HABERTURK.COM
EKONOMİ SERVİSİ
Selin KUNT
16 Mayıs tarihinden itibaren uygulamaya konulan, ancak halen tartışmaları bitmeyen İlaç Takip Sistemi (İTS), İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü, eczaneleri, ilaç satıcılarını ve karekod optik cihazlarını satan firmaları karşı karşıya getirmişti. Devam eden sorunu kimse üstlenmezken, en büyük sıkıntıyı hastalar çekmeye devam ediyor.
Haberturk.com Ekonomi Servisi olarak vatandaşın mağdur olduğu bu durumla ilgili karekod sisteminin optik okuyucusunun üreticisi olan Opticon firmasının Türkiye Distribütörü Mobit Bilişim A.Ş. ile görüştük. Görüşmemiz sonucunda aksaklıklarla başlayıp, Yargıtay tarafından süresi uzatılan geçici karekod uygulamasında vahim bir iddia daha ortaya çıktı. Mobit Bilişim A.Ş. yaptıkları detaylı incelemede matbaadan kaynaklanan hata sonucu piyasaya binlerce yanlış etiketin sürüldüğünü tespit ettiklerini belirtti.
Eczanelerdeki karmaşanın bir sebebi de yanlış basılan karekodlar
Karekod optik okuyucu üreticisi olan Opticon firmasının Türkiye Distribütörü Mobit Bilişim A.Ş. araştırma yaptıklarında vahim bir sounca ulaştıklarını anlattı "Birçok ilaç firmasının barkodları okunurken, bazı firmaların ilaçlarına ait barkodlar ise okunamıyor, bu da hastaların mağdur olmasına neden oluyor."
Mobit Bilişim A.Ş. Teknik Müdürü Hasan Hüseyin TEZCAN, konu ile ilgili yaptığı araştırmada; sorunun farklı bir boyutunu tespit ettiklerini ve bu durumun halen ettiğini, dolayısı ile problemin epey uzun süre devam edebileceğini belirtti. Tezcan’ın iddialarına göre hatalı basılan çok miktarda geçici karekod etiketleri eczaneler dahil ilgili yerlere dağılıtılıp ilaçlar üzerine yapıştırılarak piyasaya sürülmüş. Piyasaya sürülen bu hatalı etiketlerin geriye toplanıp düzeltilmesi pratik olarak imkan dahilinde olmadığını, bu nedenle halen devam etmekte olan baskılarda aynı hatanın önünün alınması ve telafisi imkansız olaylara neden olmaması için bu açıklamanın gerekli olduğunu düşünen Mobit Bilişim A.Ş. Teknik Müdürü Hasan Hüseyin Tezcan şunları söyledi:
“Tarafımıza inceleme için gönderilen karekod problemli etiketleri, titizlikle yapılan araştırmalar sonucunda geçici karekodların GS1 standardının dışında, piyasada çok nadir kullanılan Mirrored Datamatrix (aynalanmış görüntü) şeklinde basıldığı tespit edilmiştir.”
"Hemen baskı durdurulmalı"
Standart dokümanları incelediklerini ve neticede hiç bir standart dokümanda mirrored (aynalanmış) baskı şeklinde bir baskı tekniği bulunamadığını belirten Tezcan; “Basılan etiketler İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı uluslararası GS1 Datamatrix ECC200 standardına aykırı olup aslında matbaa tarafından yapılan büyük ve ciddi bir hatadır. Sözkonusu tespit, Türkiye’de temsil ettiğimiz Japon teknoloji üreticisi OPTICON Ar-Ge birimi tarafından gönderdiğimiz veriler incelenerek ortaya çıkarılmıştır. Maalesef sorun ciddi bir şekilde matbaa baskılarından kaynaklanmaktadır. Esas hata yansıtmalı baskı ve kalitesiz kötü baskı şeklindedir. Bu nedenle ilgili tüm ilaç üreticileri ve etiket bastırdıkları matbaalar, acilen konuyla ilgili uyarılmalı ve hatalı baskılar durdurulmalı. Ayrıca matbaalar bu konuda hata yapmayacak düzenekleri acilen kurmalı ve gerekli tedbirler acilen almalı” uyarısında bulundu.
Ecza ve ilaç sektörünün hizmetine sundukları OPTICON OPI 2201 karekod okuyucusu GS1 Datamatrix ECC200 uluslararası standarda % 100 uyumlu olduğu halde yanlış basılan etiketleri okuyamadığını belirten Mobit Bilişim A.Ş. Teknik Müdürü Hasan Hüseyin Tezcan, ‘Dünyaca tanınan bazı markalar da OPTICON gibi sadece uluslararası standardı desteklemektedir. Fakat piyasadaki bazı markalar uluslararası standart dışında çok nadir de olsa kullanıldığı düşünülen Mirrored karekod uygulamasını desteklemektedir. Dolayısıyla sözkonusu etiketler standard dışı basıldığı halde bu markaların karekod okuyucuları tarafından okunabilmektedir. Bunun anlamı standart dışı uygulamaları desteklemeyen ürünlerin kötü ve kalitesiz hatta çalışmadığı anlamına gelmemektedir. Ancak Türkiye’de yapılan yanlış baskı sonucu birçok kesim mağdur olmuştur.”
"Standart dışı etiketler durdurulmalı"
Diğer yandan hatalı ve standarda uygun olmasa da piyasada kimler tarafından kullanıldığı bilinmeyen bir uygulama ile basılan etiketlerin, ilaç firmaları tarafından farkına varılmadan kullanıldığını ve ciddi bir şekilde tüm sağlık kuruluşlarına yayıldığını ifade eden Tezcan, bu sebepten dolayı standart dışı etiketlerin geri toplanması ve değiştirilmesi zor olduğundan standart dışı uygulamanın çapının daha fazla genişlememesi için bazı firmaları uyardıklarını belirtti.
Mobit Bilişim A.Ş. olarak sorunun kaynağını bulabilmek ve tarafların daha fazla zarar görmemesi için çalışmalar yaptıklarını kaydeden Tezcan, özellikle eczanelerin hizmetinde aksama olmaması için hızlı bir şekilde çözüm ürettiklerini ve meydana gelen mağduriyeti kısa sürede giderdiklerini söyledi.
Selin Kunt
skunt@haberturk.com
