok tartışılan ve emeklilik yaşını kademeli olarak yükselten düzenlemeye ilke olarak karşı çıkmadı.
İptal yalnızca memurlar yönünden: Anayasa Mahkemesi, emekliliğe hak kazanabilmek için yasanın kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşını doldurmuş olma ve en az 9000 gün prim ödeme şartı getiren 28. maddesinin 2. fıkrasını yalnızca memurlar yönünden iptal etti. Diğer sigortalılar yönünden ise iptal kararı vermedi.
Sadece memurlar yönünden iptal edilen fıkra şöyleydi:
"İlk defa bu kanuna göre sigortalı sayılanlara;
a) Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olmaları ve en az 9000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır."
Mezarda emeklilik: Fıkranın devam bentlerinde ise emeklilik için gereken yaş şartı, 1 Ocak 2036-31 Aralık 2037 arasında kadın için 59, erkek için 61, 1 Ocak 2038-31 Aralık 2039 arasında kadın için 60, erkek için 62, 1 Ocak 2040 ila 31 Aralık 2041 arasında kadın için 61, erkek için 63, 1 Ocak 2042-31 Aralık 2043 arasında kadın için 62, erkek için 64, 1 Ocak 2044-31 Aralık 2045 arasında kadın için 63, erkek için 65, 1 Ocak 2046-31 Aralık 2047 arasında kadın için 64, erkek için 65, 1 Ocak 2048 tarihinden itibaren ise kadın ve erkek için 65 olarak düzenleniyor.
Nedeni bu: Kılıç, bunun nedenini "28. madde 2. fıkrası kamu görevlileri yönünden iptal edilirken, sigortalılar yönünden reddedilmiştir. Bunun nedeni tamamen şudur; kurulumuzdaki çoğunluk, kamu görevlilerinin emeklilik sürecinin ve işlemlerinin ayrı bir yasa konusu olduğunu ve bunun sigortalılardan ayrı bir şekilde düzenlenmesi gereğini ifade ettiler. Ama 4/a (SSK işçileri) ve 4/b kapsamında olan sigortalılar yönünden ise anayasal değerlendirmeler yapılmış ve ilgili yerlerin kimi bölümü iptal edilmiş, kimi bölümü ise reddedilmiştir". Mahkeme bu açıklamasıyla memurlarla ilgili ya yeni yasa çıkarılması ya da mevcut yasalarda bu yönde değişiklik yapılması gereğinin altını çizdi.
Maaş düşürmeye iptal de memura: İptal edilen en önemli düzenlemeler arasında aylık bağlama oranlarının düşürülmesine yol açan düzenleme de yeraldı. Ancak mahkeme, 'Yaşlılık aylığının bağlanması' başlıklı 29. maddenin, "Yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıların aylığı, belirlenecek ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan tutardır" şeklindeki 1. fıkrası ile ortalama aylık kazancın hesaplanmasına ilişkin 2. ve aylık bağlama oranının hesaplanmasına ilişkin 3. fıkraları da yalnızca kamu görevlileri yönünden iptalle yetindi. Anayasa Mahkemesi, bu hükümlerin diğer sigortalılar yönünden iptal ise istemini reddetti.
Emekliyken çalışandan prim (Destek primi): Mahkeme, kanunun, 30/4. fıkrasındaki, yaşlılık aylığı almakta iken sigortalı olarak yeniden çalışmaya başlayanlardan "sosyal güvenlik destek primi alınacağına" ilişkin hükmü, 4/b kapsamına girenler yönünden (serbest çalışanlar) oy birliğiyle iptal ederken, kalan bölümü ise oy çokluğuyla reddetti. Buna göre emekliler yüksek oranda destek primi ödemekten kurtuldu.
Tek çatı çöktü
Anayasa Mahkemesi diğer birçok düzenlemeyi de yine devlet memurları yönünden iptal etti ve yasayla asıl kurulmak istenen sosyal güvenlik kurumlarına tek çatı hedefini de sekteye uğrattı.
Yürürlük durdu
Şimdi ne olacak?
