Mültecilerin sağlığı HERA’ya emanet
Aral Sürmeli- Yağız Nizipli
Suriye’de 2010 yılından beri yaşanan savaştan kaçanların çoğunluğu, en yakın ülke olan Türkiye’ye sığındılar. Mültecilerin yaşadığı en büyük sorunlardan biri de sağlık haklarına erişmenin güçlüğü oldu. En çok aksayan hizmet anne-çocuk sağlığı oldu. Bu eksikten yolan çıkan Medikal Arama Kurtarma Derneği (MEDAK), Health Recording App (HERA) projesini geliştirdi. Mobil sağlık uygulamasıyla Türkiye’de bulunan Suriyeli kadınlarda doğum öncesi bakım ve çocuklarda aşılanma oranlarının artışı ve takibi yapılıyor.
HERA’yı Dr. Aral Sürmeli önderliğinde yönetilen projenin yazılım müdürü ve danışmanı olan yazılım mühendisi Yağız Nizipli anlattı.
En büyük tehlike bulaşıcı hastalık
Savaş nedeniyle yerinden edilmenin göçün en kötü şekli olduğunu söyleyen Nizipli Suriyelilerin yaşadıkları sağlık sorunlarını şöyle açıkladı:
“Çatışmalarla beraber Türkiye’ye akın eden gruplar günlerce yollarda yayan yürüdüklerinden, yolda yaralandıklarından, tecavüze uğradıklarından, şiddete maruz kaldıklarından, Türkiye’ye ulaştıklarında sağlıkları ve ruhsal durumları çok bozuktu. Bu bozukluğun bir kısmı kamplarda aldıkları sağlık hizmeti, hastane tedavisi, ameliyat gibi işlemlerle düzeltilebilmişse de çoğunluk bu hizmetlerden yararlanamadı. Yabancı bir ortama geldikleri ve kötü koşullarda yaşadıkları için bulaşıcı hastalık alma Tifo, hepatit A bulaşma riskleri yüksek. Bebeklik ve çocukluk dönemi aşıları aksamış olduğundan çocuk sığınmacılarda suçiçeği, difteri, boğmaca, kabakulak, neonatal tetanoz gibi hastalıklarda artış görülmekte.”
AppStore ve PlayStore mağazalarından da indirilen ücretsiz uygulama ile hamile kadın, anneler ve çocuklarının aşı takibi ile sağlık bilgilerine ulaşmak mümkün.
Proje danışmanı Nizipli “2017 yılında geliştirmeye başladığımız bu proje şuanda Türkiye'de binden fazla kadın tarafından kullanılmakta. Bu yıl 10 bin kadına ulaşmayı hedefliyoruz. 2022 yılında ise hedefimiz Sağlık Bakanlığı ile beraber çalışarak daha fazla aileye ulaşmak” dedi.
Nizipli’nin verdiği bilgiye göre geçen yıl Hera projesi Kar Amacı Gütmeyen Şirket statüsüne geçerek ABD’de şirketleşti. Yapay zeka ve blockchain gibi günümüz teknolojileri üzerinde dünyadaki bütün mültecilere ulaşmayı hedefleniyor.
https://project-hera.com/tr/neden-hera/
Aral Sürmeli
Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakultesi ve Harvard Üniversitesi Halk Sağlık yüksek lisans mezunudur. Aktif olarak pek çok sivil toplum örgütünde küresel sağlık odaklı çalışmalar yapmaktadır. Türkiye'de hala aktif olarak görev aldığı Medikal Arama Kurtarma Derneği'nin ve HERA’nin kurucusudur. Mülteci popülasyonu ve dijital/mobil sağlık geliştirilmesi üzerine pek çok bilimsel makalesi bulunmaktadır.
Yağız Nizipli
Sabancı Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği ve Bilimi mezunudur. 2012 itibariyle Dubai, İsveç ve Amerika dahil olmak üzere pek çok ülkede teknoloji şirketlerine danışmanlık yapmıştır, yapmaktadır. Şuanda aktif olarak Amerika Delaware merkezli Socketkit şirketinde Kurucu ve Genel Müdür olarak çalışmaktadır. Aktif olarak Türkiye'de Medikal Arama ve Kurtarma Derneği'nde danışmanlık vermekte ve küresel sağlık odaklı girişimlere destek vermektedir.
